Đề thi viết tiểu luận trong kì thi tuyển dụng giáo viên ở Nhật Bản

Nguyễn Quốc Vương
•
Thứ Tư, 26/02/2025

Ở Nhật để làm giáo viên thì phải thi qua kì thi tuyển dụng. Điều kiện để dự thi là phải có giấy phép hành nghề giáo viên (do Ủy ban giáo dục đô đạo phủ tỉnh cấp). Giấy phép này được xét dựa trên yêu cầu đặt ra cho mỗi loại giấy phép người nộp đơn đăng kí và các môn học, số tín chỉ họ đã hoàn thành khi tốt nghiệp cao đẳng, đại học.

Nếu thi vào trường công thì kì thi tuyển dụng giáo viên do Ủy ban giáo dục đô đạo phủ tỉnh tổ chức (giống như Sở giáo dục ở ta nhưng có sự độc lập hơn về hành chính, hoạt động chuyên môn).

Kì thi này sẽ bao gồm các nội dung: Thi viết, phỏng vấn – giờ học mô phỏng, viết luận, thi kĩ năng (với giáo viên tiểu học, các giáo viên âm nhạc, mĩ thuật, thể dục, tiếng Anh).

Nếu thi vào trường tư thì kì thi này do chính trường dự thi tổ chức. Nội dung thi gia giảm dựa trên bốn nội dung cơ bản nói trên.

Dưới đây xin dịch và giới thiệu một số đề thi viết luận ở Nhật Bản. Chủ đề viết luận sẽ nhắm vào 4 lĩnh vực: lý luận về giáo viên, lý luận về giáo dục, hướng dẫn học sinh – chỉ đạo học tập, và trừu tượng.

Dung lượng tối đa khoảng 1000 chữ. Thời gian khoảng 50-70 phút.

Dưới đây là ví dụ cụ thể trong từng lĩnh vực.

1. Lý luận về giáo viên

“Giáo dục mà trường học cần phải theo đuổi từ giờ về sau là gì?” (Đề thi của tỉnh Yamagata năm 2020)

“Người giáo viên mà học sinh ngưỡng mộ là người như thế nào?” (Tỉnh Nagasaki, năm 2020)

2. Lý luận về giáo dục

Hãy đọc đoạn văn sau và cho biết khi anh (chị) tiến hành giáo dục học sinh điều cần phải coi trọng là gì. Hãy viết ra suy ngẫm của anh (chị):

“Chúng ta sinh ra với tư cách là người yếu đuối. Chúng ta cần đến sức mạnh. Chúng ta sinh ra mà trong tay chẳng có bất cứ thứ gì. Chúng ta cần đến sự giúp đỡ. Chúng ta sinh ra không hề mang theo bất cứ sự phân biệt nào. Chúng ta sẽ cần đến năng lực phán đoán. Khi sinh ra chúng ta chưa hề có gì cả vì thế tất cả những thứ cần thiết khi chúng ta trở thành người lớn sẽ được đem đến nhờ vào giáo dục.” (Rút-xô, Émile hay là về giáo dục)

(Đề của tỉnh Gunma, 2020)

Ghi chú: Do tôi dịch đoạn trên từ tiếng Nhật, chưa có điều kiện đối chiếu với tiếng Pháp, tiếng Anh hay bản Việt ngữ đã có nên có thể gặp sai sót, mong bạn đọc lượng thứ.

3. Hướng dẫn học sinh – chỉ đạo học tập

“Trong Bản hướng dẫn học tập mới, người ta rất coi trọng việc cải tiến giờ học từ quan điểm “học tập sâu một cách chủ động, có tính đối thoại” nhằm giáo dục cho học sinh “năng lực sống”. Dựa trên cơ sở này, trong tư cách là một giáo viên tiểu học anh (chị) hãy trình bày cụ thể xem khi tiến hành giờ học cần phải lưu ý những điểm nào?” (Đề của tỉnh Wakayama, 2020)

“Người ta nói rằng cảm giác khẳng định bản thân của trẻ em Nhật Bản thấp hơn so với các nước khác trên thế giới. Theo anh (chị) lý do nào làm cho cảm giác khẳng định bản thân của trẻ em Nhật Bản thấp như vậy? Trong vai trò là giáo viên anh chị sẽ làm gì để nâng cao cảm giác khẳng định bản thân?” (Đề của tỉnh Yamashina, 2020)

Lưu ý: Bản Hướng dẫn học tập mới ở đây chỉ chương trình giáo dục mới nhất do Bộ giáo dục Nhật Bản ban hành đang có hiệu lực trên toàn quốc.

4. Vấn đề trừu tượng

Thường thì các chủ đề đưa ra không có liên quan trực tiếp đến giáo dục. Nó thường là chủ đề về “tiếng nói”, “cảm xúc” để thử thách năng lực viết, năng lực văn hóa và khả năng phát huy ý tưởng của thí sinh. Ví dụ:

“Hãy bình luận về ‘sự linh hoạt’.” (Đề thi của tỉnh Nagano, dành cho thí sinh dự thi vào khối THPT năm 2020)

Như vậy ta thấy rằng nếu thí sinh không đọc sách và tập nghiền ngẫm, tập viết tiếng mẹ đẻ cho tốt thì chắc chắn… tạch ngay.

Bạn nào quan tâm tới đào tạo giáo viên ở Nhật Bản thì có thể đọc cuốn “Đào tạo giáo viên thành người chuyên nghiệp” của giáo sư Sato Manabu do tôi dịch, VETT xuất bản.

Giáo sư Sato Manabu đã sang Việt Nam vài lần và tôi có vinh hạnh được gặp giáo sư một lần tại một cuộc hội thảo ở Hà Nội.

Nguyễn Quốc Vương

Đăng lại từ Facebook Tác giả, dịch giả Nguyễn Quốc Vương
Tham khảo các tác phẩm của tác giả, dịch giả Nguyễn Quốc Vương tại đây