Ông Trump tính cấm bán linh kiện Boeing để đáp trả việc Trung Quốc hạn chế đất hiếm
- Trần Đình
- •
Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm thứ Sáu (10/10) cho biết, để đáp trả việc Bắc Kinh hạn chế xuất khẩu đất hiếm, Mỹ có thể sẽ áp đặt kiểm soát xuất khẩu đối với linh kiện máy bay của Boeing.
Ông Trump tuyên bố rằng việc Trung Quốc mở rộng hạn chế với các sản phẩm đất hiếm là một hành động đã được lên kế hoạch từ nhiều năm trước, “ảnh hưởng đến tất cả các quốc gia, không có ngoại lệ.”
“Đây là điều chưa từng có trong thương mại quốc tế, và là một sự ô nhục về đạo đức khi họ (Bắc Kinh) đối xử với các quốc gia khác như vậy,” ông Trump nói. Để phản công, ông cho biết sẽ áp thuế 100% lên hàng hóa Trung Quốc, kiểm soát xuất khẩu phần mềm quan trọng và đang cân nhắc thêm các biện pháp thương mại khác.
Khi được hỏi Mỹ có thể áp đặt kiểm soát xuất khẩu với những mặt hàng nào, ông nói với các phóng viên tại Nhà Trắng: “Chúng tôi có rất nhiều thứ. Một trong những mặt hàng chủ chốt là máy bay. Họ (Trung Quốc) có rất nhiều máy bay Boeing, họ cần linh kiện, và nhiều mặt hàng tương tự.”
Kể từ khi nhậm chức vào tháng Một, ông Trump thường sử dụng Boeing như một công cụ để định hình lại thương mại toàn cầu. Trong nhiều chuyến công du, ông đã giúp nhà sản xuất máy bay này ký được nhiều hợp đồng lớn.
Theo Bloomberg đưa tin hồi tháng 8, Boeing hiện đang đàm phán với phía Trung Quốc về thương vụ bán tới 500 chiếc máy bay. Nếu thành công, đây sẽ là đơn hàng lớn đầu tiên tại Trung Quốc kể từ nhiệm kỳ đầu tiên của ông Trump.
Tuy nhiên, ngay cả khi đàm phán đổ vỡ, thiệt hại tài chính đối với Boeing được cho là không đáng kể.
Chuyên gia phân tích hàng không Scott Hamilton thuộc công ty Leeham nhận định rằng điều này đối với Boeing chẳng khác gì “dùng giấy nhám chà lên da” – ý nói chỉ là một tổn thương nhỏ, không đáng kể.
Trước đây, thị trường Trung Quốc từng chiếm đến 25% tổng đơn hàng của Boeing, nhưng hiện nay con số này giảm xuống còn dưới 5%.
Theo dữ liệu từ công ty phân tích hàng không Cirium, các hãng hàng không Trung Quốc đã đặt mua ít nhất 222 máy bay hành khách của Boeing. Hiện có khoảng 1.855 chiếc Boeing đang hoạt động tại Trung Quốc. Trong số các đơn hàng và máy bay đang khai thác, phần lớn là dòng 737 – loại máy bay một lối đi phổ biến nhất của Boeing.
Nếu Mỹ thực hiện kiểm soát xuất khẩu, không chỉ Boeing bị ảnh hưởng mà CFM International (liên doanh giữa GE Aerospace và tập đoàn Safran của Pháp) cũng sẽ bị tác động, vì họ sản xuất động cơ LEAP dùng cho Boeing 737 MAX. General Electric (GE) còn cung cấp động cơ cho hai dòng máy bay thân rộng 777 và 787 mà Trung Quốc đã đặt mua.
Cũng theo Cirium, đối thủ châu Âu của Boeing – Airbus – chỉ có 185 đơn hàng từ khách hàng Trung Quốc. Airbus hiện có cơ sở sản xuất tại Thiên Tân, với công suất khoảng 4 chiếc A320 (dòng máy bay một lối đi) mỗi tháng.
Trung Quốc hiện đang nỗ lực thúc đẩy ngành hàng không dân dụng nội địa, với mẫu máy bay chủ lực là C919 do COMAC (Tập đoàn Máy bay Thương mại Trung Quốc) sản xuất. Hiện các hãng hàng không Trung Quốc đã đặt mua 365 chiếc C919, nhưng sản lượng đang bị kìm hãm rõ rệt do các hạn chế xuất khẩu linh kiện từ Mỹ.
Tính đến tháng 9/2025, COMAC mới chỉ giao được 5 chiếc, thấp hơn nhiều so với kế hoạch ban đầu là 32 chiếc.
Xem thêm
Từ khóa Boeing chiến tranh thương mại Mỹ Trung Thuế quan Mỹ
