Citizen Lab: Hơn 66.000 từ nhạy cảm trong các công cụ tìm kiếm ở Trung Quốc

Bình Minh
•
Thứ Sáu, 28/04/2023

Ngày 26/4, Citizen Lab, nhóm nghiên cứu an ninh mạng tại Đại học Toronto ở Canada, đã công bố một báo cáo cho biết, các công cụ tìm kiếm trên Internet ở Trung Quốc Đại Lục có hơn 66.000 quy tắc kiểm duyệt nội dung, nhằm đáp ứng các hạn chế luôn thay đổi của Đảng cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ).

shutterstock 2043821150 — Phạm vi kiểm duyệt ngôn luận trực tuyến của ĐCSTQ đã được mở rộng, danh sách các từ nhạy cảm bị lọc và chặn tiếp tục tăng lên. Hình ảnh là công cụ tìm kiếm Baidu của Trung Quốc. (Ảnh: Nawal Karimi / Shutterstock)

Ngày 27/4, theo báo cáo của New York Times, Citizen Lab đã nghiên cứu 8 nền tảng Internet ở Trung Quốc Đại Lục chuyên cung cấp các công cụ tìm kiếm, gồm Baidu, Sogou và Bing và các trang mạng xã hội như Weibo, Douyin, Bilibili, Baidu, cùng gã khổng lồ thương mại điện tử JD.com. Nghiên cứu cho thấy mỗi công ty đều có cơ chế tuân thủ các hạn chế đang thay đổi của ĐCSTQ.

Tất cả các nền tảng này đều phải tuân theo các hạn chế pháp lý rộng rãi, và kiểm duyệt gần như tất cả nội dung chính trị, chủng tộc hoặc tôn giáo được coi là mối đe dọa đối với sự cai trị và “sự ổn định xã hội” của ĐCSTQ.

Gần đây, nó cũng đã được mở rộng để hạn chế việc “vu khống” các anh hùng dân tộc hoặc liệt sĩ, cùng các nội dung tự sự không phù hợp và thông tin về dịch bệnh của ĐCSTQ.

Báo cáo lưu ý, mỗi công ty đều có cơ chế tuân thủ các hạn chế liên tục thay đổi của chính phủ. Ví dụ, Weibo hạn chế kết quả tìm kiếm về “khí cầu do thám Trung Quốc”. Bất kỳ ai muốn tìm hiểu về việc Mỹ bắn hạ một khinh khí cầu do thám vào tháng 2 sẽ chỉ thấy thông tin từ các nguồn của chính phủ ĐCSTQ.

Mỹ bắn rụng khinh khí cầu do thám của Trung Quốc

Tờ Wall Street Journal (WSJ) từng dẫn một nguồn tin cho biết, ngày 29/11/2022, cơ quan quản lý không gian mạng của ĐCSTQ đã chỉ thị cho các công ty công nghệ lớn mở rộng kiểm duyệt thông tin về biểu tình chống “Zero COVID”.

Các công ty bao gồm Tencent và ByteDance (công ty mẹ của các ứng dụng video ngắn TikTok và Douyin), đã bổ sung nhân viên vào các nhóm kiểm duyệt internet theo yêu cầu của chính quyền.

Vài ngày trước khi ông Tập đến thăm Moscow vào tháng Ba, Baidu đã chặn tất cả các kết quả tìm kiếm về Tập Cận Bình, Putin và lệnh truy nã quốc tế đối với ông Putin được ban hành.

Ông Jeffrey Knockel, thành viên cấp cao tại Citizen Lab và là tác giả của báo cáo cho biết: “Nếu đó là một chủ đề rất nhạy cảm, bạn có thể sẽ không nhận được bất kỳ kết quả tìm kiếm nào. Mặt khác, nếu các tìm kiếm của bạn phải tuân theo hình thức tự kiểm duyệt này, có vẻ như bạn đang nhận được kết quả bình thường. Nhưng thực tế không phải vậy, bạn đang nhận được kết quả từ một số trang web đã được phê duyệt trước.”

Các cơ chế kiểm duyệt của ĐCSTQ không chỉ trở nên phổ biến hơn, mà còn bí mật hơn.

Các công cụ tìm kiếm, bao gồm cả Bing, đã tạo thuật toán để “kiểm duyệt gắt gao” các tìm kiếm được coi là nhạy cảm về mặt chính trị, bằng cách không cung cấp kết quả tìm kiếm, hoặc giới hạn kết quả trong các nguồn được chọn. Những nguồn này thường đến từ cơ quan chính phủ theo đường lối của ĐCSTQ, hoặc hãng thông tấn chính thức.

Báo cáo cho biết, các công ty công nghệ Đại Lục áp dụng nhiều quy tắc hơn Bing, một trong số ít nền tảng công nghệ nước ngoài được ĐCSTQ cho phép. Nhưng các quy tắc của Bing có phạm vi rộng hơn, và ảnh hưởng đến nhiều kết quả tìm kiếm hơn của Baidu. Họ cũng giới hạn kết quả từ nhiều tên miền hơn.

Ông Knockel nói: “Chỉ cho phép các công ty công nghệ Hoa Kỳ kinh doanh ở Trung Quốc sẽ không giải quyết được bất kỳ vấn đề kiểm duyệt nào, hoặc các vấn đề nhân quyền lớn hơn mà chúng tôi muốn giải quyết ở Trung Quốc”.

Microsoft là một trong số ít các công ty công nghệ nước ngoài hoạt động tại Trung Quốc, và Bing là công cụ tìm kiếm nước ngoài duy nhất hoạt động tại Trung Quốc. Họ thừa nhận rằng hoạt động tại Trung Quốc phải tuân thủ luật kiểm duyệt của ĐCSTQ.

Tại Trung Quốc, các công ty được cấp phép sử dụng VPN chủ yếu do các nhà khai thác viễn thông nhà nước cung cấp để gửi email và truyền dữ liệu an toàn. Kể từ năm 1997, VPN đã trở thành cách phổ biến để người Trung Quốc vượt qua hệ thống giám sát mạng chặt chẽ của ĐCSTQ khi truy cập các trang web nước ngoài.

Từ khóa Dòng sự kiện kiểm duyệt thông tin ở Trung Quốc Citizen Lab