Bằng chứng cho thấy sao Hỏa có nước từ 4,4 tỷ năm trước

Chúng ta biết rằng sao Hỏa đã từng ẩm ướt hơn nhiều so với hiện tại, nhưng có lẽ không nhiều người biết được thời điểm chính xác mà nước được hình thành và biến mất khỏi hành tinh này.

Cụ thể, một nghiên cứu mới được đăng tải trên tạp chí Science Advances hôm 30/10 vừa qua chỉ ra rằng nước đã có mặt trên Hành tinh Đỏ khoảng 4,4 tỷ năm trước, tức là sớm hơn rất nhiều so với suy nghĩ trước đây của giới khoa học.

Khám phá trên được tìm ra thông qua việc phân tích một thiên thạch có tên NWA 7533, phát hiện ở sa mạc Sahara và được cho là có nguồn gốc trên sao từ Hỏa (nơi các tàu vũ trụ mang theo thiết bị tự hành của con người đang nỗ lực khai phá) hàng tỷ năm trước. Quá trình oxy hóa của một số khoáng chất bên trong thiên thạch cho thấy sự hiện diện của nước.

Do đó, phát hiện mới có thể đầy lùi thời điểm hình thành nước trên sao Hỏa chừng 700 triệu năm, từ khoảng 3,7 tỷ năm trước – mốc vốn đã được các nhà khoa học thống nhất chung cho đến nay. Nghiên cứu cũng có thể cung cấp một số hiểu biết sâu sắc về cách các hành tinh hình thành ngay từ đầu.

“Tôi nghiên cứu các khoáng chất trong những thiên thạch sao Hỏa nhằm tìm hiểu cách thức mà hành tinh này hình thành và quá trình phát triển của lớp vỏ cũng như lớp phủ của nó,” nhà khoa học hành Takashi Mikouchi thuộc Đại học Tokyo, Nhật Bản chia sẻ. “Đây là lần đầu tiên tôi điều tra về thiên thạch đặc biệt có biệt danh là ‘Người đẹp đen’ (bởi nó có màu tối). Chúng tôi đã phân tích các mẫu thiên thạch NWA 7533 bằng 4 loại phân tích quang phổ khác nhau nhằm phát hiện các dấu hiệu hóa học. Kết quả giúp cho nhóm chúng tôi rút ra một số kết luận thú vị.”

Các nhà khoa học hành tinh rất quan tâm đến câu chuyện về nước trên các hành tinh và trên Mặt Trăng. Một trong những bí ẩn lớn là liệu nước có được thêm vào một hành tinh sau khi nó hình thành, thông qua tác động của các tiểu hành tinh và sao chổi, hay là xuất hiện tự nhiên trong quá trình hình thành hành tinh.

Những thiên thạch cổ đại như NWA 7533 có thể giúp các nhà khoa học quay ngược thời gian và tìm ra các thông tin quan trọng ghi lại các sự kiện tác động lên hành tinh mà chúng đến, đồng thời nắm bắt được một số khoáng chất và thành phần hóa học của bề mặt khi thiên thạch được hình thành.

Trong trường hợp này, quá trình oxy hóa là dấu hiệu nhận biết của nước. Với những mảnh vỡ nhất định bên trong NWA 7533 có niên đại từ 4,4 tỷ năm trước, thì đây là kỷ lục lâu đời nhất mà chúng ta có về sao Hỏa.

“Các mảnh đá Igneous, hay đá phân mảnh trong thiên thạch được hình thành từ magma và thường do tác động cũng như quá trình oxy hóa gây ra. Quá trình oxy hóa này có thể xảy ra nếu có sự xuất hiện của nước ở bên trên hoặc trong lớp vỏ sao Hỏa cách đây 4,4 tỷ năm trong một vụ va chạm làm tan chảy một phần của lớp vỏ,” ông Mikouchi cho biết.

Sự xuất hiện ban đầu này của thiên thạch cho thấy rằng nước thực sự có mặt khi sao Hỏa hình thành và đóng vai trò quan trọng trong việc nghiên cứu sự hình thành của hành tinh nói chung. Nước thường gắn liền với sự sống, đó là một lý do khiến các nhà khoa học rất háo hức tìm kiếm nguyên tố này trên khắp vũ trụ.

Các nghiên cứu sâu hơn về sao Hỏa vẫn tiếp tục được tiến hành khi các chuyên gia cố gắng tìm ra nước có mặt khi nào và nó ở trạng thái nào. Một nghiên cứu gần đây đã đưa ra ý tưởng rằng nước tồn tại đồng thời ở cả dạng lỏng và băng trên bề mặt Hành tinh Đỏ.

Phát hiện của nhóm cũng cho thấy rằng thành phần hóa học tạo nên bầu khí quyển sao Hỏa vào thời điểm đó có lượng hydro cao. Điều đó có thể khiến hành tinh này đủ nóng để khiến nước tan chảy và duy trì ra sự sống.

“Phân tích của chúng tôi cũng cho thấy một tác động như vậy sẽ giải phóng rất nhiều lượng hydro, qua đó góp phần làm nóng hành tinh tại thời điểm mà sao Hỏa đã có một bầu khí quyển cách nhiệt dày đặc của các-bon điô-xít,” ông Mikouchi cho hay.

Phan Anh (tổng hợp)

Xem thêm: