Thủ tướng Ba Lan Tusk hủy chuyến công du sang Đức, dự kiến trong tuần này để dự một lễ trao giải, dẫn tới Thủ tướng Đức Scholz cũng hủy chuyến đi tương ứng. Quan hệ hai nước hiện đang xuống thấp vào thời gian này, mà theo Kyiv Post dẫn nguồn tin, nguyên nhân là vụ liên quan tới việc Đức cáo buộc Ba Lan thông đồng với Ukraine trong vụ đường ống khí đốt Nord Stream.

240910ScholzTusk00
Thủ tướng Ba Lan Donald Tusk (trái, sinh 1957) và Thủ tướng Đức Olaf Scholz (phải, sinh 1958), (ảnh ghép, nguồn Wikipedia)

Donald Tusk, thủ tướng Ba Lan, đã hủy ngang vào phút cuối kế hoạch ông tới dự một lễ mang tên M100, trao tặng một số giải về tự do dân chủ được tổ chức tại Đức vào tuần này. Bộ trưởng Tư pháp Adam Bodnar đi tham dự và thay mặt nhận giải dùm ông. Lý do là vì bận “cuộc hẹn quan trọng ở trong nước,” theo thông báo của ban tổ chức lễ.

Phía Đức, ngay lập tức Thủ tướng Olaf Scholz, người dự kiến sẽ đọc diễn văn khen ngợi khi trao giải, cũng hủy chuyến đi tới dự lễ. Cựu Tổng thống Đức Joachim Gauck cùng Bộ trưởng Quốc phòng Rudolf Scharping sẽ thay ông làm việc này. Lý do là vì “xung đột trong lịch làm việc,” theo thông báo của ban tổ chức lễ.

Quan hệ Đức-Ba Lan vốn đã xuống rất thấp dưới thời cầm quyền của đảng PiS (Luật pháp và Công lý), bởi định kiến của những thành viên đảng này đối với Đức, xuất phát từ những mâu thuẫn có từ thời Đại Thế chiến II khi người Đức xâm lược và tàn sát người Ba Lan.

Kể từ hồi tháng 10/2023, khi ông Tusk dẫn liên minh trung tả (EPP/S&D/Renew) thay thế vị trí lãnh đạo của đảng cánh hữu PiS (ECR), thì quan hệ giữa 2 nước đã được hâm nóng lên đáng kể.

Trong lễ M100 sắp cử hành ở Đức, ông Tusk dự kiến là một trong những người nhận giải, “những cá nhân có các nỗ lực mang tính cam kết cho nền dân chủ, tự do ngôn luận, và tự do báo chí, cũng như có được hiểu biết sâu sắc về Châu Âu,” theo miêu tả về giải thưởng này.

Ông Tusk là người có huyết thống Đức (bà của ông là người Đức) và có quan hệ cá nhân tốt với Cựu Thủ tướng Đức Angela Merkel, và ông vẫn thường được PiS miêu tả là “người hầu của nước Đức.”

Tuy nhiên, những tuần này, quan hệ Berlin-Vácsava có biểu hiện nguội lạnh trở lại.

Hiện nay chưa có nhiều thông tin về nguyên nhân tại sao hai ông thủ tướng hủy ngang chuyến đi này, nhưng có nguồn thạo tin cho tờ báo biết rằng, nguyên nhân đích thực chính là những lùm xùm quanh vụ đường ống khí đốt Nord Stream.

Người Đức tố cáo Ba Lan đã dung túng nghi phạm, để cho nghi phạm người Ukraine đào tẩu vào tháng 7, bất chấp yêu cầu dẫn độ mà công tố viên Đức yêu cầu Ba Lan vào tháng 6. Tiếp đó, Đức cáo buộc rằng hành động dung túng của chính quyền Ba Lan là cố ý, bởi vì đó là để che giấu rằng chính Ba Lan cũng nhúng tay vào vụ đánh nổ đường ống khí đốt Nord Stream hồi tháng 9/2022.

Giới chức Ba Lan cực lực bác bỏ cáo buộc này của Đức, và gọi đó là “vô căn cứ.”

240815 wsj02
Hành trình định mệnh của du thuyền Andromeda cùng vị trí vụ nổ đường ống Nord Stream. Con thuyền đi từ Rostock, đảo quanh trong biển Baltic, và quay về Rostock. Người Đức cáo buộc Ba Lan đã cung cấp các hỗ trợ cho nhóm tội phạm trên con thuyền này, gồm cả việc trao chất nổ, khi du thuyền đậu tại một khu nghỉ mát ở Kolobrzeg, Ba Lan (Ảnh cắt chụp màn hình của WSJ kèm dịch tự động sang tiếng Việt)

Ông Tusk là một trong những tiếng nói gay gắt nhất.

Theo ông, những thắng lợi gần đây của đảng AfD cánh hữu trên chính trường Đức, đã nhen nhóm sự trỗi dậy trở lại của những người Đức ủng hộ phe này, chủ yếu là những người miền Đông nước Đức và có quan hệ tốt với Nga.

Phe bảo thủ Đức này chỉ trích cánh tả về sự xuống dốc thảm trọng của kinh tế Đức, phá hoại văn hóa truyền thống và bản sắc dân tộc khi mù quáng theo Mỹ cổ xúy những thứ như đồng tính, chuyển giới, hay chủ trương hiếu chiến trong chiến tranh ở Ukraine.

Theo ông Tusk, phe thân Nga ở Đức, gồm cả những người tham gia khởi xướng và bảo trợ cho dự án đường ống khí đốt Nord Stream nối từ Nga sang Đức, mà nay nhiều người trong đó đã không còn nắm quyền nữa, và họ chính là những người thêu dệt nên cái câu chuyện gọi là Ba Lan thông đồng với Ukraine.

Hồi tháng 8, ông đã đưa thông điệp trên mạng xã hội X (Twitter) yêu cầu nhóm người ở Đức này hãy ngậm miệng: “Gửi tới tất cả những ai khởi xướng và bảo trợ cho [dự án xây dựng] Nord Stream 1 & 2: Điều duy nhất mà các vị có thể làm hôm nay là hãy xin lỗi và im lặng.”

Nhật Tân (theo KyivPost)