Vì dự đoán Washington sẽ thắt chặt kiểm soát quyền sở hữu nước ngoài, các công ty đầu tư mạo hiểm của Mỹ đang gây áp lực buộc các công ty khởi nghiệp công nghệ phải cắt đứt quan hệ với những nhà đầu tư Trung Quốc, Financial Times đưa tin hôm 7/6.

chien tranh thuong mai My Trung
(Ảnh minh họa: Shutterstock)

Theo nhiều nguồn tin gần gũi với vấn đề này, công ty khởi nghiệp về trí tuệ nhân tạo (AI) HeyGen được thành lập ở Thâm Quyến trong thời kỳ dịch bệnh COVID-19 và sau đó chuyển đến Los Angeles, đã yêu cầu các nhà đầu tư Trung Quốc gồm IDG Capital, Baidu Ventures, HongShan Trung Quốc – trước đây là chi nhánh đầu tư mạo hiểm tại Trung Quốc của Sequoia Capital, và  ZhenFund – bán cổ phần cho các công ty cùng ngành ở Mỹ.

Công ty khởi nghiệp video AI [HeyGen] do cựu kỹ sư phần mềm Snap là Joshua Xu đồng sáng lập này đã hoàn thành vòng cấp vốn vào tháng 3 do công ty đầu tư Benchmark ở Thung lũng Silicon dẫn đầu, trong đó các nhà đầu tư ban đầu từ Trung Quốc đã giảm đáng kể cổ phần của họ trong công ty này thông qua bán cổ phần cho các công ty đầu tư mạo hiểm của Mỹ.

Trong bối cảnh Washington tăng cường giám sát các tập đoàn công nghệ Trung Quốc và đầu tư xuyên biên giới, các nhà đầu tư Mỹ và Joshua Xu được cho là muốn “có danh sách đầu tư sạch”.

Năm ngoái, Washington đã công bố lệnh cấm một số khoản đầu tư nhất định của các quỹ Mỹ vào lĩnh vực AI của Trung Quốc, nhưng cho đến nay vẫn còn những nguồn đầu tư nhất định từ Trung Quốc vào các công ty công nghệ Mỹ chưa bị hạn chế.

Thông tin cho biết, việc HeyGen chuyển đến Mỹ có nghĩa là họ có thể có được những con chip AI tiên tiến (hiện không còn được xuất khẩu sang Trung Quốc), theo đó cũng thu hút được những khách hàng ở Trung Quốc sẵn sàng chi trả cao hơn cho sử dụng dịch vụ HeyGen. Theo trang web của công ty, công ty khởi nghiệp này xây dựng hình ảnh động tùy chỉnh cho video, khách hàng của họ bao gồm Salesforce, Nvidia, Volvo và Amazon.

Sản phẩm này của HeyGen chưa được bán ở Trung Quốc. Tháng 11 năm ngoái, HeyGen đã thu hút được 5,6 triệu đô la trong một vòng gọi vốn dẫn đầu bởi Conviction Partners trên bờ biển Tây. Công ty HeyGen đã định giá ở mức 75 triệu đô la trong vòng gọi vốn này. Người sáng lập của Conviction Partners là Sarah Guo đã đóng vai trò quan trọng trong việc đầu tư này, theo đó đã tiếp quản vị trí của Sequoia Trung Quốc tại HeyGen.

Sarah Guo nói với Forbes rằng “tình hình địa chính trị đã thay đổi đáng kể trong 18 tháng qua”, ông Joshua Xu “đã nói rất dứt khoát rằng chúng tôi sẽ rất rõ ràng về cơ sở nhà đầu tư, cơ sở người dùng, trung tâm dữ liệu của chúng tôi, chúng tôi sẽ không bị ảnh hưởng bởi bất kỳ chính phủ nào.”

Nhiều người trong ngành cho rằng trong bối cảnh các nhà đầu tư Mỹ ngày càng lo lắng về các quy định chặt chẽ hơn cấm đầu tư của Trung Quốc vào công nghệ, HeyGen là ví dụ nổi bật đầu tiên về xu hướng này. Hiện tại không có quy định nào cấm các nhà đầu tư Trung Quốc nắm giữ cổ phần thiểu số trong các công ty Mỹ.

Benjamin Kostrzewa, đối tác tại công ty luật Hogan Lovells ở Hồng Kông, cho biết: “Nhưng trong lĩnh vực công nghệ và ngân hàng, nhiều khía cạnh đang thực hiện các biện pháp kiểm soát chặt chẽ hơn so với yêu cầu. Quyền sở hữu của Trung Quốc có thể cản trở khả năng bán sản phẩm của công ty tại Mỹ”.

Việc thúc đẩy các quỹ đầu tư mạo hiểm Trung Quốc thoái vốn hoặc giảm tỷ lệ sở hữu công nghệ của Mỹ diễn ra trong bối cảnh các quỹ đầu tư mạo hiểm Trung Quốc cũng gặp khó khăn khi đầu tư trong nước, tiêu biểu như vào các lĩnh vực từng bùng nổ thì nay bị phá sản như lưu trữ năng lượng và công nghệ pin.

Thị trường phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO) yếu kém và tăng trưởng kinh tế chậm chạp của Trung Quốc cũng thúc đẩy các nhà đầu tư nước này tìm kiếm sự phát triển ở thị trường nước ngoài.

Nhiều công ty đầu tư mạo hiểm lớn của Trung Quốc có mạng lưới rộng khắp ở Mỹ, các đối tác cấp cao của họ có thể đã học tập hoặc làm việc ở Mỹ, khiến Mỹ trở thành một nơi lý tưởng để họ và các công ty mà họ đầu tư đa dạng hóa ra bên ngoài Trung Quốc.

Neil Shen – đồng sáng lập Sequoia Trung Quốc – là động lực thúc đẩy một số khoản đầu tư công nghệ thành công nhất của Trung Quốc, bao gồm Meituan, Alibaba, PDD Holdings, ByteDance và Shein. Theo các nguồn tin nắm được về ông, trong năm qua ông đã lưu ý về việc đầu tư vào “các nhà sáng lập Trung Quốc ở nước ngoài”, họ có thể khai thác nguồn tài năng kỹ thuật khổng lồ và chuỗi cung ứng đẳng cấp thế giới của Trung Quốc để xây dựng các công ty trên phạm vi quốc tế. Vào năm 2022, Neil Shen đã huy động được 9 tỷ USD thông qua 4 quỹ, phần lớn trong số đó không do Sequoia Trung Quốc triển khai.

Một người thân cận với công ty cho biết việc bán cổ phần của HeyGen là một “quyết định đầu tư độc lập”. Nhưng HeyGen nhấn mạnh những thách thức mà Sequoia Trung Quốc và các công ty đầu tư mạo hiểm khác của Trung Quốc phải đối mặt, đặc biệt là trong lĩnh vực AI đang phát triển nhanh chóng là nơi nhân tài và nguồn lực tập trung ở Khu vực Vịnh San Francisco. Một nhà đầu tư mạo hiểm Trung Quốc cho biết, những công ty thú vị nhất trong lĩnh vực AI đều đến từ Mỹ, nhưng các công ty này đều từ chối đầu tư của Trung Quốc.