Trí tuệ vượt thời gian: 10 điều chiêm nghiệm của Tổng thống Thomas Jefferson 

Thomas Jefferson là Tổng thống thứ 3 của Hoa Kỳ và là tác giả của Bản tuyên ngôn độc lập nổi tiếng. Ông được rất nhiều người yêu mến và ngưỡng mộ, nhiều phụ huynh đã lấy tên ông đặt tên cho con mình.

Trong cuộc đời mình, Thomas Jefferson đã viết một vài lá thư gửi gắm những lời khuyên thiết thực cho thế hệ trẻ. Trong đó có một bức viết cho chàng trai trẻ cùng tên Thomas Jefferson Smith, cha của anh đã viết thư cho ngài cựu tổng thống với hy vọng ông sẽ cho cậu con trai của mình một vài lời khuyên về cuộc sống. 

Dưới đây là bức thư trả lời có sức ảnh hưởng mạnh mẽ ấy của Tổng thống Thomas Jefferson:

“Người cha đáng mến và tuyệt vời của cháu đã yêu cầu ta viết cho cháu một vài điều có thể giúp tác động tích cực đến con đường đời mà cháu phải đi. Và ta, một người trùng tên với cháu, cũng cảm thấy hứng thú với điều đó… Hãy tôn thờ Chúa. Hãy kính trọng và yêu thương cha mẹ mình. Hãy yêu người hàng xóm như yêu chính bản thân và yêu đất nước hơn yêu bản thân mình. Hãy công bằng. Hãy trung thực. Than phiền không phải là cách Chúa dạy. Nhờ vậy, con đường đời mà cháu bước đi sẽ đưa cháu đến một hạnh phúc trường tồn và niềm vui khôn tả.”

Trong bức thư, Jefferson đã khuyên chàng trai trẻ những lời thiết thực đáng để suy ngẫm. Ông gọi nó là “A Decalogue of Canons for observation in practical life” (Tạm dịch: Mười chiêm nghiệm trong cuộc sống thực tế), phỏng theo Mười Điều răn của Chúa (the Decalogue). Dưới đây là mười điều chiêm nghiệm đó, cùng một số bình luận như sau:

1. ‘Đừng bao giờ trì hoãn đến ngày mai những gì có thể làm hôm nay’

Không nghi ngờ gì nữa, đây là điều mà nhiều người trong chúng ta phải vật lộn vì sự lười biếng (nói nặng) hoặc sự trì hoãn (nói nhẹ) của mình. Ông Jefferson nói rõ rằng bất cứ điều gì cần phải làm và có thể làm trong hôm nay thì chúng ta nên làm luôn. Luôn hoàn thành công việc hàng ngày là một trong những cách tốt nhất để tránh sự căng thẳng trường kỳ do sự trì hoãn gây ra.

2. ‘Đừng bao giờ nhờ vả người khác những gì có thể tự làm’

Đối với nhiều người hiện đại, điều này nghe có vẻ hơi nghiêm khắc, như thể Jefferson đang khuyên chúng ta đừng bao giờ tìm đến sự giúp đỡ. Nhưng đó là một cách hiểu sai. Trên thực tế, ông Jefferson gợi ý rằng trước tiên chúng ta nên xem xét những gì có thể tự làm, nếu không làm được thì hẵng yêu cầu sự giúp đỡ. Đối với nhiều người, cảm giác “đạt được thành tích” là rất quan trọng. Chúng ta có thể giải quyết những khó khăn trong cuộc sống tốt hơn khi tăng cường sự tự tin vào bản thân — một sự tự tin ‘đủ an toàn’ để vẫn yêu cầu giúp đỡ khi cần thiết.

3. ‘Đừng bao giờ tiêu tiền trước khi kiếm được nó’ 

Điều này thật đúng! Người Mỹ nổi tiếng mắc nợ và Chính phủ của họ cũng vậy. Trên thực tế, không có thực thể nào trong lịch sử thế giới có số nợ tích lũy nhiều như chính phủ liên bang Hoa Kỳ. Tương tự như vậy, tỷ lệ người Mỹ có xu hướng tiết kiệm thấp hơn nhiều so với người Đức, Trung Quốc và Hàn Quốc. Thói quen như vậy không chỉ ngăn cản chúng ta tận hưởng những nhu cầu thỉnh thoảng phát sinh, mà còn có nghĩa là chúng ta sẽ bị động hơn khi có khủng hoảng. Nhiều người trong chúng ta tiêu nhiều tiền hơn cho phép để thỏa mãn nhu cầu và không cảm thấy hài lòng với những gì đang có. Đối với những người cần phải cải thiện phương diện này thì tốt nhất nên làm theo lời khuyên của ông Jefferson: chỉ tiêu những gì bạn có.

