Tướng Mattis: Hoa Kỳ không chấp nhận Trung Quốc bành trướng biển Đông

Tại diễn đàn đối thoại Shangri-La đang diễn ra tại Singapore, Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ, Tướng Jim Mattis hôm thứ Bảy (3/6) đã nói rằng Mỹ đánh giá cao nỗ lực của Trung Quốc trong việc kiềm chế Bắc Triều Tiên, nhưng Washington cũng sẽ không chấp nhận Bắc Kinh quân sự hóa các đảo tại biển Đông.

Reuters cho biết các bình luận của Tướng Mattis trong suốt cuộc đối thoại Shangri-La cho thấy cách mà chính quyền Tổng thống Donald Trump đang tìm kiếm để cân bằng giữa việc cùng hợp tác với Trung Quốc kiềm chế bước tiến trong chương trình hạt nhân và tên lửa của Bắc Triều Tiên với việc đối phó với các hoạt động của Bắc Kinh trên biển Đông.

Tướng Mattis phát biểu tại Đối thoại Shangri-La hôm 3/6

Kể từ sau cuộc họp thượng đỉnh Trump – Tập tại Floria, Hoa Kỳ hồi đầu tháng Tư, mối quan hệ Mỹ – Trung ấm lên thấy rõ và điều đó làm dấy lên lo ngại của các đồng minh của Washington tại châu Á rằng Hoa Kỳ vì để giải quyết vấn đề Bắc Triều Tiên có thể sẽ cho phép Trung Quốc tự do hơn trong việc kiểm soát các điểm nóng khác trong khu vực, đặc biệt là ở biển Đông.

Một số đồng minh cũng bày tỏ quan ngại rằng việc Washington rút khỏi hiệp định đối tác thương mại Xuyên Thái Bình Dương (TPP) và Thỏa thuận Khí hậu Paris cho thấy Hoa Kỳ đang làm suy yếu vài trò lãnh đạo toàn cầu của mình.

Để trấn an nhiều đồng minh, phát biểu tại cuộc đối thoại Shangri-La  (một diễn đàn an ninh hàng đầu của châu Á), Tướng Mattis nói rằng Hoa Kỳ vẫn duy trì đầy đủ cam kết với các đối tác.

Ông nói: “Dù thích hay không, chúng ta vẫn là một phần của thế giới… Và thế giới sẽ thật điêu tàn nếu tất cả chúng ta đều thoái lui vào bên trong biên giới nước mình”.

Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ nói thêm rằng: “Một khi chúng tôi không còn lựa chọn nào khác, người Mỹ sẽ làm điều đúng đắn”. Tướng Mattis nói thêm bằng cách trích dẫn lời của cựu Thủ tướng Anh thời Thế chiến 2, ông Winston Churchill: “Vì vậy chúng tôi sẽ vẫn ở đó và chúng tôi sẽ ở bên các bạn”.

Trong một chỉ dấu cho thấy sự cam kết hiện diện của Mỹ tại châu Á, Tướng Mattis cho biết khoảng gần 60% vũ khí hàng không chiến thuật ở nước ngoài của Mỹ sẽ được chuyển tới châu Á và ông cũng hứa sẽ làm việc với Quốc hội Hoa Kỳ về sáng kiến ổn định khu vực châu Á – Thái Bình Dương.

Ở thời điểm hiện tại, chính quyền Trump vẫn đang ưu tiên nỗ lực khuyến khích Trung Quốc kiềm chế tham vọng hạt nhân của Bắc Triều Tiên.

Ông Mattis nói: “Chính quyền Trump đánh giá cao cam kết mới đây của Trung Quốc trong việc phối hợp với cộng đồng quốc tế hướng tới phi hạt nhân hóa bán đảo Triều Tiên”.

Tướng Mỹ khẳng định rằng: “Chúng tôi tin rằng cuối cùng Trung Quốc sẽ nhận ra Bắc Triều Tiên là một khoản nợ chiến lược, không phải là tài sản”.

Tuy nhiên, Tướng Mattis nói rằng việc tìm kiếm sự hợp tác của Trung Quốc trong vấn đề Bắc Triều Tiên không  có nghĩa rằng Washington sẽ không phản đối, gây áp lức lên các hoạt động của Bắc Kinh tại biển Đông. Ông nói rằng Hoa Kỳ không chấp nhận việc Trung Quốc lắp đặt vũ khí và khí tài quân sự khác lên các hòn đảo nhân tạo ở biển Đông.

Tướng Mattis nhấn mạnh: “Chúng tôi phản đối các quốc gia quân sự hóa các hòn đảo nhân tạo và thực thi yêu sách hàng hải quá mức. Chúng tôi không thể và sẽ không chấp nhận những thay đổi đơn phương, cưỡng ép đối với hiện trạng [ở biển Đông]”.

Trung Quốc năm này chỉ cử một phái đoàn cấp thấp tới diễn đàn Shangri-La. Đại diện của Bắc Kinh phát biểu tại diễn đàn an ninh hàng đầu châu Á này nói rằng mối quan hệ giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ đóng vai trò quan trọng trong khu vực.

Trung tướng He Lei, người đứng đầu phái đoàn Bắc Kinh nói với phóng viên rằng: “Tôi tin rằng nếu Trung Quốc và Hoa Kỳ có thể đảm bảo không có xung đột, cũng như duy trì sự tôn trọng, hợp tác và tin tưởng lẫn nhau, mối quan hệ này sẽ đóng góp rất lớn cho an ninh ở khu vực Châu Á – Thái Bình Dương và thế giới”.

Xuân Thành

Xem thêm: