Bộ Tổng tham mưu – Bộ Quốc phòng “ủi” rừng làm dự án, tỉnh giao công an điều tra

Dù chưa được chuyển đổi mục đích sử dụng, Dự án đường Trường Sơn Đông do Ban quản lý dự án 46 – Bộ Tổng tham mưu (Bộ Quốc phòng) làm chủ đầu tư mới đây bị phát hiện đã phá trắng gần 16ha rừng đặc dụng Vườn quốc gia Chư Yang Sin (Đắk Lắk). Ngoài ra, hàng nghìn m2 rừng tại Vườn quốc gia BiDoup Núi Bà (Lâm Đồng, giáp ranh Vườn quốc gia Chư Yang Sin) cũng bị tàn phá bởi dự án này. 

Hàng chục hecta rừng đặc dụng bị phá ủi 100% 

Sáng 11/2, ông Đỗ Xuân Dũng, phó giám đốc Sở Nông nghiệp và phát triển nông thôn (NN-PTNT) Đắk Lắk xác nhận UBND tỉnh đã yêu cầu đơn vị thi công gói thầu Dự án đường Trường Sơn Đông qua lâm phần Vườn quốc gia Chư Yang Sin phải dừng thi công, chờ rà soát, xử lý, báo Tuổi Trẻ cho hay.

Vẫn theo bản tin trên, ông Dũng cho biết trước đó Thường trực Tỉnh ủy và Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Lắk Phạm Ngọc Nghị đã kết luận hành vi phá rừng đặc dụng để làm đường, khi chưa được phê duyệt là trái pháp luật.

Báo Thanh Niên ngày 11/2 dẫn báo cáo của Sở NN-PTNT Đắk Lắk cho biết 15,45 ha diện tích rừng đã bị phá trong quá trình thi công đường đường Trường Sơn Đông, thuộc gói thầu Đ41 (từ Km 618+00 đến Km 626+00), đoạn đi qua Vườn quốc gia Chư Yang Sin.

Dự án này do Bộ Tổng tham mưu – Bộ Quốc phòng làm chủ đầu tư, Ban Quản lý dự án 46 làm đại diện chủ đầu tư.

Trong đó, diện tích đo đếm thực tế là 12,45 ha tại khoảnh 9, tiểu khu 1383 và các khoảnh 1, 3, 5, 6 thuộc tiểu khu 1402 do Vườn quốc gia  Chư Yang Sin quản lý. Mức độ thiệt hại về rừng là 100%. Toàn bộ cây rừng trong khu vực trên đều bị đào bới, san lấp; khu vực rừng đã hình thành tuyến đường ô tô có thể đi qua.

Ngoài ra, nhiều diện tích rừng khác tại Vườn quốc gia BiDoup Núi Bà (Lâm Đồng, giáp ranh Vườn quốc gia Chư Yang Sin) cũng bị tàn phá bởi dự án này.

Báo Thanh Niên ngày 14/2 tiếp tục dẫn báo cáo của Sở NN-PTNT Lâm Đồng gửi UBND tỉnh cho biết một phần các tiểu khu 22, 26 thuộc Vườn quốc gia Bidoup – Núi Bà (Lâm Đồng, giáp ranh Vườn quốc gia Chư Yang Sin).

Tổng chiều dài tuyến đường đã mở là 3.321 m, bề rộng đường trung bình khoảng 4 m. Trong đó, 2.254 m đã chuyển mục đích sử dụng đất rừng đặc dụng sang mục đích đường giao thông (ngoài quy hoạch lâm nghiệp); diện tích là 2.254 m x 4 m = 9.016 m2; 1.067 m nằm ngoài ranh giới đã chuyển mục đích sử dụng đất rừng đặc dụng sang mục đích đất đường giao thông (thuộc đất rừng đặc dụng); diện tích là 1.067 m x 4 m = 4.268 m2 (10.000 m2 = 1ha).

Ngoài ra, còn 2 vị trí san ủi khác (làm mố cầu, làm đường) với tổng diện tích 8.300 m2, gồm: 7.300 m2 trong ranh giới đã chuyển mục đích sử dụng đất rừng đặc dụng sang mục đích đất đường giao thông (quy hoạch ngoài lâm nghiệp) và 1.000 m2 ngoài ranh giới đã chuyển mục đích sử dụng đất rừng đặc dụng sang mục đích đường giao thông (thuộc đất rừng đặc dụng).

Mức độ thiệt hại về rừng là 100%, đã hình thành tuyến đường xe ô tô có thể đi qua.

“Trong quá trình thi công (tự ý mở đường), Ban quản lý dự án 46 – Bộ Tổng tham mưu đã thi công ra ngoài phạm vi, ranh giới thiết kế đã được cơ quan có thẩm quyền thẩm định hiện trạng tài nguyên rừng trên diện tích đã chuyển mục đích sử dụng từ đất rừng đặc dụng sang mục đích đất đường giao thông. Thời gian thực hiện mở đường khoảng từ tháng 4 – tháng 6/2021”, báo Thanh Niên trích báo cáo của Sở NN-PTNT Lâm Đồng.

Lãnh đạo Vườn quốc gia Chư Yang Sin: Rừng bị phá do kiểm lâm về tiêm vắc-xin COVID-19

Về việc tại sao rừng đặc dụng bị tàn phá khi chưa có phê duyệt, báo Tuổi Trẻ dẫn lời một lãnh đạo Vườn quốc gia Chư Yang Sin (không nêu danh tính) nói sự việc xảy ra trong thời điểm một số kiểm lâm đi tiêm vắc-xin COVID-19, sau đó vì chưa tiêm đủ mũi nên không qua được chốt kiểm dịch để trở về làm việc.

Cụ thể, người này cho biết từ tháng 6/2021 trở về trước, toàn bộ diện tích 16,72ha của gói thầu Đ41 vẫn còn nguyên hiện trạng. Từ cuối tháng 6/2021 đến cuối tháng 10/2021, lực lượng kiểm lâm của Trạm kiểm lâm số 10 (xã Đưng Knớ, huyện Lạc Dương, tỉnh Lâm Đồng) chỉ còn lại 3 người, do một số người về cơ quan tại huyện Krông Bông để tiêm vắc xin mũi 1. Vì chưa tiêm đủ 2 mũi vắc-xin nên mọi người không qua được chốt kiểm dịch, không trở lại làm việc được. Còn 3 người tại trạm phải thường xuyên tuần tra bảo vệ rừng khu vực giáp ranh.

Đến khoảng giữa tháng 12/2021, khi truy quét những người phá rừng làm nương rẫy, đến đầu tiểu khu 1383, kiểm lâm mới phát hiện một số dấu vết san ủi.

Thông tin tương tự được báo Công An Nhân Dân ngày 13/2 đăng tải, dẫn danh tính người phát ngôn là ông Lộc Xuân Nghĩa, Giám đốc Vườn Quốc gia Chư Yang Sin. Ông Nghĩa cho hay sau cuộc phát hiện tình cờ vào giữa tháng 12/2021 nói trên, ngày 31/12/2021, Vườn Quốc gia Chư Yang Sin lập đoàn kiểm tra, phát hiện toàn bộ diện tích 16,72ha của gói thầu Đ41 đã bị san ủi với chiều dài khoảng hơn 7km. Với gói thầu hầm H2, phần cửa hầm diện tích khoảng hơn 0,2ha đã gia cố xong và đã khoan vào khoảng hơn 200m.

Về phía Vườn quốc gia Bidoup Núi Bà, Phó giám đốc Nguyễn Lương Minh nói hồ sơ chuyển đổi rừng để làm đường Trường Sơn Đông qua vườn đã trình nhiều năm nay nhưng cơ quan có thẩm quyền đã có quyết định phê duyệt, chuyển đổi hay chưa thì ông chưa nắm. “Ngày mai [tức ngày 14/2] tôi sẽ vào kiểm tra hồ sơ và sẽ [cung cấp] thông tin cụ thể về diện tích rừng bị phá, đã có quyết định chuyển đổi chưa”, ông Minh nói, theo Tuổi Trẻ ngày 13/2.

• Phá rừng đặc dụng ở Quảng Trị: Cần khoảng 388 triệu đồng giám định mẫu gỗ để điều tra

Người của Ban quản lý 46 – Bộ Tham mưu: “Ban không hề ‘bật đèn xanh”

Cùng ngày 13/2, báo Tuổi Trẻ dẫn lời một cán bộ trợ lý phòng hiện trường Ban quản lý 46 (đang ở Đắk Lắk) (không nêu danh tính) thừa nhận việc thi công hầm H2 (gói thầu H2 – Tập đoàn Sơn Hải) và gói Đ41 (Công ty xây dựng Công trình 412) qua Vườn quốc gia Chư Yang Sin là trái quy định vì các thủ tục pháp lý chưa hoàn thiện.

Với việc gói thầu Đ41 hủy hoại 16ha rừng đặc dụng Vườn quốc gia Chư Yang Sin, “ban không hề ‘bật đèn xanh”. Hiện gói thầu đã ủi, san lấp được khoảng 7/8km nhưng ban “chưa thanh toán đồng nào”.

Theo người này, có thể do đơn vị thi công nóng ruột vì tập kết công nhân, máy móc vào hiện trường. Riêng Ban quản lý 46 cũng chịu áp lực giải ngân vốn nhưng chưa chốt ngày thi công, việc tự ý san ủi rừng đặc dụng, trách nhiệm hoàn toàn thuộc nhà thầu.

“Năm 2021, ban được giao hơn 700 tỷ nhưng phải chuyển tiếp 400 tỷ sang năm 2022. Đến nay việc giải phóng mặt bằng qua 2 vườn quốc gia Chư Yang Sin và Bidoup Núi Bà vẫn gặp khó nên chưa biết có thể giải ngân hết số vốn này trong năm 2022 hay không”, người này nói. “Việc các nhà thầu phá rừng, san ủi đất để làm đường khi chưa phê duyệt là sai. Cách để khắc phục hiện nay là ban cố gắng hoàn thành việc chuyển đổi mục đích rừng các gói thầu nêu trên”.

Trước câu hỏi: phòng hiện trường của Ban quản lý 46 quản lý công tác giải phóng mặt bằng, giám sát thi công nhưng vì sao chưa phát lệnh, rừng đã bị phá, cán bộ này nói “không được phát ngôn”, cho biết lãnh đạo Ban quản lý 46 sẽ vào làm việc vào tuần sau và sẽ cung cấp thông tin cụ thể.

Khi các bài báo được đăng tải, truyền thông nhà nước cho hay gói thầu Đ41 đã bị đình chỉ thi công; Công an tỉnh Đắk Lắk đang tiến hành thu thập hồ sơ để điều tra, xác minh vụ việc.

Tương tự, chính quyền tỉnh Lâm Đồng đã yêu cầu công an điều tra vụ phá rừng làm đường Trường Sơn Đông qua Vườn quốc gia BiDoup Núi Bà.

Theo thông tin dự án do Công Ty CP Tư vấn Trường Sơn công bố, Dự án Đường Trường Sơn Đông do Bộ Tổng Tham mưu (Bộ Quốc phòng) làm chủ đầu tư, Ban Quản lý Dự án 46 là đại diện chủ đầu tư. Tổng mức đầu tư 10.015,175 tỷ đồng từ nguồn ngân sách nhà nước. Tuyến đường Trường Sơn Đông có tổng chiều dài 671 km đi qua 7 tỉnh miền Trung và Tây Nguyên, bắt đầu từ Quảng Nam, qua Quảng Ngãi, Kon Tum, Gia Lai, Phú Yên, Đắk Lắk và kết thúc ở Lâm Đồng. Tuyến đường được Bộ trưởng Bộ Quốc phòng phê duyệt năm 2006, khởi công năm 2007, phê duyệt điều chỉnh năm 2011; dự kiến hoàn thành toàn bộ dự án, thông tuyến trong năm 2020.

Nguyễn Quân

Xem thêm: