NASA mới phát hiện ra “báu vật” trên sao Hỏa

Phan Anh
•
Thứ Ba, 20/09/2022

Theo thông tin mới nhất từ các nhà khoa học tại NASA (Cơ quan Hàng không Vũ trụ Mỹ), robot tự hành Perseverance vừa mới phát hiện ra “báu vật” là chất hữu cơ (được xem là nền tảng của sự sống) trên sao Hỏa, theo hãng tin CNN.

sao Hỏa — Perseverance sử dụng cánh tay robot để làm việc xung quanh một mỏm đá tên là Skinner Ridge. (Ảnh: NASA)

Cụ thể, khi thăm dò địa điểm thuộc vùng châu thổ sông cổ bên trong miệng núi lửa Jezero, robot Perseverance đã thu thập được một số mẫu quan trọng nhất trong nhiệm vụ xác định xem có sự sống trên sao Hỏa hay không.

Một số mẫu được thu thập gần đây bao gồm chất hữu cơ, cho thấy rằng miệng núi lửa Jezero, nơi có thể từng là một hồ nước và vùng châu thổ đổ vào đó, đã có môi trường có thể sinh sống được cách đây 3,5 tỷ năm.

“Những tảng đá mà chúng tôi đang nghiên cứu ở vùng châu thổ có nồng độ chất hữu cơ cao nhất mà chúng tôi từng tìm thấy trong nhiệm vụ thăm dò sao Hỏa. Và tất nhiên, các phân tử hữu cơ là nền tảng của sự sống. Do đó, tất cả điều này thật thú vị, ở chỗ chúng ta có những tảng đá được lắng đọng trong một môi trường có thể sinh sống được trong một hồ chứa chất hữu cơ trên sao Hỏa”, Ken Farley, nhà khoa học thuộc dự án Perseverance tại Viện Công nghệ California ở Pasadena, California (Mỹ) cho biết trong cuộc họp báo hôm 15/9.

Nhiệm vụ của Perseverance, bắt đầu trên Hành tinh Đỏ 18 tháng trước, trong đó bao gồm việc tìm kiếm các dấu hiệu của sự sống vi sinh vật cổ đại. Perseverance đang thu thập các mẫu đá có thể bảo tồn những hình dạng sinh học bật mí về sự sống cổ đại trên sao Hỏa cách đây hàng tỷ năm.

Trước đó, tính đến tháng 7/2022, Perseverance đã thu thập thêm được bốn mẫu từ quá trình hình thành đồng bằng Jezero. Cả 4 đều được khoan từ đá cho thấy phần này của sao Hỏa có khả năng đã hỗ trợ sự sống cho các sinh vật giống Trái Đất trong quá khứ cổ đại – và thậm chí có thể bảo tồn các dấu hiệu của sự sống vi sinh vật như vậy.

Perseverance hiện đang có trong tay 12 mẫu đá. Theo dự kiến, robot tự hành này tiếp tục thu thập các mẫu đá hiếm có nữa rồi tập hợp và chuyển cho nhiệm vụ có tên Mang mẫu vật sao Hỏa về Trái Đất vào những năm 2030.

Vị trí của châu thổ tạo nên miệng núi lửa Jezero, kéo dài 45 km, được các nhà khoa học NASA đặc biệt quan tâm. Đặc điểm địa chất hình quạt, từng hiện diện nơi sông hội tụ với hồ, lưu giữ các lớp lịch sử của sao Hỏa trong đá trầm tích, được hình thành khi các hạt hợp nhất với nhau trong môi trường trước đây chứa đầy nước.

Perseverance đã điều tra đáy miệng núi lửa và tìm thấy bằng chứng về đá lửa. Trong chiến dịch thứ 2 nghiên cứu vùng đồng bằng trong vòng 5 tháng qua, Perseverance đã tìm thấy các lớp đá trầm tích phong phú góp phần bổ sung thêm vào câu chuyện về khí hậu và môi trường cổ đại của sao Hỏa.

Nhóm nhiệm vụ đặt biệt danh cho một trong những tảng đá mà robot Perseverance đã lấy mẫu là Wildcat Ridge. Đá có thể được hình thành khi bùn và cát lắng trong một hồ nước mặn khi nó bốc hơi hàng tỷ năm trước. Perseverance đã cạo bỏ bề mặt của tảng đá và phân tích nó bằng một công cụ được gọi là SHERLOC.

Sunanda Sharma, nhà khoa học SHERLOC tại Phòng thí nghiệm Sức đẩy Phản lực của NASA ở Pasadena, cho hay rằng tia laser phá vỡ đá này hoạt động như một ánh sáng đen lạ mắt để phát hiện ra các hóa chất, khoáng chất và chất hữu cơ.

Phân tích của thiết bị cho thấy rằng các khoáng chất hữu cơ có thể là chất thơm, hoặc các phân tử ổn định của cacbon và hydro, được kết nối với sunfat. Các khoáng chất sunfat, thường được tìm thấy nằm trong các lớp đá trầm tích, lưu giữ thông tin về môi trường nước mà chúng hình thành.

Các phân tử hữu cơ được quan tâm trên sao Hỏa bởi chúng đại diện cho các khối cấu tạo của sự sống, chẳng hạn như carbon, hydro và oxy, cũng như nitơ, phốt pho và lưu huỳnh. Không phải tất cả các phân tử hữu cơ đều cần sự sống để hình thành vì một số có thể được tạo ra thông qua các quá trình hóa học.

Nếu đây là một cuộc săn tìm kho báu cho những dấu hiệu tiềm tàng của sự sống trên một hành tinh khác, thì chất hữu cơ là một manh mối. Theo nhà khoa học Sunanda Sharma, ngày càng xuất hiện nhiều manh mối rõ ràng hơn khi tiến hành chiến dịch thăm dò vùng đồng bằng sao Hỏa.

Perseverance cũng như tàu thám hiểm Curiosity đã phát hiện ra chất hữu cơ trước đây trên sao Hỏa. Nhưng lần này, sự phát hiện xảy ra ở một khu vực có thể đã từng tồn tại sự sống. Điều này thắp lên hy vọng của rất nhiều nhà khoa học NASA trong hành trình kiếm tìm sự sống cổ đại trên sao Hỏa.

Laurie Leshin, Giám đốc Phòng thí nghiệm Sức đẩy Phản lực của NASA, cho biết: “Tôi đã nghiên cứu khả năng sinh sống và địa chất của sao Hỏa trong phần lớn sự nghiệp của mình và biết được giá trị khoa học đáng kinh ngạc của việc trả lại một tập hợp các loại đá trên sao Hỏa được thu thập cẩn thận để đưa về Trái Đất. Việc chúng tôi mất vài tuần kể từ khi triển khai các mẫu hấp dẫn của Perseverance và chỉ vài năm kể từ khi đưa chúng đến Trái Đất để các nhà khoa học có thể nghiên cứu chúng một cách chi tiết thực sự là một sự kiện đáng mừng. Chúng tôi sẽ học được rất nhiều điều từ chúng”.

Phan Anh