Liên minh “Ngũ nhãn” gia tăng đối đầu Trung Quốc

Theo giới quan sát, Trung Quốc hiện đang phải đối mặt với sự đối đầu ngày càng gia tăng từ liên minh tình báo “Ngũ nhãn” (Five Eyes), khi 5 nước thành viên gồm Mỹ, Úc, Anh, Canada và New Zealand đoàn kết để cùng nhau chống lại một Bắc Kinh ngày một hung hăng trên trường quốc tế. 

Các nhà phân tích chỉ ra rằng, sau một thời gian các thành viên của liên minh “đụng độ” Trung Quốc trên một loạt các mặt trận, từ việc xử lý đại dịch virus corona đến Hồng Kông và công nghệ 5G, thì họ đã nhận ra việc đơn độc đối kháng Trung Quốc hoặc chỉ đối đầu trong một khoảng thời gian nhất định không có hiệu quả, theo SCMP.

Các dấu hiệu cho thấy sự hợp tác giữa liên minh tình báo bắt đầu từ 2 năm trước khi Canada bắt giữ Mạnh Vãn Châu, giám đốc tài chính Tập đoàn Huawei theo yêu cầu của Mỹ. 

Trong khi đó, Mỹ đã áp hàng loạt các lệnh hạn chế trao đổi công nghệ và khoa học với Trung Quốc, hạn chế các đơn xin thị thực của các nhà nghiên cứu Trung Quốc.

Căng thẳng tiếp tục gia tăng trong năm nay khi dịch virus corona ở Vũ Hán bùng phát thành đại dịch, với việc Mỹ cáo buộc Trung Quốc để cho mầm bệnh lây lan khắp thế giới, còn Thủ tướng Úc Scott Morrison đã dẫn đầu nỗ lực kêu gọi điều tra về nguồn gốc của virus corona. 

Tháng trước, Mỹ và Anh đã chỉ trích quyết định của Bắc Kinh về việc ban hành Luật an ninh quốc gia đối với Hồng Kông. Anh Quốc tuyên bố sẽ hỗ trợ nếu người Hồng Kông muốn rời đi.

Georgina Downer, nhà tư vấn chiến lược và địa chính trị của công ty Tenjin Consulting, cho biết có những dấu hiệu rõ ràng về hành động phối hợp của năm thành viên trong “Ngũ nhãn” để đối phó với Trung Quốc, với bằng chứng là các nước này đã nhanh chóng đưa ra tuyên bố chung về Hồng Kông và tuyên bố về đối thoại kinh tế trong nhóm để điều phối việc sản xuất các mặt hàng chiến lược.

“Sự thay đổi nhanh chóng về mặt chính sách liên quan tới mạng 5G ở Anh và sự đồng thuận giữa các nước “Ngũ nhãn” về việc lập nhóm D10 gồm các quốc gia dân chủ có chung chí hướng hợp tác trong lĩnh vực 5G là những ví dụ điển hình về việc chính sách ngoại giao hung hăng của Trung Quốc đã khiến các nước nhanh chóng liên kết với nhau và đưa ra những cân nhắc chiến lược về các khoản đầu tư của Trung Quốc trong hệ thống cơ sở hạ tầng quan trọng của nước mình”, bà Downer nhận định.

Bà Downer cho rằng hiện có “một nỗ lực đồng lòng và công khai hơn giữa các nước “Ngũ nhãn” trong việc tập trung vào hợp tác kinh tế giữa các nước chia sẻ các giá trị và tư duy chiến lược.”

> Liên minh 5 mắt: ĐCSTQ cố ý che giấu dịch, tiêu hủy chứng cứ

Li Lianjun, giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Úc tại Đại học Ngoại ngữ Bắc Kinh, đồng tình rằng các thành viên của liên minh đang hợp tác với nhau nhiều hơn, đặc biệt là sự tham dự tích cực của Thủ tướng Úc Morrison.

“Không có gì ngạc nhiên nếu liên minh “Ngũ nhãn” phối hợp với nhau để đối đầu Trung Quốc, và thậm chí nhóm G7 mở rộng có thể phối hợp với nhau theo một số cách. Ông Morrison đang rất tích cực chống lại Trung Quốc, và điều đó không tốt lắm cho mối quan hệ song phương, nhưng dường như ông ấy sẵn sàng hy sinh quan hệ thương mại với Trung Quốc để bảo vệ các giá trị của mình,” ông Li nói.

John Blaxland, giáo sư nghiên cứu tình báo và an ninh quốc tế tại Đại học Quốc gia Úc, cho biết phong cách ngoại giao “Sói chiến” của Trung Quốc đã thúc đẩy liên minh “Ngũ nhãn” xích gần nhau hơn.

Ông Blaxland cũng cho rằng sự hợp tác trong tương lai sẽ không chỉ dừng ở 5 nước. Ông cho rằng các nước như Ấn Độ, Pháp, Đức, Nhật Bản, vốn có quan hệ thân thiết với liên minh “Ngũ nhãn”, cũng có thể sẽ phối hợp để vô hiệu hoá các động thái của Trung Quốc.

Chỉ hai tuần trước, Ấn Độ và Úc đã đồng ý đưa ra tuyên bố chung về hợp tác hàng hải ở Ấn Độ – Thái Bình Dương như một phần của hiệp ước mới, Hiệp định Đối tác chiến lược toàn diện.

Shi Yinhong, một chuyên gia về các vấn đề Mỹ tại Đại học Nhân dân Trung Quốc, cho biết áp lực của liên minh “Ngũ nhãn” sẽ làm phức tạp thêm tình hình tại Trung Quốc, vốn đang gặp khó khăn trên mặt trận kinh tế.

Ông Shi nói rằng mặc dù Mỹ và bốn quốc gia khác có thể không hoàn toàn đồng thuận với nhau về các chính sách đối đầu với Trung Quốc, nhưng đó vẫn là một liên minh mạnh. Tuy nhiên, ông cho rằng Trung Quốc đã quen với loại áp lực này, và nó thậm chí có thể tăng cường khả năng phục hồi của Trung Quốc.

Xuân Lan (theo SCMP)

Xem thêm: