ĐBQH: ‘Để UBND chọn SGK, NXB chỉ cần vận động 63 tỉnh thành’

Nguyễn Quân
•
Thứ Tư, 24/05/2023

“Tôi cứ phân vân tự hỏi: Giữa quy định của Nghị quyết 88 và quy định của Luật Giáo dục, quy định nào dễ bị lợi dụng để phục vụ “lợi ích nhóm” hơn?” – Đại biểu Nguyễn Thị Kim Thúy nêu, xoay quanh quyền lựa chọn sách giáo khoa mà Bộ GD&ĐT đã giao cho UBND cấp tỉnh thay vì giao cho cơ sở giáo dục.

dai bieu nguyen thi kim thuy — Đại biểu Nguyễn Thị Kim Thúy trong cuộc họp Quốc hội chiều 23/5/2023. (Ảnh: quochoi.vn)

Chiều 23/5, Quốc hội tiếp tục Chương trình kỳ họp thứ 5, trong đó có thảo luận về một số nội dung còn ý kiến khác nhau của dự án Luật Giá (sửa đổi).

Phát biểu thảo luận tại hội trường, đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Kim Thúy (đoàn Đà Nẵng) đề cập đến hai vấn đề liên quan đến sách giáo khoa, một là về giá, hai là về quyền lựa chọn sách.

Nói về giá sách giáo khoa, bà Thúy cho biết trước đây đã nêu lên một thực tế là việc mua sách giáo khoa trở thành gánh nặng cho nhiều phụ huynh học sinh. Nguyên nhân chính là do các đơn vị phát hành sách thông qua nhà trường bao giờ cũng bán kèm sách giáo khoa với một số lượng sách tham khảo rất lớn.

Bà Thúy cho hay việc này đã được Bộ GD&ĐT giải quyết khi ban hành Chỉ thị số 643 ngày 10/6/2022, yêu cầu chấm dứt tình trạng đóng gói chung sách giáo khoa và sách tham khảo để buộc học sinh mua sách tham khảo dưới bất kỳ hình thức nào.

Tuy nhiên, vấn đề về giá sách giáo khoa lại chưa được Bộ Tài chính giải quyết, dù Bộ trưởng Bộ Tài chính nói đã “tiếp thu ý kiến”.

Bà Thúy nói: “Tại kỳ họp thứ 4, trong phiên thảo luận ở hội trường vào chiều ngày 11/11/2022, tôi đã đề nghị Luật Giá (sửa đổi) giao Chính phủ quy định giá sách giáo khoa dưới hình thức khung giá, bao gồm giá tối đa và giá tối thiểu như đối với các mặt hàng khác được Nhà nước định giá.

Bộ trưởng, Trưởng Ban Soạn thảo Hồ Đức Phớc đã phát biểu trước Quốc hội tiếp thu ý kiến của tôi, nguyên văn như sau: Chúng tôi cho rằng ý kiến này rất hay, bây giờ trong tư duy, chúng ta luôn luôn nghĩ đến quy định thế nào để giá không cao, nhưng chúng ta lại chưa nghĩ đến làm thế nào để ngăn chặn được giá quá thấp, khi các doanh nghiệp có tiềm năng muốn thâu tóm thị trường thì dùng biện pháp, hay nói cách khác là dùng thủ đoạn đại hạ giá để đánh bật các đối thủ khác, tạo nên một lợi nhuận độc quyền. Chúng tôi xin tiếp thu ý kiến này…”

Tuy nhiên, khi nghiên cứu dự thảo Luật trình ra Quốc hội lần này để xem xét thông qua, bà Thúy cho hay “không thấy dự thảo phản ánh ý kiến tiếp thu của Bộ trưởng, Trưởng Ban Soạn thảo cũng chẳng thấy giải trình”.

Bà Thúy cho rằng nếu luật không quy định khung giá tối đa – tối thiểu (của sách giáo khoa) thì rồi đây Quốc hội sẽ thấy những lo ngại của Bộ trưởng trở thành hiện thực.

Sách giáo khoa và tham nhũng trong giáo dục

Vấn đề thứ hai về quyền lựa chọn sách giáo khoa, bà Thúy cho hay Luật Giáo dục sửa đổi năm 2019 đã không trao quyền lựa chọn sách giáo khoa cho cơ sở giáo dục mà cho UBND cấp tỉnh. Điều này không đồng nhất với Nghị quyết số 88 của Quốc hội về đổi mới Chương trình sách giáo khoa giáo dục phổ thông quy định thực hiện xã hội hóa việc biên soạn sách giáo khoa.

“Tôi cứ phân vân tự hỏi: Giữa quy định của Nghị quyết 88 và quy định của Luật Giáo dục, quy định nào dễ bị lợi dụng để phục vụ “lợi ích nhóm” hơn?” – vị đại biểu nêu vấn đề.

Theo VTC, bên lề hành lang kỳ họp, đại biểu đoàn Đà Nẵng nói rõ thêm, rằng Nghị quyết 88 của Quốc hội về đổi mới chương trình, sách giáo khoa phổ thông quy định sẽ có nhiều bộ sách giáo khoa, việc lựa sách do giáo viên các trường đảm nhận. Tuy nhiên khi ban hành Luật Giáo dục năm 2019, Bộ GD&ĐT lại quyết định giao cho UBND tỉnh quyết định việc lựa chọn sách giáo khoa thay vì giao quyền cho cơ sở quyết.

“Trước khi ban hành Luật Giáo dục, tôi từng nhiều lần ý kiến về bất cập khi Bộ GD&ĐT giao cho UBND các tỉnh thành quyết định chọn sách. Khi ấy, ý kiến của tôi chỉ là thiểu số, buộc phải chịu thua các ý kiến của đa số. Sau khi Luật Giáo dục có hiệu lực và đưa vào thực tiễn đến nay đã bộc lộ rõ điểm bất cập này”, bà Thúy nói.

Về chất lượng giảng dạy, theo bà Thúy, nhiều thầy cô phổ thông rất đam mê, yêu nghề, hôm nay họ lấy nội dung trong sách giáo khoa này, ngày mai lấy sách khác hay hơn để dạy, miễn sao đạt được chất lượng tốt nhất.

Khi mà để giáo viên chọn sách, các nhà xuất bản sẽ phải đi tới hàng triệu cơ sở giáo dục trên cả nước vận động mua sách giáo khoa. Còn nếu để UBND tỉnh, thành phố chọn sách thì nhà xuất bản chỉ cần vận động 63 tỉnh thành, cơ quan chuyên môn là Sở GD&ĐT tham mưu, việc này dễ dàng hơn nhiều.

“So sánh như vậy để thấy giữa Nghị quyết 88 và Luật Giáo dục, cái nào dễ bị lợi dụng hơn, phục vụ lợi ích nhóm”, bà Thúy nhắc lại và cho rằng, cần thiết phải sửa Luật Giáo dục, thống nhất với Nghị quyết 88, giao cho cơ sở giáo dục, giáo viên lựa chọn sách. Đây là phương án tốt nhất, các thầy cô phản ánh rất nhiều sau 4 năm triển khai.

Trong thời gian chờ sửa Luật Giáo dục, có thể sửa Thông tư 25 của Bộ GD&ĐT liên quan việc lựa chọn sách giáo khoa trước. Thông tư này không có chế tài cụ thể, mới chỉ đưa ra quy định về hội đồng chọn sách cần bao nhiêu người, gồm những ai… Thông tư chưa tính đến trường hợp có địa phương làm bài bản, có nơi làm chưa tốt, dẫn tới việc lựa chọn sách giáo khoa ở nhiều tỉnh thành chưa thực sự khách quan, lợi ích nhóm.