Mamdani không phải là ‘hy vọng của New York’ mà là ‘hồi chuông cảnh tỉnh của Mỹ’
- Trần Tĩnh
- •
Trên thế gian này, mọi chuyện thường có hai mặt tốt và xấu, như cách người phương Đông nói về quy luật “tương sinh tương khắc”. Khi một điều tốt xảy ra, thường sẽ có điều không may song hành. Tổng thống Donald Trump vừa kết thúc chuyến công du châu Á trong chiến thắng vang dội, được xem là một cuộc “khải hoàn”. Thế nhưng, ngay khi trở về Mỹ, ông lập tức gặp phải một “rắc rối”: Ứng viên theo khuynh hướng xã hội chủ nghĩa Zohran Mamdani đã đắc cử Thị trưởng New York. Dù Trump và Elon Musk có can thiệp vào ngày bầu cử cuối cùng, họ vẫn không thể xoay chuyển kết quả.
Zohran Mamdani – người được truyền thông cánh tả ca ngợi là “ngôi sao thay đổi” – đã khiến nhiều người ủng hộ sốc nặng ngay trong bài phát biểu đầu tiên sau chiến thắng.
Trước bầu cử, Mamdani vận động với khẩu hiệu “mọi người bình đẳng, mọi thứ đều miễn phí”, hứa hẹn xây dựng một “thiên đường của nhân dân” với giáo dục, y tế, giao thông và nhà ở miễn phí – như thể ngày mai điều đó có thể trở thành hiện thực. Khẩu hiệu của ông là “Khiến New York trở lại có thể chi trả được”.
Thế nhưng, ngay sau khi đắc cử, câu nói đầu tiên của ông là: “Các bạn còn nhớ tôi bảo đừng quyên góp nữa chứ? Bây giờ các bạn có thể bắt đầu quyên góp lại rồi”.
Phát biểu này lập tức làm “nổ tung” mạng xã hội New York. Cư dân mạng châm biếm: “Thì ra mọi thứ miễn phí là do chúng ta tự trả tiền!”, hoặc “Hôm nay quyên góp, ngày mai nộp ‘thuế cách mạng’”.
Một người bình luận: “Bữa trưa miễn phí thật sự có tồn tại – chỉ là do người khác trả tiền mà thôi”.
Nhiều người nhận ra rằng “lý tưởng chủ nghĩa” của Mamdani thực chất là chiêu bài xã hội chủ nghĩa: Khẩu hiệu hấp dẫn, lời hứa ngọt ngào, nhưng khi nắm quyền, ông lại bắt đầu “gom tiền dân” dưới danh nghĩa gây quỹ cộng đồng.
Từ “miễn phí” đến “đòi tiền” – cú lật mặt đáng kinh ngạc
Trong bài phát biểu, Mamdani vẽ ra một “bản thiết kế chính quyền mới” đầy lý tưởng – hướng đến một chính quyền “minh bạch, đầy nhiệt huyết, công bằng và có thể chi trả”. Nhưng khi vừa chuyển sang kêu gọi quyên góp, hào quang lý tưởng ấy lập tức sụp đổ.
Một cư dân mạng nhận xét gay gắt: “Chiến thắng của Mamdani là bài học chính trị đắt giá nhất trong lịch sử Mỹ – giúp người ta hiểu thế nào là ‘lý tưởng miễn phí, thực tế phải trả tiền’”.
Chỉ trong vài ngày, nhiều cử tri New York bắt đầu tự hỏi liệu họ có bị mê hoặc bởi “đường mật” của chủ nghĩa lý tưởng. Một số người thậm chí dự đoán rằng trong nửa năm tới, các cuộc biểu tình phản đối tại tòa thị chính có thể nổ ra.
Mamdani thách thức Trump – một trận chiến sai lầm?
Trong bài diễn văn chiến thắng, Mamdani không thể hiện sự khiêm tốn mà lại công khai “tuyên chiến” với chính quyền Trump, tuyên bố: “Nếu Trump muốn động đến bất kỳ ai trong chúng ta, ông ta phải bước qua tôi trước”.
Ông Trump đáp lại đầy khinh miệt: “Đó là lời nói cực kỳ nguy hiểm. Tốt hơn hết ông ta nên tôn trọng Washington, nếu không, ông ta sẽ chẳng có cơ hội nào để thành công”.
Ông cũng nhấn mạnh rằng ngân sách liên bang nằm trong tay Tổng thống, và “nếu Mamdani muốn New York vận hành suôn sẻ, trước tiên ông ta phải học cách cúi đầu”.
Giới quan sát cho rằng lời đáp trả của ông Trump vừa nhẹ nhàng vừa hàm chứa cảnh báo: Nắm giữ nguồn tài trợ liên bang trong tay, Trump có thể khiến Mamdani khó xoay xở; trong khi đó, khẩu hiệu “mọi thứ miễn phí” của tân thị trưởng chỉ càng làm nổi bật thành tựu kinh tế của Trump.
Trong một sự kiện gần đây, ông Trump khẳng định: “Ngày 5/11/2024, người dân Mỹ đã giành lại chính phủ, khôi phục chủ quyền quốc gia. Chúng ta đã cứu nền kinh tế và cứu lấy đất nước này”. Câu nói này được xem là phản đòn trực tiếp với Mamdani và cũng là lời cảnh báo mạnh mẽ đối với chủ nghĩa cực tả.
Đảng Dân chủ chia rẽ – cuộc đối đầu giữa cực đoan và thực tế
Sau khi lên nắm quyền, Mamdani không những không đoàn kết nội bộ đảng mình mà còn công khai chỉ trích giới lãnh đạo Dân chủ là “yếu đuối, thỏa hiệp và đánh mất linh hồn”. Thái độ “cách mạng” này khiến cánh lãnh đạo đảng lo ngại sâu sắc.
Nhiều đảng viên Dân chủ cảnh báo rằng “nhãn hiệu cực tả” của Mamdani có thể làm mất lòng cử tri trung dung, khiến “mặt trận chống Trump” vốn đã mong manh nay càng chia rẽ.
Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson nhận định: “Khi một người theo chủ nghĩa xã hội tranh cử, anh ta dễ thắng nhất nếu hứa rằng mọi thứ đều miễn phí – ai mà không thích nghe điều đó chứ? Nhưng đó là chiếc bẫy ngọt ngào, vì những lời hứa đó không thể thực hiện. Và cuối cùng, những người chịu thiệt chính là cử tri bị mê hoặc”. Câu nói này gần như trở thành “minh họa hoàn hảo” cho hiện tượng Mamdani.
“Làn sóng bỏ đi” và niềm tin sụp đổ
Chiến thắng của Mamdani không chỉ gây sốc tâm lý mà còn tạo ra “làn sóng rời bỏ” thực tế. Theo New York Post, chỉ nửa giờ sau khi kết quả được công bố, đã có 23 gia đình liên hệ với các cố vấn giáo dục để chuyển con sang trường tư bên ngoài thành phố – phần lớn là các gia đình Do Thái. Họ lo ngại lập trường thân Palestine và phát ngôn chống Israel của Mamdani có thể làm bùng phát tâm lý bài Do Thái.
Tình hình càng nghiêm trọng khi Mamdani từng tuyên bố: “Nếu Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đến New York, tôi sẽ tìm mọi cách hợp pháp để bắt giữ ông ta”. Phát ngôn này không chỉ khiến Chính phủ Israel phản đối gay gắt, mà còn làm cộng đồng Do Thái tại Mỹ hoang mang.
Bên cạnh đó, thân phận Hồi giáo của Mamdani cũng trở thành đề tài bị khai thác. Theo thống kê, từ tháng 9 đến tháng 10, các bình luận tiêu cực về đạo Hồi trên mạng X (Twitter) đã tăng 450%. Sự “chính trị hóa tôn giáo” này được cho là sẽ để lại hậu quả lâu dài, không chỉ ở New York.
Sự sụp đổ của “huyền thoại xã hội chủ nghĩa”
Trớ trêu thay, Thị trưởng London Sadiq Khan – người cùng xu hướng chính trị – đã gửi lời chúc mừng, nói rằng “New York đã chọn hy vọng thay vì sợ hãi”. Nhưng thực tế lại cho thấy, nhiều người dân New York đang chọn rời bỏ thành phố.
Câu chuyện của Mamdani phản chiếu rõ ràng tình hình chính trị Mỹ hiện nay. Như một nhà bình luận nhận xét: “Mamdani không phải là niềm hy vọng của New York, mà là hồi chuông cảnh tỉnh của nước Mỹ.”
Ông có thể sẽ trở thành một trong những “bài học kinh điển” của lịch sử chính trị Mỹ – minh chứng rằng khi chính trị trở thành nghệ thuật của những lời hứa hẹn viển vông, thứ mà người dân đánh mất không chỉ là tiền bạc, mà còn là tự do và niềm tin.
Xem thêm
Từ khóa new york nước Mỹ xã hội chủ nghĩa Zohran Mamdani
