Đại biểu đề xuất tử hình cho tội sản xuất sữa giả, tham ô, nhận hối lộ

Quốc hội thảo luận về dự thảo Luật sửa đổi Bộ luật Hình sự, tập trung vào đề xuất bỏ án tử hình cho 8 tội danh, trong đó nhiều đại biểu nhấn mạnh cần giữ hoặc bổ sung hình phạt tử hình cho các tội sản xuất thực phẩm giả, thuốc giả, tham ô, và nhận hối lộ.

• Thái Nguyên: Bắt giữ hai nhóm sản xuất thuốc giả, thu lợi 600 triệu đồng mỗi tháng
• Thanh Hóa: Manh mối từ ngành y tế hé lộ đường dây thuốc giả quy mô lớn

Ngày 27/5, các đại biểu đã thảo luận về dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự.

Dự thảo luật đề xuất bỏ án tử hình đối với 8 tội danh, bao gồm: Hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân (Điều 109), Phá hoại cơ sở vật chất – kỹ thuật của nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam (Điều 114), Sản xuất, buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh, thuốc phòng bệnh (Điều 194), Phá hoại hòa bình, gây chiến tranh xâm lược (Điều 421), Gián điệp (Điều 110), Vận chuyển trái phép chất ma túy (Điều 250), Tham ô tài sản (Điều 353), và Nhận hối lộ (Điều 354).

Theo dự thảo, các tội này sẽ được thay bằng hình phạt tù chung thân không xét giảm án để cách ly người phạm tội khỏi đời sống xã hội, phù hợp với xu hướng nhân văn và hội nhập quốc tế.

Bà Phạm Khánh Phong Lan, đại biểu Quốc hội đoàn TP.HCM, bày tỏ băn khoăn về việc bỏ án tử hình đối với 4 tội danh: Tham ô tài sản, Nhận hối lộ, Vận chuyển trái phép chất ma túy, và Sản xuất, buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh, thuốc phòng bệnh.

Bà Lan cho rằng các tội này gây hậu quả nghiêm trọng, ảnh hưởng lớn đến xã hội và sức khỏe người dân. Theo bà, trong bối cảnh tình hình tội phạm ngày càng phức tạp, việc giảm hình phạt là không hợp lý.

Bà nhấn mạnh rằng những người phạm tội đều nhận thức rõ hậu quả nhưng vẫn thực hiện vì lợi ích cá nhân. Do đó, cần giữ hình phạt tử hình cho các trường hợp vi phạm đặc biệt nghiêm trọng để thể hiện sự răn đe và cam kết của Quốc hội trong việc bảo vệ người dân, xây dựng môi trường sống an toàn.

Bà Lan cũng đề xuất bổ sung hình phạt tử hình cho hành vi sản xuất, kinh doanh thực phẩm giả, đặc biệt là sữa giả và thực phẩm chức năng giả. Theo bà, những hành vi này ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của nhóm người yếu thế, làm xói mòn niềm tin của người dân. Bà nhấn mạnh rằng việc phát hiện các hành vi phạm tội đã khó, nên cần có quy định xử lý nghiêm để tránh tình trạng xử lý không tương xứng với mức độ vi phạm.

Đồng quan điểm, bà Nguyễn Thị Thu Nguyệt, Phó Trưởng đoàn đại biểu Quốc hội chuyên trách tỉnh Đắk Lắk, cho rằng quy định hiện tại về tội Sản xuất, buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh, thuốc phòng bệnh, với mức phạt tù 20 năm, tù chung thân hoặc tù chung thân không xét giảm án khi làm chết từ 2 người trở lên, là chưa đủ sức răn đe.

Bà Nguyệt đề nghị chỉnh sửa theo hướng chỉ cần gây ra cái chết của một người là có thể áp dụng hình phạt tử hình. Bà cho rằng các vụ việc liên quan đến thuốc giả thời gian qua đã gây thiệt hại nghiêm trọng về tài sản, sức khỏe, và tính mạng người dân, nên cần xử lý nghiêm khắc để tránh tiếp tay cho các hành vi phạm tội.

Về đề xuất bỏ án tử hình cho 8 tội danh, bà Nguyệt đồng ý với chủ trương này nhưng đề nghị cân nhắc kỹ lưỡng, đặc biệt với tội Vận chuyển trái phép chất ma túy.

Bà nhận định đây là mắt xích quan trọng trong đường dây sản xuất, buôn bán ma túy, góp phần làm gia tăng các loại tội phạm liên quan.

Bà dẫn chứng, trong năm 2024, cả nước phát hiện 29.928 vụ với 51.398 người vi phạm liên quan đến ma túy, tăng 9,38% số vụ và 19,32% số người so với năm 2023. Nhiều người đã hy sinh trong quá trình thực thi nhiệm vụ, để lại nỗi đau cho gia đình và xã hội. Bà Nguyệt lo ngại rằng việc bỏ án tử hình có thể tạo kẽ hở pháp luật, khiến tội phạm ma túy gia tăng.

Ông Phạm Văn Hòa, đại biểu Quốc hội đoàn tỉnh Đồng Tháp, cũng đề nghị giữ án tử hình cho các tội Tham ô tài sản, Nhận hối lộ, và Vận chuyển trái phép chất ma túy.

Ông cho rằng, dù chưa có trường hợp nào bị tử hình vì tội tham ô, nhưng quy định này có vai trò răn đe quan trọng.

Ông dẫn ví dụ trường hợp bà Trương Mỹ Lan, người gây thiệt hại hàng triệu tỷ đồng trong vụ án Ngân hàng SCB. Nếu bà Lan khắc phục được hậu quả, số tiền đó có thể đóng góp xây dựng 50% tuyến cao tốc Bắc – Nam.

Ông Hòa nhấn mạnh rằng sau khi tuyên án tử hình, nếu người phạm tội khắc phục tốt hậu quả, có thể được giảm án xuống tù chung thân hoặc án có thời hạn.

Ngược lại, bà Nguyễn Thị Việt Nga, đại biểu Quốc hội đoàn tỉnh Hải Dương, ủng hộ việc bỏ án tử hình cho một số tội danh, cho rằng điều này phù hợp với xu hướng pháp luật quốc tế và chính sách hình sự nhân đạo của Việt Nam.

Bà cho biết, từ năm 1999 đến nay, số tội danh chịu án tử hình đã giảm từ 29 xuống còn 18, đồng thời thu hẹp phạm vi áp dụng với các đối tượng như người chưa thành niên, phụ nữ có thai, người nuôi con nhỏ, và người cao tuổi. Tuy nhiên, bà nhấn mạnh việc bỏ án tử hình cần được xem xét kỹ lưỡng dựa trên tính chất, mức độ tội phạm để đảm bảo tính răn đe của pháp luật.

Ông Nguyễn Hải Trung, đại biểu Quốc hội đoàn TP. Hà Nội, đồng ý bỏ án tử hình cho một số tội danh nhưng đề nghị cân nhắc giữ hình phạt này cho tội Vận chuyển trái phép chất ma túy. Ông cho rằng ở các tỉnh miền núi, một số người vì hoàn cảnh khó khăn đã tham gia vận chuyển ma túy từ biên giới. Tuy nhiên, với các trường hợp vận chuyển số lượng lớn, như cả tấn ma túy, cần áp dụng hình phạt nghiêm khắc để răn đe.

Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội, cơ quan thẩm tra dự thảo luật, cho biết có hai luồng ý kiến. Một nhóm đồng ý bỏ án tử hình và thay bằng tù chung thân không xét giảm án cho 8 tội danh như đề xuất. Nhóm còn lại cho rằng cần cân nhắc kỹ việc bỏ án tử hình cho các tội Tham ô tài sản, Nhận hối lộ, và Vận chuyển trái phép chất ma túy, vì lo ngại ảnh hưởng đến hiệu quả răn đe và phòng ngừa tội phạm.

Đa số ý kiến trong Ủy ban ủng hộ quan điểm thứ hai, đề nghị thận trọng trong việc điều chỉnh hình phạt.

Xem thêm

Bộ Công an đề xuất bỏ án tử hình với tội Tham ô, Nhận hối lộ

Bộ Công an đề xuất bỏ hình phạt tử hình với 8 tội danh; trong đó có Nhận hối lộ, Tham ô tài sản, Gián điệp, Vận chuyển trái phép chất ma túy…