4. ‘Đừng bao giờ mua những gì mình không ‘muốn’ chỉ vì ham rẻ. Như vậy nó sẽ trở thành đắt với bạn’.

Theo Jefferson, “muốn” ở đây không có nghĩa là “ham muốn” mà là “thiếu”. Vì vậy, lời khuyên của ông là nếu chúng ta không thiếu thứ gì đó thì không nên mua thêm chỉ vì nó rẻ.

5. ‘Sự kiêu ngạo khiến chúng ta phải trả giá đắt hơn cả đói khát và giá lạnh”

Có một câu nói nổi tiếng trong Kinh thánh, “Sự kiêu ngạo đi trước, sự bại hoại theo sau, và tính tự cao đi trước sự sa ngã“. Trong Kinh thánh, sự kiêu ngạo đã dẫn tới sự sa ngã của Lucifer – ‘thiên thần vĩ đại nhất’ của Đức Chúa Trời – từ một “Kẻ mang lại ánh sáng” trở thành Satan (“Kẻ thù nghịch”). Nó cũng khiến A-đam và Ê-va sa ngã và gây ra tai họa cho loài người. Đó là lý do tại sao trong Cơ đốc giáo, và nhiều truyền thống tôn giáo khác, sự khiêm tốn rất quan trọng.

Khiêm tốn không phải là hạ thấp bản thân, mà là đánh giá đúng về bản thân – hiểu rõ cả điểm mạnh và hạn chế của mình. Nhìn nhận rằng chúng ta là một phần của tạo hóa chứ không phải là ‘Tạo hóa’. Thừa nhận rằng điều chúng ta biết ít hơn những điều chúng ta không biết. Sự khiêm tốn mở ra cho chúng ta một thế giới quan rộng lớn và giúp chúng ta trưởng thành về phẩm hạnh. Còn sự kiêu hãnh chỉ khiến mọi thứ trong cuộc sống chúng ta hoàn toàn phụ thuộc vào một điều nhỏ nhất: chính chúng ta.

6. ‘Chúng ta không bao giờ hối hận vì đã ăn quá ít’

Bạn có thấy vòng eo ​​của người Mỹ dạo gần đây không? Nói thế là đủ hiểu rồi.

7. ‘Không có gì là phiền phức khi chúng ta nguyện ý làm’

Tôi nghĩ quy tắc này phù hợp với lời khuyên trước đó của tổng thống Jefferson: “Than phiền không phải là cách Chúa dạy“. Chấp nhận thực tế cho dù khó khăn đến đâu là một trong những bước đầu tiên để vượt qua nó. Nếu chúng ta coi mọi hoàn cảnh, đặc biệt là hoàn cảnh khó khăn, là cơ hội để trưởng thành, thì thực sự không gì có thể ngăn cản chúng ta tiến bước. Và những khó khăn đó sẽ trở thành con đường dẫn chúng ta đến thành công.

8. ‘Đừng lao tâm khổ tứ cho những điều tồi tệ chưa bao giờ xảy ra’

Điều này dành cho những người hay lo lắng. Thật tốt nếu bạn dành thời gian nhớ lại tất cả những điều bạn đã mất công lo lắng sẽ xảy ra nhưng đã không xảy ra. Hoặc theo cách khác, hãy nhớ lại những điều tồi tệ đã xảy ra và cách bạn đã vượt qua chúng. Sau đó, bạn sẽ thấy lời khuyên của Jefferson thật đúng đắn.

9. ‘Luôn xử lý mọi việc một cách nhẹ nhàng’

Đối với mỗi mục tiêu trong cuộc sống đều có những cách khác nhau để đạt được chúng. Hãy cân nhắc chọn cách dễ dàng hơn. Điều này không có nghĩa là bạn không nỗ lực mà là để tránh lãng phí công sức bỏ ra.

10. ‘Khi tức giận, hãy đếm đến mười trước khi nói. Nếu đang rất tức giận, hãy đếm đến một trăm ‘

Tất cả chúng ta đều biết cảm giác tức giận là như thế nào. Nhưng khi bình tĩnh lại chúng ta thường nhận ra rằng sự việc không đến mức tệ như thế. Nhưng ngay cả khi sự việc thực sự đúng tệ như vậy (hoặc thậm chí là tệ hơn), thì việc kiểm soát cảm xúc sẽ là bước cần thiết đầu tiên để giúp chúng ta giải quyết sự tình một cách phù hợp.

Tác giả Joshua Charles, The Epoch Times
Ngọc Chi biên dịch

Xem thêm: