Cao tốc Bắc – Nam: Sẽ loại bỏ các nhà đầu tư yếu kém

Theo quy định, để tham gia xây dựng dự án cao tốc Bắc – Nam, nhà đầu tư phải có vốn sở hữu đạt tỷ lệ 20% tổng vốn đầu tư dự án thay vì 10 – 15% như quy định tại Nghị định 15/2015.

Chính phủ vừa ban hành Nghị quyết về dự án xây dựng một số đoạn đường bộ trên tuyến cao tốc Bắc – Nam phía Đông giai đoạn 2017 – 2020, trong đó có nhiều quy định siết chặt năng lực của các nhà đầu tư, nhất là năng lực về tài chính để loại bỏ những nhà đầu tư yếu kém tham gia các dự án cao tốc Bắc – Nam.

Cụ thể, vốn chủ sở hữu của nhà đầu tư tham gia dự án phải đạt tỷ lệ 20% tổng vốn đầu tư dự án thay vì quy định hiện hành tại Nghị định 15/2015 là 10 – 15%.

Trong nghị quyết về cao tốc Bắc – Nam, Chính phủ yêu cầu Bộ GTVT bổ sung vào dự thảo hợp đồng dự án quy định: “Nhà đầu tư sau 6 tháng không ký được hợp đồng tín dụng với ngân hàng, tổ chức tín dụng đủ phần vốn vay theo quy định để triển khai dự án; cơ quan Nhà nước có thẩm quyền sẽ tịch thu bảo đảm thực hiện hợp đồng và hợp đồng hết hiệu lực”.

Theo ông Nguyễn Viết Huy, Phó vụ trưởng Vụ Đối tác công – tư (PPP), việc tăng tỷ lệ vốn chủ sở hữu của nhà đầu tư theo Nghị quyết của Chính phủ đối với các dự án cao tốc Bắc – Nam phía Đông là rất cần thiết.

“Các dự án PPP cao tốc Bắc – Nam có tổng vốn đầu tư rất lớn, thời gian hoàn vốn kéo dài. Việc nâng tỷ lệ vốn tối thiểu lên 20% sẽ đảm bảo cho dự án lựa chọn được những nhà đầu tư đáp ứng đủ năng lực tài chính, đồng thời, loại bỏ các nhà đầu tư yếu kém tham gia vào dự án” – ông Huy cho hay.

Cũng theo ông Huy, pháp luật hiện hành quy định, sau khi dự án ký hợp đồng BOT, nhà đầu tư đàm phán để ký hợp đồng tín dụng cho dự án. Tuy nhiên, thời gian qua, nhiều dự án gặp khó khăn trong việc huy động vốn tín dụng, có những dự án đã ký hợp đồng BOT từ 1 – 2 năm nhưng nhà đầu tư không vay được vốn ngân hàng khiến công trình bị chậm tiến độ hoàn thành như cao tốc Trung Lương – Mỹ Thuận, Bắc Giang – Lạng Sơn.

“Nếu trong thời gian 6 tháng, nhà đầu tư không ký được hợp đồng tín dụng với ngân hàng, cơ quan Nhà nước có thẩm quyền sẽ tịch thu bảo đảm thực hiện hợp đồng. Quy định này buộc các nhà đầu tư phải làm việc trước với các tổ chức tín dụng, ngay khi ký hợp đồng BOT, nhà đầu tư phải đàm phán ký hợp đồng tín dụng để đảm bảo các dự án cao tốc Bắc – Nam hoàn thành trong năm 2021” – ông Huy cho biết.

Trước đó, ngày 22/11/2017, Quốc hội đã biểu quyết thông qua Nghị quyết về việc đầu tư “Dự án xây dựng một số đoạn đường bộ cao tốc trên tuyến Bắc – Nam phía Đông giai đoạn 2017 – 2020”.

Theo đó, một số đoạn thuộc cao tốc Bắc Nam được thực hiện xây dựng gồm: đoạn từ Cao Bồ (Nam Định) đến Bãi Vọt (Hà Tĩnh); từ Cam Lộ (Quảng Trị) đến La Sơn (Thừa Thiên Huế); từ Nha Trang (Khánh Hòa) đến Dầu Giây (Đồng Nai); Cầu Mỹ Thuận 2 (Tiền Giang và Vĩnh Long).

Trong giai đoạn 2017 – 2020, dự kiến đường cao tốc Bắc Nam được đầu tư 654 km, chia thành 11 dự án thành phần đi qua 13 tỉnh thành. Nhu cầu sử dụng đất của dự án là 3.736 ha, trong đó đất trồng lúa là 1.037 ha. Thực hiện giải phóng mặt bằng theo quy mô 6 làn xe trên tất cả các dự án thành phần, riêng dự án Cam Lộ – La Sơn theo quy mô 4 làn xe theo quy hoạch đã được phê duyệt.

Dự án có tổng mức đầu tư là 118.716 tỷ đồng, trong đó: 55.000 tỷ đồng vốn nhà nước và 63.716 tỷ đồng vốn huy động ngoài ngân sách.

Thời gian thu phí được đề xuất là 24 năm, mức phí bình quân 2.500 đồng/km, cao hơn so với mức bình quân đang thu tại các tuyến cao tốc là 1.500 đồng/km, khả năng sẽ huy động được 70.000 tỷ đồng vốn tư nhân tham gia.

Tuy nhiên, một số ĐBQH tỏ ra quan ngại về khả năng thu hút vốn đầu tư cho dự án cao tốc Bắc Nam. Về hiệu quả đầu tư, ĐB Trần Hoàng Ngân (TP.HCM) đề nghị ban soạn thảo giải trình về báo cáo nghiên cứu tiền khả thi khi tính toán các chỉ tiêu kinh tế của từng dự án thành phần và giá trị các đoạn đầu tư giai đoạn 2017 – 2020 với giá trị hiện tại ròng là 12.893 tỷ đồng. Theo ông Ngân, con số này thể hiện hiệu quả quá mức tưởng tượng, tức là “hiệu quả trên trời“.

Ông Ngân nhấn mạnh trong 654 km cao tốc có đến 530 km được đầu tư hình thức BOT. Thời gian qua, đầu tư BOT phát sinh sai phạm nên gặp phải sự phản đối của người dân. Do đó, Bộ GTVT cũng cần có báo cáo gửi quốc hội về những bài học kinh nghiệm rút ra trong việc thực hiện các dự án BOT.

Quý Bình

Xem thêm: