Mỹ chấm dứt bảo hộ tạm thời, người Myanmar tại Hoa Kỳ đối mặt nguy cơ hồi hương

Thiên Vân
•
Thứ Ba, 25/11/2025

Chính quyền Tổng thống Trump đã quyết định chấm dứt chương trình Quy chế Bảo hộ Tạm thời (Temporary Protected Status-TPS) dành cho công dân Myanmar đang cư trú tại Hoa Kỳ. Bộ An ninh Nội địa cho biết tình hình tại Myanmar đã cải thiện, nên nước này không còn đáp ứng điều kiện để duy trì TPS. Quyết định sẽ buộc gần 4.000 người Myanmar phải tự tìm hướng pháp lý khác hoặc rời Hoa Kỳ khi TPS chính thức hết hiệu lực vào tháng 1/2026.

Bà Kristi Noem phát biểu tại Cuộc biểu tình của các nhà lãnh đạo Tượng đài do Đảng Cộng hòa Nam Dakota tổ chức trước khi giới thiệu cựu Tổng thống Donald Trump vào ngày 08 tháng 9 năm 2023 tại Rapid City, Nam Dakota. (Ảnh: Scott Olson/Getty Images)

Ước tính có khoảng 3.969 người từ Myanmar đang hưởng chương trình Quy chế Bảo hộ Tạm thời (Temporary Protected Status-TPS) tại Hoa Kỳ.

Quyết định chấm dứt chương trình được ban hành bởi Bộ An ninh Nội địa dưới quyền bà Kristi Noem.

Thời điểm chính thức chương trình chấm dứt: 26 tháng 01 năm 2026.

Cụ thể: Chính phủ Hoa Kỳ đã mở rộng chương trình TPS với Myanmar từ tháng 5/2021, rồi vào tháng 3/2024 được gia hạn thêm 18 tháng, với ngày hết hạn là 25/11/2025.

Quyết định cho biết: “Sau khi xem xét tình hình thực tế tại Myanmar và tham khảo ý kiến các cơ quan hữu trách của Chính phủ Hoa Kỳ, Bộ trưởng [An ninh Nội địa Hoa Kỳ] đã kết luận rằng Myanmar không còn đáp ứng các điều kiện để được chỉ định hưởng Quy chế Bảo hộ Tạm thời (Temporary Protected Status). Vì vậy, Bộ trưởng đang chấm dứt quy chế Bảo hộ Tạm thời (TPS) dành cho Myanmar theo như luật định buộc phải làm.”

Lý do theo phía chính quyền Mỹ

DHS cho rằng tình hình tại Myanmar đã cải thiện đủ để người dân có thể hồi hương an toàn, bao gồm: chấm dứt tình trạng khẩn cấp quốc gia, có kế hoạch bầu cử tự do và công bằng, đạt được các thỏa thuận ngừng chiến, quản lý địa phương được cải thiện, cùng rất nhiều khía cạnh khác.

Đồng thời DHS nói rằng cho phép công dân Myanmar tiếp tục ở lại tạm thời tại Hoa Kỳ trái với quyền lợi quốc gia của Hoa Kỳ. Việc chấm dứt TPS được giải thích là nhằm khôi phục TPS về bản chất tạm thời như chương trình đã định.

DHS nói họ đã tham vấn với các đối tác trong chính phủ trước khi quyết định.

DHS cũng khuyến cáo các công dân Myanmar đang hưởng TPS nên dùng ứng dụng CBP Home của Bộ Di trú Hoa Kỳ để tự nguyện hồi hương nếu muốn.

Phản ứng & ý kiến chỉ trích

Nhiều tổ chức nhân quyền và cộng đồng phản đối quyết định này. Ví dụ, Tổ chức Người Mỹ gốc Á Vì Công Lý (Asian Americans Advancing Justice – AAJC) cho rằng Myanmar vẫn đang phải chịu đựng những hiểm nguy khiến việc hồi hương trở nên nguy hiểm và kêu gọi chính quyền xem xét tái thiết hoặc gia hạn TPS thay vì chấm dứt.

Theo các chuyên gia, quyết định này bị chỉ trích là thiếu sâu sát bởi vì tình trạng vi phạm nhân quyền, xung đột vũ trang và khủng hoảng nhân đạo tại Myanmar vẫn rất nghiêm trọng.

Cộng đồng người dân tộc thiểu số như nhóm Karen ở Hoa Kỳ (đặc biệt tại tiểu bang Minnesota) cảm thấy bất an vì nhiều người có thể bị buộc phải hồi hương về vùng đất vẫn đang dưới chế độ quân sự.

Bối cảnh rộng hơn – Chính sách TPS và di trú

Quyết định chấm dứt TPS với Myanmar nằm trong chuỗi các hành động của chính quyền Trump nhằm thu hẹp các chương trình bảo hộ nhân đạo như TPS. Ví dụ, TPS đã bị chấm dứt hoặc đang chấm dứt với nhiều quốc gia khác như Afghanistan, Venezuela, Nicaragua, Honduras, Syria.

TPS là chương trình được Quốc hội Hoa Kỳ thiết lập từ năm 1990 để cho phép công dân của các quốc gia bị xung đột, thiên tai hoặc điều kiện đặc biệt khó khăn tạm thời ở lại và làm việc hợp pháp tại Hoa Kỳ.

Thiên Vân, theo The Epochtimes, Foxnews, Reuters, Al Jazeera