Báo cáo của Mỹ: Rủi ro an ninh từ cần cẩu do Trung Quốc sản xuất

Lâm Yên
•
Thứ Sáu, 13/09/2024

Báo cáo điều tra mới nhất từ ủy ban của Quốc hội Mỹ cảnh báo, cần cẩu do Trung Quốc sản xuất thường dùng tại các cảng biển trên khắp nước Mỹ được gắn công nghệ cho phép Bắc Kinh bí mật truy cập vào theo dõi, gây rủi ro cho an ninh quốc gia Mỹ.

container Los Angeles — Cảng Los Angeles. (Ảnh minh họa: Downtowngal/ Wikimedia)

Cuộc điều tra kéo dài một năm do Ủy ban An ninh Nội địa phối hợp thực hiện cùng Ủy ban Đặc biệt về Trung Quốc (Ủy ban). Các nhà lập pháp đã xem xét một loạt tài liệu của cơ quan an ninh liên bang, và tiến hành các cuộc phỏng vấn điều tra về vấn đề này, bao gồm cả tài liệu mật không được tiết lộ.

Tạp chí Phố Wall (WSJ) hôm thứ Năm (12/9) đã đưa tin báo cáo này. Báo cáo cho biết các nhà lập pháp phát hiện ra nhà sản xuất cần cẩu và kết cấu thép lớn nhất thế giới của Trung Quốc là Zhenhua Heavy Industries (ZPMC) đã nhiều lần gây áp lực cho các nhà khai thác cảng của Mỹ, để cho phép họ duy trì quyền truy cập từ xa vào máy móc.

Báo cáo cho biết ZPMC đặc biệt quan tâm đến việc yêu cầu quan sát từ xa các cần cẩu nằm ở Bờ Tây Mỹ.

Theo khảo sát của WSJ năm 2023, cần cẩu của ZPMC chiếm khoảng 80% số cần cẩu bờ được sử dụng tại các cảng của Mỹ.

Chủ tịch Ủy ban An ninh Nội địa Hạ viện là Nghị sĩ Mark Green cho biết, phát hiện này cho thấy “tiềm năng khủng khiếp” của Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) trong việc “phá hủy cơ sở hạ tầng quan trọng của Mỹ”.

Tích hợp modem di động mà không thông báo cho Mỹ

Cuộc điều tra cho thấy trong một số trường hợp, cần cẩu được trang bị modem di động mà chính quyền cảng không hề hay biết, điều này nằm ngoài phạm vi hợp đồng với ZPMC.

Báo cáo cho biết các modem “đã tạo cơ hội bí mật để thu thập thông tin, có thể vượt qua tường lửa làm gián đoạn hoạt động của cảng”.

Ủy ban cho biết các modem di động được tích hợp trong cần cẩu bề ngoài là để chẩn đoán và bảo trì, nhưng cũng có thể cho phép phía nhà chức trách Trung Quốc truy cập, vì cái gọi là luật an ninh quốc gia của ĐCSTQ yêu cầu các công ty Trung Quốc phải hợp tác với các cơ quan tình báo nhà nước của ĐCSTQ.

Tất nhiên, việc lắp đặt modem trên cần cẩu hoặc thiết bị sản xuất để thu thập dữ liệu và cải thiện hoạt động không phải là hiếm. Tuy nhiên, Ủy ban cho biết khả năng xảy ra xung đột trực tiếp với Trung Quốc về vấn đề Đài Loan hoặc các vấn đề khác sẽ làm tăng thêm rủi ro cho Mỹ trong kịch bản như vậy.

Không thể trả lời Quốc hội Mỹ nếu không thông qua Bắc Kinh

Báo cáo cho biết, ZPMC vào đầu năm nay đã liên lạc với một ủy ban Quốc hội Mỹ, nhưng sau đó nói với Ủy ban rằng họ không thể trả lời các câu hỏi của Quốc hội Mỹ bằng văn bản, nếu không hỏi xin ý kiến trước của chính phủ Bắc Kinh.

Một công ty luật Mỹ do ZPMC thuê sau đó đã trả lời Ủy ban rằng luật pháp Trung Quốc yêu cầu câu trả lời trực tiếp cho các câu hỏi như vậy của nước ngoài, phải có sự chấp thuận của Chính phủ Bắc Kinh.

Trong một lá thư tháng 4 gửi nhân viên Ủy ban, ZPMC đã từ chối trách nhiệm lắp đặt modem di động trên cần cẩu của mình.

Bắc Kinh đã phản đối những lo ngại của Mỹ về cần cẩu của ZPMC, cho rằng nguyên nhân lo ngại được thúc đẩy bởi sự hoang tưởng của Mỹ về chủ nghĩa bảo hộ kinh tế [của Trung Quốc]. ZPMC là công ty con của Công ty Xây dựng Giao thông Trung Quốc (CCC) – nhà thầu chính cho Sáng kiến Vành đai và Con đường của ĐCSTQ nhằm phát triển cơ sở hạ tầng và liên kết thương mại ở châu Á và châu Phi.

ZPMC đã không trả lời yêu cầu bình luận của WSJ.

Mỹ ngày càng lo ngại về độ an toàn của cần cẩu Trung Quốc

Những lo ngại về cần cẩu của ZPMC đã có từ vài năm trước, nhưng chỉ gần đây những lo ngại từ các cơ quan tình báo và quan chức an ninh quốc gia Mỹ mới bắt đầu lộ ra công khai.

Trước đó vào năm 2024, chính quyền Tổng thống Biden tuyên bố sẽ đầu tư hơn 20 tỷ USD để thay thế cần cẩu do nước ngoài sản xuất bằng cần cẩu do Mỹ sản xuất, đồng thời áp dụng mức thuế 25% đối với cần cẩu biển của Trung Quốc.

Hiệp hội Cảng vụ Mỹ cho biết họ vẫn chưa xác định được các vi phạm an ninh do sự hiện diện của cần cẩu Trung Quốc tại các cảng của Mỹ, đồng thời chia sẻ thêm rằng các cảng đang tích cực làm việc với Cảnh sát biển và cơ quan thực thi pháp luật liên bang để giảm thiểu mọi rủi ro có thể nhận thấy.

Một số cảng tin rằng những lo ngại về an toàn đã bị thổi phồng quá mức vì công nghệ trên cần cẩu, bao gồm bộ điều khiển logic lập trình và hệ thống định vị cần cẩu, thường được cung cấp bởi các công ty không phải của Trung Quốc. Nhưng một cuộc điều tra của Quốc hội Mỹ cho thấy, cần cẩu dựa vào phần mềm của công ty ABB Thụy Sĩ và các nhà cung cấp nước ngoài khác có trụ sở bên ngoài Trung Quốc vẫn gây ra rủi ro an ninh chuỗi cung ứng cho các cảng của Mỹ.

Theo các hợp đồng mà ủy ban của Quốc hội Mỹ xem xét, các công ty bên thứ ba này thường cho phép “vận chuyển đến Trung Quốc các bộ phận quan trọng bên trong” để ZPMC lắp đặt vào cần cẩu của họ, và trong một số trường hợp thì các bộ phận này giữ ở Trung Quốc dài đến 18 tháng trước khi cần cẩu được vận chuyển đến cảng Mỹ.