Đường dừa: Chống viêm, bảo vệ tim mạch, giàu dinh dưỡng

Ngày Quốc tế Dừa 2/9 là dịp tôn vinh loài cây được mệnh danh “cây trường sinh” ở nhiều quốc gia nhiệt đới. Trong số vô vàn sản phẩm từ dừa, đường dừa (hay đường hoa dừa) nổi bật như một chất tạo ngọt tự nhiên vừa ngon miệng vừa giàu lợi ích sức khỏe.

Khi nói đến đường tự nhiên tốt cho sức khỏe, nhiều người nghĩ ngay đến đường dừa và cho rằng đường dừa được chiết xuất trực tiếp từ ​​quả dừa vì tên gọi của nó. Tuy nhiên, chính xác hơn, loại đường này được gọi là “đường hoa dừa”, vì nó được tạo ra từ ​​nhựa chảy ra từ các cụm hoa của cây dừa. Đây là loại đường mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe mà không phải ai cũng biết.

Quy trình sản xuất đường dừa 

Để thu được đường dừa, người trồng dừa thường phải trèo cây dừa 2 lần/ngày. Họ khéo léo dùng dao cắt vào các cụm hoa dừa chưa nở, hứng lấy dòng nhựa chảy ra. Phần nhựa này sau đó được đem đun sôi, cô đặc và chế biến thành siro, bánh đường hoặc dạng hạt.

Các quốc gia Đông Nam Á như Philippines, Indonesia và Thái Lan hiện là những nhà sản xuất đường dừa chính trên thế giới.

Mỗi cụm hoa dừa có thể cho tới 1,5 lít nhựa mỗi ngày, chứa 15% đường – đủ để sản xuất 200 gram đường dừa. Trung bình, mỗi cây dừa ra một cụm hoa mới mỗi tháng và mỗi cụm hoa có thể được lấy nhựa trong hơn 40 ngày liên tục. Chu kỳ thu hoạch này có thể kéo dài tới 20 năm trên một cây dừa.

Chỉ số đường huyết thấp của đường dừa

Thông thường, thực phẩm có chỉ số đường huyết (GI) từ 55 trở xuống được xếp vào nhóm GI thấp, vì sau khi tiêu thụ sẽ làm đường huyết tăng từ từ. Thực phẩm có chỉ số GI từ 56 đến 69 thuộc nhóm trung bình, còn từ 70 trở lên là nhóm cao.

Theo nhiều nguồn tài liệu, chỉ số GI của đường dừa dao động từ 35 đến 54, tương đương siro cây phong và thấp hơn mật ong (GI khoảng 60).

Đường dừa cũng chứa một lượng inulin nhất định – khoảng 4,7g trong mỗi 100g. Inulin là một loại chất xơ hòa tan có tác dụng làm chậm quá trình tăng đường huyết.

Không phải tất cả các loại đường đều có hại: Lựa chọn lành mạnh hơn cho công thức ăn uống

Bảo vệ tim mạch – chống viêm và chống oxy hóa 

Trong quá trình nấu sôi nhựa hoa dừa sẽ xảy ra phản ứng Maillard – sự tương tác giữa đường, axit amin và các đại phân tử khác. Các sản phẩm từ phản ứng Maillard góp phần tạo nên giá trị dinh dưỡng cũng như hương vị đặc trưng của đường dừa. Tuy nhiên, phản ứng này khá phức tạp và đa dạng, có thể tạo ra các sản phẩm glycat hóa bền vững – vốn cần được hạn chế. Dẫu vậy, một số hợp chất hình thành lại có hoạt tính chống oxy hóa và kháng viêm.

Các nhà khoa học Mỹ đã thực hiện một nghiên cứu thử nghiệm quy mô nhỏ, sử dụng thiết kế ngẫu nhiên, mù đôi, có đối chứng giả dược, được công bố trên Journal of Applied Physiology (Tập san Sinh lý học Ứng dụng). Kết quả cho thấy đường dừa có tác dụng tiềm năng bảo vệ tim mạch ở nhóm người trung niên và cao tuổi.

19 người trưởng thành trong độ tuổi khoảng 55 đã tham gia thí nghiệm. Một nhóm được cho sử dụng 1,5g đường dừa mỗi ngày, nhóm còn lại được dùng giả dược. Sau 8 tuần, nhóm dùng đường dừa ghi nhận huyết áp tâm thu giảm từ 117 xuống 109 mmHg, đồng thời độ cứng động mạch cũng được cải thiện.

Chống tiểu đường

Một trong những yếu tố dẫn đến bệnh tiểu đường loại 2 là gánh nặng oxy hóa, có thể gây ra tình trạng kháng insulin và làm suy giảm tiết insulin. Đường dừa chứa hàm lượng polyphenol cao, có thể làm giảm mức oxy hóa.

“Các nghiên cứu đã xác nhận có 5 hợp chất phenolic chính trong nhựa hoa dừa, bao gồm axit gallic, axit protocatechuic, axit caffeic, axit p-coumaric và alanine. Các hợp chất này vẫn hiện diện trong đường dừa, nhưng hàm lượng sẽ thay đổi (trong trường hợp này là tăng lên) do thời gian và nhiệt độ chế biến cao hơn”, Giáo sư Yus Aniza Yusof, Khoa Kỹ thuật Chế biến và Thực phẩm, Đại học Putra Malaysia, chia sẻ với The Epoch Times.

Thí nghiệm đã chứng minh rằng đường dừa có tác dụng ức chế nhất định đối với alpha-amylase. Một nghiên cứu được công bố trên International Journal of PharmTech Research (Tập san Quốc tế về Nghiên cứu Công nghệ Dược phẩm) năm 2015 cho thấy đường dừa có thể được sử dụng trong điều trị bệnh tiểu đường loại 2.

Đường dừa cũng chứa các axit amin như leucine, arginine và isoleucine, được cho là có đặc tính chống tiểu đường.

Trong một nghiên cứu được công bố trên Foods (Tập san Khoa học quốc tế về Thực phẩm) năm 2022, các nhà nghiên cứu đã cho chuột mắc bệnh tiểu đường ăn bánh quy làm từ nhiều nguyên liệu thô khác nhau. Kết quả cho thấy, so với bánh quy có thêm đường sucrose và bơ thực vật, những con chuột được cho ăn bánh quy ngô làm từ đường dừa và dầu dừa có mức đường huyết và mức oxy hóa giảm đáng kể.

Đáng chú ý, tình trạng thiếu máu và cân nặng thấp của chúng cũng được cải thiện. Sau 4 tuần duy trì công thức ăn này, các chỉ số đường huyết của chuột tiểu đường đã được cải thiện, sức khỏe tổng thể gần như trở về bình thường.

Giữ lại nhiều dưỡng chất hơn so với đường tinh luyện

Bà Yusof cho biết nhựa hoa dừa chứa 0,27% tro, đại diện cho hàm lượng khoáng chất và vi lượng như canxi, magie, mangan, đồng, natri, kali, kẽm và sắt.

“Các khoáng chất này có tính ổn định cao, không bị phá hủy ngay cả khi đun sôi, vì vậy chúng vẫn tồn tại trong đường dừa”, bà giải thích.

Hàm lượng sắt, magie và kẽm trong đường dừa lần lượt cao gấp 2 lần, 4 lần và 10 lần so với đường mía. Ngoài ra, đường dừa còn chứa nhiều phốt pho và kali hơn.

Theo bà Yusof, mặc dù hàm lượng các chất này trong đường dừa không quá lớn, nhưng việc tiêu thụ đường dừa vẫn có thể phần nào bổ sung khoáng chất và nguyên tố vi lượng cho cơ thể.

Đường dừa còn chứa các axit amin cần thiết cho quá trình tổng hợp protein, đồng thời là nguồn cung cấp dồi dào các vitamin nhóm B như B1, B2, B3 và B6.

Tiêu thụ đường dừa ở mức độ vừa phải

Đường dừa chứa 16 calo mỗi thìa cà phê, tương đương với đường tinh luyện. Mặc dù có thêm một số dưỡng chất nhưng hàm lượng khá hạn chế. Nếu tiêu thụ quá nhiều, lợi ích sức khỏe có thể bị mất đi do tổng lượng đường nạp vào cơ thể quá cao.

Các nhà nghiên cứu Đức đã tiến hành đánh giá cảm quan nhiều loại đường dừa và nhận thấy một điều thú vị là đường dừa không có hương thơm hay vị giống dừa.

Loại đường dừa giá rẻ thường có màu sẫm, hạt to và đặc trưng chủ yếu là độ ngọt.

Trong khi đó, loại đường dừa cao cấp có màu nâu nhạt, hạt mịn, độ tan chảy cao hơn, được mô tả với hương vị ngọt pha lẫn caramel, mạch nha và thoảng vị rang.

Theo The Epoch Times