Trung Quốc áp phí cảng đối với tàu Mỹ, căng thẳng leo thang
- Lý Ngọc
- •
Ngày 10/10, chính quyền Trung Quốc tuyên bố sẽ bắt đầu thu phí cảng đối với các tàu thuyền có liên hệ với Hoa Kỳ, nhằm trả đũa kế hoạch của Washington áp dụng chính sách tương tự đối với các tàu Trung Quốc. Theo Bộ Giao thông vận tải Trung Quốc, quy định mới áp dụng cho tàu thuyền do các tổ chức hoặc cá nhân Hoa Kỳ sở hữu, vận hành, cũng như các tàu được đóng tại Hoa Kỳ và treo cờ Mỹ.
Mức phí mới là 400 nhân dân tệ (khoảng 56 USD) cho mỗi tấn hàng hóa ròng, và sẽ tăng dần hàng năm, đạt 880 nhân dân tệ (124 USD) vào ngày 17/4/2027. Phí sẽ bắt đầu có hiệu lực từ ngày 14/10/2025. Bộ Giao thông Trung Quốc khẳng định đây là “phản ứng trực tiếp” đối với chính sách của Hoa Kỳ.
Trước đó, Văn phòng Đại diện Thương mại Hoa Kỳ (USTR) công bố kế hoạch áp mức phí cảng 50 USD/tấn hàng ròng đối với các tàu do Trung Quốc đóng, sở hữu hoặc vận hành, bắt đầu từ ngày 14/10. Mức phí này dự kiến tăng lên 140 USD vào năm 2028. Quyết định này là một phần trong nỗ lực của chính quyền Trump nhằm phục hồi ngành đóng tàu trong nước và chống lại sự thống trị của Trung Quốc trong ngành này.
Theo báo cáo điều tra của USTR công bố vào tháng 1, Trung Quốc đã lợi dụng chính sách thương mại phân biệt và phi thị trường, bao gồm trợ cấp quy mô lớn, kiểm soát nhà nước đối với doanh nghiệp tư nhân và quốc doanh, cũng như các hành vi lao động không công bằng. Những chính sách này đã giúp Trung Quốc tăng thị phần đóng tàu toàn cầu từ dưới 5% năm 1999 lên hơn 50% vào năm 2023, qua đó ảnh hưởng mạnh đến giá cả và chuỗi cung ứng vận tải quốc tế.
Trung Quốc bác bỏ cáo buộc và cho rằng các biện pháp của Hoa Kỳ gây tổn hại lợi ích doanh nghiệp Trung Quốc. Trong tuyên bố riêng ngày 10/10, Bộ Thương mại Trung Quốc khẳng định phản đối kế hoạch của Washington và tuyên bố sẽ có các biện pháp đáp trả tương ứng.
Căng thẳng leo thang trên nhiều mặt trận
Bên cạnh phí cảng, căng thẳng thương mại giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới còn gia tăng qua nhiều động thái khác:
Ngày 9/10, Trung Quốc mở rộng hạn chế xuất khẩu các nguyên liệu đất hiếm và vật liệu quan trọng phục vụ sản xuất chip và thiết bị quân sự.
Cùng ngày, gần 10 công ty quốc phòng Mỹ bị Bắc Kinh đưa vào danh sách đen thương mại.
Ngày 10/10, nhà chức trách Trung Quốc mở cuộc điều tra đối với Qualcomm (Mỹ) liên quan đến thương vụ mua lại công ty chip Autotalks của Israel.
Theo Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ, Trung Quốc không mua đậu nành Mỹ kể từ tháng 5/2025 — dấu hiệu cho thấy chiến thuật gây áp lực trong đàm phán thương mại.
Phát biểu của Trump và đe dọa trừng phạt thêm
Trong một loạt bài đăng trên mạng xã hội Truth Social ngày 10/10, Tổng thống Donald Trump chỉ trích Trung Quốc về các hành động thương mại gần đây: “Trung Quốc đang trở nên cực kỳ hung hăng trong các vấn đề thương mại.”
Ông Trump cũng tuyên bố sẽ hủy cuộc gặp đã lên kế hoạch với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại Hội nghị Thượng đỉnh Diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á – Thái Bình Dương (APEC) sắp tới tại Hàn Quốc: “Tôi dự định gặp Chủ tịch Tập Cận Bình vào hai tuần nữa, tại APEC, ở Hàn Quốc, nhưng hiện tại có vẻ như không còn lý do gì để làm như vậy nữa.”
Trong một bài đăng khác, ông Trump tuyên bố: “Bắt đầu từ ngày 1 tháng 11, Hoa Kỳ sẽ áp dụng mức thuế quan bổ sung 100% đối với Trung Quốc và các biện pháp kiểm soát xuất khẩu khác đối với bất kỳ và tất cả các phần mềm quan trọng.”
Các chuyên gia cảnh báo chuỗi cung ứng toàn cầu có thể bị gián đoạn nếu hai bên không tìm được lối thoát trong căng thẳng leo thang. Việc tăng chi phí vận tải và rào cản thương mại có thể ảnh hưởng đến hàng hóa tiêu dùng, logistics và giá cả toàn cầu.
Xem thêm
Từ khóa Thuế quan Mỹ tàu hàng Trung Quốc
