Mỹ hối thúc Trung Quốc ngừng quân sự hóa Biển Đông

Đối thoại Ngoại giao và An ninh Mỹ – Trung hàng năm vừa diễn ra tại Washington hôm 9/11, tại đây các quan chức cấp cao của chính phủ Mỹ đã thúc giục những người đồng cấp Trung Quốc phải ngừng quân sự hóa Biển Đông. Hai bên cũng bàn thảo các vấn đề khác cùng quan tâm như chiến tranh thương mại, Đài Loan tự trị, vấn đề tôn giáo tại Tân Cương, Tây Tạng.

Embed from Getty Images

Đối thoại Ngoại giao và An ninh Mỹ – Trung diễn ra tại Washington hôm 9/11.

Theo Reuters, tham dự vòng Đối thoại Ngoại giao và An ninh Mỹ – Trung lần này phía Trung Quốc có Ủy viên Bộ chính trị Dương Khiết Trì và Bộ trưởng Quốc phòng Ngụy Phượng Hòa. Tiếp đón và hội đàm với phái đoàn Trung Quốc là hai Bộ trưởng Ngoại giao và Quốc phòng Mỹ Mike Pompeo và James Mattis.

Ngoại trưởng Pompeo đã nhắm vào Trung Quốc trong việc nước này tiếp tục xây dựng các căn cứ quân sự trên các hòn đảo nhân tạo và rạn san hô ở Biển Đông nơi mà Trung Quốc khẳng định họ có chủ quyền bất chấp các nước láng giềng nhỏ hơn như Việt Nam cũng tuyên bố chủ quyền hợp pháp.

“Chúng tôi tiếp tục quan ngại về các hành động và quân sự hóa của Trung Quốc trên Biển Đông. Chúng tôi hối thúc Trung Quốc phải hoàn thành những cam kết trước đây của họ về khu vực này”, Reuters dẫn lời ông Pompeo.

Ông Dương Khiết Trì nói rằng Trung Quốc đã cam kết “không đối đầu”, nhưng nói thêm rằng Bắc Kinh có quyền xây dựng “các cơ sở phòng thủ cần thiết” tại nơi mà họ xem là lãnh thổ của mình và thúc giục Washington phải dừng ngay việc gửi các tàu chiến và máy bay quân sự tới gần các đảo mà Bắc Kinh tuyên bố chủ quyền.

Theo Reuters, trước phát biểu của ông Dương, Bộ trưởng Quốc phòng James Mattis nói rõ rằng Washington không bận tâm tới đòi hỏi đó của Bắc Kinh. Chính phủ Mỹ khẳng định rằng họ đang hành động theo luật pháp quốc tế để giữ quyền tiếp cận của mình và các nước khác tới Biển Đông.

Cũng trong cuộc đối thoại này, hai nhà lãnh đạo cấp cao của Trung Quốc cũng nắm bắt cơ hội để công khai cảnh báo rằng cuộc chiến tranh thương mại giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới cuối cùng sẽ gây tổn hại cho cả hai bên và kêu gọi giữ các kênh liên lạc mở để giải quyết vấn đề này, điều đang gây bất ổn cho nền tài chính toàn cầu.

Phía Trung Quốc phản ứng gay gắt nhất khi Ngoại trưởng Mỹ Pompeo đề cập tới Đài Loan – hòn đảo mà Bắc Kinh luôn xem là tỉnh ngoài khơi xa của mình, nhưng lại đang được Mỹ bán vũ khí để gia tăng sức mạnh quốc phòng.

Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc Ngụy Phượng Hòa tuyên bố rằng Bắc Kinh sẽ bảo vệ chủ quyền của họ đối với đảo Đài Loan “bằng mọi giá”.

Gạt đi những khác biệt, Bộ trưởng Quốc phòng hai nước Mỹ – Trung đồng ý về việc cần thiết phải giảm mâu thuẫn quân sự để tránh các cuộc đụng độ ngoài ý muốn mà ông Ngụy nói rằng “sẽ gây ra thảm họa cho tất cả”.

Ngoài ra, nhân vòng đối thoại này, phía Mỹ cũng lặp lại cáo buộc Trung Quốc can thiệp vào chính trị Mỹ trước cuộc bầu cử quốc hội giữa nhiệm kỳ vừa qua. Trung Quốc đã mạnh mẽ phủ nhận điều này.

Ngoại trưởng Pompeo cũng tiếp tục lên án Trung Quốc đàn áp các nhóm tôn giáo, dẫn chứng về việc Bắc Kinh trấn áp Phật giáo Tây Tạng và người Hồi giáo Duy Ngô Nhĩ tại Tân Cương kéo theo sự chỉ trích mạnh mẽ của các nhóm nhân quyền.

Ông Dương Khiết Trì bảo vệ chính sách của Trung Quốc tại Tân Cương và gọi đó là các biện pháp đấu tranh chống lại “các hoạt động ly khai sắc tộc và tội ác khủng bố bạo lực”. Ông Dương cũng cho rằng đó là vấn đề nội bộ của Trung Quốc và các chính phủ nước ngoài không nên can thiệp.

Cho dù hai bên còn nhiều bất đồng, nhưng các cuộc đối thoại lần này được cho là nhằm mục đích kiềm chế tổn hại tới mối quan hệ song phương vốn đã xấu đi trong những tháng gần đây, qua đó mở đường cho cuộc gặp giữa Tổng thống Donald Trump và Chủ tịch Tập Cận Bình tại Hội nghị G-20 ở Argentina vào cuối tháng này.

Ngoại trưởng Pompeo nói rằng ngay cả khi Mỹ và Trung Quốc đối mặt với những thách thức khó khăn, “sự hợp tác vẫn còn cần thiết đối với nhiều vấn đề” và ông dẫn chứng về các nỗ lực của hai bên nhằm thuyết phục Bắc Hàn từ bỏ chương trình hạt nhân.

Theo Reuters, trong tuyên bố phát đi hôm thứ Bảy (10/11), Bộ Ngoại giao Trung Quốc cũng mô tả cuộc đối thoại Mỹ – Trung vừa qua là “thẳng thắn, xây dựng và rất hiệu quả”.

Tân Bình

Xem thêm: