Ông Lê Trí Anh không nhận tội, có thể phải đối mặt với án tù chung thân

Bình Minh
•
Thứ Sáu, 26/08/2022

Người sáng lập Next Digital, ông Lê Trí Anh (Jimmy Lai), cùng 6 giám đốc điều hành của “Apple Daily” và 3 công ty liên quan đến đã bị buộc tội theo “Luật An ninh Quốc gia Hồng Kông”. 6 giám đốc điều hành cấp cao đều có ý định nhận tội và dự kiến sẽ chính thức nhận tội vào ngày 29/11. Nhưng ông Lê Trí Anh và 3 công ty liên quan đến “Apple Daily” không nhận tội, dự kiến sẽ bắt đầu phiên tòa vào ngày 1/12.

Embed from Getty Images

Ông Jimmy Lai, người sáng lập Next Digital (ở giữa), cùng 6 giám đốc điều hành cấp cao của “Apple Daily” và 3 công ty liên quan đến “Apple Daily” bị buộc tội vi phạm Luật An ninh Quốc gia. Phiên tòa bắt đầu từ ngày 1/12. Ông Jimmy Lai bị bắt vào ngày 10/8/2020. (Ảnh: Vernon Yuen / AFP qua Getty Images)

Tất cả các bị cáo đều bị buộc tội “âm mưu in ấn, xuất bản, bán, chào bán, phân phối, trưng bày hoặc tái sản xuất các ấn phẩm có tính chất kích động” và “âm mưu cấu kết với nước ngoài, hoặc các thế lực nước ngoài, gây nguy hiểm cho an ninh quốc gia”.

Ông Lê Trí Anh còn bị khởi tố thêm tội danh “âm mưu cấu kết với nước ngoài, hoặc lực lượng nước ngoài, gây nguy hiểm cho an ninh quốc gia” và “cấu kết với nước ngoài, hoặc lực lượng nước ngoài, gây nguy hiểm cho an ninh quốc gia”. Trong đó, hình phạt tối đa đối với tội “cấu kết với nước ngoài, hoặc thế lực nước ngoài, gây nguy hiểm cho an ninh quốc gia” là tù chung thân.

Họ đã bị giam giữ hơn 1 năm kể từ khi bị bắt. Vụ án đã được tổ chức trong một phiên điều trần quản lý vụ án tại Tòa án Tối cao vào thứ Hai (22/8). Bên công tố tiết lộ rằng 6 giám đốc điều hành cấp cao của Apple Daily dự định sẽ nhận tội, gồm:

Ông Trương Kiếm Hồng: Cựu giám đốc điều hành của Next Digital;
Bà Trần Phái Mẫn: Cựu phó chủ tịch Apple Daily;
Ông La Vĩ Quang: Cựu Tổng biên tập Apple Daily;
Ông Lâm Văn Tông: Cựu Tổng biên tập chấp hành của Apple Daily;
Ông Phùng Vĩ Quang (bút danh Lư Phong): Cựu biên tập viên tiếng Anh của Apple Daily;
Ông Dương Thanh Kỳ (bút danh Lê Bình): Cựu tổng biên tập Apple Daily.

Họ sẽ bị kết án sau phiên tòa của ông Lê Trí Anh và 3 công ty.

Ông Lê Trí Anh (74 tuổi) phủ nhận 1 tội danh “cấu kết với nước ngoài, lực lượng nước ngoài, gây nguy hiểm cho an ninh quốc gia”, và 2 tội danh “thông đồng với nước ngoài, thế lực nước ngoài gây nguy hiểm cho an ninh quốc gia”, cùng 1 tội danh “âm mưu in ấn, xuất bản, bán, chào bán, phân phối, trưng bày và tái sản xuất các ấn phẩm có tính chất kích động.”

Đối với 3 công ty liên quan đến Apple Daily, gồm Công ty Hữu Hạn Apple Daily, Công ty In Apple Daily và Công ty Internet Apple Daily, đều phủ nhận tội “âm mưu in ấn, xuất bản, bán, chào bán, phân phối, trưng bày và / hoặc tái sản xuất các ấn phẩm mang tính chất kích động” và tội “âm mưu cấu kết với nước ngoài, thế lực nước ngoài gây nguy hiểm cho an ninh quốc gia”.

Ông Quách Khang Lân (Kwok, Hong Lun), luật sư đại diện cho 3 công ty trên cho biết, quỹ của 3 công ty này đã bị Cục An ninh đóng băng. Trước đó Luật An ninh Quốc gia đã chấp thuận rút một phần kinh phí, để trả các chi phí pháp lý đang được xử lý. Luật sư chỉ ra rằng hồ sơ có thể được hoàn thành càng sớm càng tốt, để có thể thuê luật sư cho việc xét xử vụ án.

Ông Ngô Chí Lâm: Dù thế nào phiên tòa chính trị này cũng sẽ kết tội các bị cáo

Trong chương trình trực tuyến của mình, ông Ngô Chí Lâm, một nhân viên truyền thông cấp cao, cho biết các bị cáo đã phải ngồi tù hơn 1 năm vì người Hồng Kông, cũng như quyền tự do báo chí và tự do ngôn luận của Hồng Kông.

Mỗi người đều có những điều khác nhau phải lo lắng, như về người nhà. Ông tin rằng họ quyết định nhận tội sau đã khi phân tích một cách lý trí: “Dù phiên tòa kéo dài bao lâu và xét xử như thế nào, thì ai cũng biết rằng đây là một phiên tòa chính trị, và dù thế nào đi chăng nữa, họ cũng sẽ bị kết tội.”

Ông tin rằng ông Lê Trí Anh chọn không nhận tội. Ông biết rõ về thực tế là không có bồi thẩm đoàn trong vụ án, và nói thẳng: “Dù sao thì ông ấy cũng sẽ bị kết án, và còn bị kết án tù. Điều mấu chốt hiện giờ là ông ấy sẽ phải ngồi tù bao lâu.”

Dự tính mức án cho tội danh trên sẽ là “từ 10 năm trở lên”, để giảm bớt tâm lý đau khổ, các bị cáo đã chọn cách nhận tội, vì án tù “sẽ không phải chờ đợi vô thời hạn”.

“Luật An ninh Quốc gia Hồng Kông” không có bồi thẩm đoàn khiến dư luận chỉ trích

Đối với vụ án ông Lê Trí Anh với Apple Daily và “vụ 47 người âm mưu lật đổ quyền lực nhà nước” trong cuộc bầu cử sơ bộ ủng hộ dân chủ trước đây, Bộ trưởng Tư pháp Lâm Định Quốc quyết định: Xét đến “các yếu tố liên quan đến nước ngoài”, việc bảo vệ sự an toàn cá nhân của các bồi thẩm viên, và nếu có bồi thẩm đoàn, hoặc có nguy cơ thực sự cản trở việc điều hành công lý thích hợp, nên chỉ thị rằng sẽ không tổ chức phiên tòa xét xử với bồi thẩm đoàn. Vụ án sẽ được xét xử bởi 3 thẩm phán do Luật An ninh Quốc gia chỉ định.

Hiện tại, Điều 46 của “Luật An ninh Quốc gia Hồng Kông” quy định, trong quá trình truy tố các vụ án liên quan đến an ninh quốc gia tại Tòa án sơ thẩm của Tòa án cấp cao, “Bộ trưởng Tư pháp có thể căn cứ vào việc bảo vệ bí mật nhà nước, vụ án có yếu tố nước ngoài, hoặc việc bảo vệ quyền an toàn cá nhân của bồi thẩm viên và gia đình họ, cùng các lý do khác, để cấp giấy chứng nhận rằng hành động liên quan không cần được xét xử trước bồi thẩm đoàn.”

Quyết định này của nhà chức trách phù hợp với thông lệ luật thiên tả ở Hồng Kông, điều này đã vấp phải sự chỉ trích của dư luận. Nhà bình luận cấp cao về các vấn đề thời sự, ông Tiêu Nhược Viên (Stephen Shiu), đã đề cập trong chương trình trực tuyến của mình rằng: “Không có bồi thẩm đoàn nào được phép ở bất kỳ quốc gia độc tài nào”.

Ông cho rằng cần có bồi thẩm đoàn trong các vụ án, vì họ hiểu biết nhiều về kinh nghiệm sống và có ý thức chung trong cuộc sống, “không phải là những quan tòa suốt ngày ở trong tháp ngà của pháp luật, có thể hiểu sai bản chất con người.”

Ông cũng đề cập rằng một trong những điểm mấu chốt của thông luật cuối cùng là kêu gọi lương tâm của toàn xã hội, và ý kiến của những người bình thường. Bồi thẩm đoàn chính là biểu hiện tình cảm con người của luật pháp.

Ông Tiêu tin rằng trong số các lý do của nhà chức trách, rủi ro thực tế của việc thành lập bồi thẩm đoàn, là các bồi thẩm viên có thể cản trở tư pháp, nhằm thực thi công lý đúng đắn, và nhà chức trách không tin rằng bồi thẩm đoàn có thể thực thi công lý. “Điều đó nói lên rằng người Hồng Kông hoàn toàn không đáng tin tưởng, và bồi thẩm đoàn chắc chắn sẽ xử trắng án cho những người này.”

Ông chỉ trích rằng “các yếu tố liên quan đến nước ngoài” trong đó có thể do các nhà chức trách tùy ý diễn giải, và chỉ cần họ có một chút quan hệ với nước ngoài, cũng đủ đáp ứng các tiêu chuẩn trên. Ngoài ra, sau khi các lý do khác được liệt kê trong luật, từ “v.v” được thêm vào, có nghĩa là Bộ Tư pháp có thể từ chối một phiên tòa có bồi thẩm đoàn với vô số lý do.

Ông Lê Trí Anh nhiều lần bị buộc tội

Ông Lê Trí Anh không nhận tội và nhiều lần kháng cáo trong quá trình pháp lý của vụ án, như vào đầu tháng ông nộp đơn yêu cầu Tòa án cấp cao xem xét lại, chất vấn cảnh sát thu giữ 2 điện thoại di động trong căn hộ của ông vào năm 2020.

Tháng trước, một lệnh khám xét đã được thực hiện, dựa trên các quy tắc thi hành của “Luật An ninh Quốc gia Hồng Kông”, và tiến hành kiểm tra thông tin, gồm các tài liệu tin tức trong điện thoại di động, theo các quy định có liên quan của “Quy định về Giải thích và Điều khoản Chung” của Luật An ninh Quốc gia.

Phía ông Lê Trí Anh yêu cầu lật lại quyết định nêu trên của lệnh do thẩm phán La Đức Tuyến, người được chỉ định theo Luật An ninh Quốc gia, đưa ra. Việc xem xét tư pháp này đang chờ xử lý.

Ngoài ra, ông Lê Trí Anh cũng phải đối mặt với tội “cố ý cản trở công lý” và tội “gian lận”. Trong đó, tội “cố ý cản trở công lý” đề cập đến “âm mưu” bị cáo buộc của ông Lê Trí Anh với Lâm Vũ Hiên (Andy Li Yu-hin), Trần Tử Hoa và những người khác ở Hồng Kông trong khoảng thời gian từ ngày 23/7 – 23/8/2020.

Ông bị kết tội “cố ý cản trở công lý và thực hiện một, hoặc một loạt hành vi cản trở công lý”. Tức là sau khi Lâm Vũ Hiên bị cảnh sát Hồng Kông bắt vì tham gia biểu tình chống dẫn độ, ông Lê Trí Anh đã giúp anh ấy rời khỏi Hồng Kông.

Cáo buộc “gian lận” buộc tội ông Lê Trí Anh và các giám đốc điều hành của Next Digital vi phạm hợp đồng thuê Khu Công nghiệp Tseung Kwan O và điều hành công ty tư nhân của ông trong Tòa nhà Next Digital. Ông Lê Trí Anh không tự bào chữa hay gọi điện cho các nhân chứng, và vụ việc vẫn đang chờ xử lý.

Ông Lê Trí Anh đã bị giam giữ hơn 1,5 năm

Tháng 8/2020, cảnh sát đã bắt giữ các ông Lê Trí Anh, Chu Đạt Quyền và ông Trương Kiếm Hồng – CEO của Next Digital, với tội danh vi phạm Luật An ninh Quốc gia và gian lận, đồng thời khám xét tòa nhà Next Digital.

Tháng 6/2021, một số giám đốc điều hành cấp cao của Apple Daily đã bị bắt vì bị cáo buộc vi phạm Luật An ninh Quốc gia, Apple Daily cũng bị đình chỉ trong cùng tháng. Vào tháng 12/2021, Tòa án Tối cao đã ra lệnh cho Next Digital đóng cửa công ty.

Trước đó ông Lê Trí Anh đã bị kết án 20 tháng tù, vì tham gia một số vụ tụ tập “trái phép” khác. Ông bị tạm giam từ tháng 12/2020 vì tội gian lận và các cáo buộc theo Luật An ninh Quốc gia Hồng Kông.

Theo báo cáo của Đài Á Châu Tự do và Đài Tiếng nói Hoa Kỳ (VOA), ngày 24/5, “Hội đồng Dân chủ Hồng Kông” (HKDC) đã công bố một báo cáo nghiên cứu với tựa đề “Hồng Kông đã đạt đến một cột mốc nghiêm trọng”.

Báo cáo chỉ ra rằng kể từ khi phong trào “Chống Dự luật Dẫn độ” bùng phát, từ tháng 6/2019 – 10/5/2022, hơn 10.501 người đã bị bắt vì tham gia các chiến dịch chính trị, và có tới 1.014 tù nhân chính trị bị bỏ tù. Trong số này, 582 người vẫn đang bị giam giữ và 432 người đã chấp hành xong án phạt.

Trong đó chỉ ra rằng có hơn 1.000 vụ án chính trị đang được tiến hành, hầu hết đều liên quan đến bạo loạn, phạm tội theo Luật An ninh Quốc gia Hồng Kông và tội kích động phản loạn. HKDC dự đoán con số này sẽ tiếp tục gia tăng, với khoảng 1.500 – 2.000 tù nhân chính trị ở Hồng Kông.

Giải “Cây bút vàng Tự do báo chí” của Hiệp hội Xuất và Báo chí thế giới năm 2021 được trao cho ông Lê Trí Anh và nhân viên của Apple Daily, để biểu dương tinh thần hy sinh bảo vệ tự do báo chí của họ.

Ngày 19/11/2021, ông Lê Trí Anh cũng được trao giải thưởng thường niên “Giải thưởng Tự do báo chí Gwen Ifill” năm 2021. Ông Lê Sùng Ân, con trai ông Lê Trí Anh, đã đến tham dự buổi lễ và nhận giải thay cha.