Malaysia sẽ có Thủ tướng 92 tuổi, già nhất thế giới

Liên minh các đảng đối lập do ông Mahathir Mohamad đứng đầu đã chiến thắng cuộc tổng tuyển cử tại Malaysia, theo kết quả chính thức được công bố sáng thứ Năm (10/5). Theo đó, ông Mahathir từng lãnh đạo Malaysia 22 năm (từ 1981 đến 2003) sẽ quay trở lại chính trường ở tuổi 92 và trở thành lãnh đạo được bầu già nhất thế giới.

Embed from Getty Images

Ông Mahathir, 92 tuổi, từng lãnh đạo Malaysia trong 22 năm từ 1981 tới 2003.

Reuters, dẫn theo kết quả bầu cử chính thức được Malaysia công bố, cho thấy đảng Pakatan Harapan (Liên minh Hy vọng) của ông Mahathir đã giành được 113 trong tổng số 222 ghế quốc hội, chiếm đa số tối thiểu theo luật định để có quyền thành lập chính phủ. Trong khi đó, Barisan Nasional – liên minh cầm quyền của Thủ tướng Najib Razak chỉ có 79 ghế.

Phát biểu tại cuộc họp báo sau khi có kết quả bầu cử, ông Mahathir cho biết ông dự kiến sẽ tuyên thệ nhậm chức Thủ tướng vào cuối ngày thứ Năm (10/5).

“Thời gian cho sự thay đổi đã tới và tôi hy vọng những người nắm quyền sẽ nhận ra điều này”, Reuters dẫn phát biểu của Asifa Hanifah, một phụ nữ trẻ gia nhập cùng hàng ngàn người ủng hộ liên minh đối lập tràn xuống đường phố thủ đô Kuala Lumpur vẫy cờ, chúc mừng và hân hoan bấm còi xe.

Chiến thắng của ông Mahathir là bất ngờ vì không nhiều người dự đoán vị lãnh đạo kỳ cựu này có thể vượt qua được liên minh cầm quyền của ông Najib vốn vẫn được đa số người Hồi giáo gốc Malay ủng hộ.

Những người Hồi giáo gốc Malay từ lâu có xu hướng ủng hộ Barisan Nasional vì liên minh cầm quyền này ban hành các chính sách cung cấp cho người Hồi giáo Malay các hợp đồng chính phủ, nhà ở giá rẻ và đảm bảo học đại học.

Trong khi đó, liên minh đối lập của ông Mahathir hướng về các phiếu bầu của cử tri đô thị và nhận sự ủng hộ từ các cộng đồng người gốc Hoa và gốc Ấn Độ.

“Đã có sự chuyển dịch đáng kể trong cuộc bầu cử tại Malaysia”, ông Rashaad Ali – chuyên gia phân tích của Trung tâm Nghiên cứu Quốc tế tại Singapore nhận định.

Liên minh của ông Mahathir đã kiểm soát được các bang trọng yếu như Johor và Kedah, và đã làm giảm sức mạnh của Barisan Nasional tại các thành trì của họ như bang Sarawak.

Sự thắng thế của phe đối lập lần này cũng một phần do chính uy tín của Thủ tướng Najib trong ba năm qua đã sụt giảm mạnh mẽ với nhiều bê bối chính trị, đặc biệt là vụ việc liên quan tới 1Malaysia Development Berhad (1MDB) – một quỹ nhà nước mà ông Najib là Chủ tịch ban cố vấn đã bị thất thoát hàng tỷ USD được cho là do tham nhũng và gian lận.

Ông Mahathir đã từng là cố vấn của ông Najib, nhưng đã rời đảng cầm quyền vì vấn đề liên quan tới 1MDB và vị lãnh đạo kỳ cựu này quyết định gia nhập liên minh đối lập.

Ông Mahathir vào năm ngoái đã liên kết với chính trị gia đang bị cầm tù Anwar Ibrahim để thực hiện chiến dịch lật đổ ông Najib thông qua tổng tuyển cử. Liên minh đối lập đã tận dụng tối đa việc Thủ tướng Najib mất uy tín để giành lại sự tín nhiệm của cử tri.

Ông Anwar Ibrahim, 70 tuổi, đã bị chính ông Mahathir cắt chức Phó Thủ tướng vào năm 1998. Sau đó, ông Anwar bắt đầu phát động phong trào được biết đến với tên gọi ‘Reformasi’ (Cải cách) nhằm chấm dứt xu hướng lãnh đạo dựa trên chủng tộc tại Malaysia. Tuy nhiên, ông Anwar đã bị cầm tù vì cáo buộc kê khai gian dối.

Năm 2015, ông Anwar tiếp tục bị cầm tù lần nữa cũng bởi cáo buộc kê khai gian dối. Nhưng ngoại giới đánh giá đó là động cơ chính trị của Thủ tướng Najib để loại bỏ hoàn toàn ông Anwar khỏi chính trường.

Reuters cho biết khi liên minh với ông Anwar, ông Mahathir đã hứa rằng nếu họ chiến thắng trong cuộc tổng tuyển cử, ông sẽ tìm cách thả tự do cho ông Anwar theo hình thức nhận ân xá từ Hoàng gia. Ông Mahathir cũng nói rằng một khi ông Anwar được tự do, ông sẽ đứng sang một bên để nhường chức Thủ thướng cho chính trị giá 70 tuổi.

Với thắng lợi của liên minh Mahathir – Anwar, chính trường Malaysia sắp tới được dự báo sẽ có nhiều biến động.

Ngay sau khi có kết quả bầu cử, đồng tiền của Malaysia đã giảm giá khoảng 2,4%, xuống mức 4,07 Ringgit đổi 1 USD.

Thị trường chứng khoán Malaysia đang tạm nghỉ lễ theo quy định của chính phủ trong hai ngày thứ Năm và thứ Sáu nên chưa rõ các nhà đầu tư sẽ phản ứng ra sao trước kết quả bầu cử.

Reuters nhận định rằng cổ phiếu và giá đồng Ringgit có thể bị ảnh hưởng bởi những thay đổi chính sách tài chính và kinh tế mà liên minh đối lập mới được bầu sắp thực hiện.

Yên Sơn (T/h)

Xem thêm: