Ngẫm chuyện Triệu Vân chọn chủ trong Tam Quốc Diễn Nghĩa

Trong tiểu thuyết Tam Quốc Diễn Nghĩa, nhân vật Triệu Vân (Triệu Tử Long) được nhắc đến không nhiều nhưng mỗi lần Triệu Vân xuất hiện đều để lại ấn tượng rất sâu sắc trong lòng người xem về tính cách trung nghĩa của mình. Việc lựa chọn chủ nhân để phò tá của Triệu Vân cũng đem lại những suy ngẫm rất sâu sắc.

Trước khi phò tá Lưu Bị, Triệu Vân đã theo hai vị chủ nhân là Viên Thiệu và Công Tôn Toản. Tuy nhiên Triệu Vân không ở lại với hai người này.

Viên Thiệu vì muốn cướp đoạt Ký Châu làm chỗ dựa, để có được tiền tài lương thực nhằm mưu cầu cho tương lai, nên lừa Công Tôn Toản xuất binh đánh Ký Châu, giao hẹn với nhau tương lai sẽ phân chia Ký Châu. Công Tôn Toản nghe theo Viên Thiệu nên đã khởi binh.

Quan viên cao nhất ở Ký Châu lúc ấy là Hàn Phức, cũng chính là môn sinh cũ của gia tộc Viên Thiệu. Hàn Phức trúng kế, bị Công Tôn Toản dẫn quân tới đánh chiếm liền cầu Viên Thiệu tiếp quản Ký Châu. Viên Thiệu lợi dụng sự tín nhiệm của môn sinh, chiếm lấy Ký Châu không phí một binh. Hàn Phức hiểu ra thì đã quá muộn.

Sau khi lừa gạt chiếm được Ký Châu, Viên Thiệu đã không hề giữ tín nghĩa và liêm sỉ, vu oan cho Đổng Trác việc giết sứ giả của Công Tôn Toản, độc chiếm Ký Châu, không chia cho Công Tôn Toản. Từ đó Công Tôn Toản thù hận Viên Thiệu, khởi binh báo thù.

Hai lần Công Tôn Toản khởi binh bị thất bại thảm hại, khi tính mạng bị đe dọa, Triệu Vân đều giúp Công Tôn Toản xoay chuyển chiến cuộc nhưng vẫn không được tín nhiệm và trọng dụng. Hơn nữa, Triệu Vân còn phát hiện ra hai vị chủ nhân mà mình đi theo không thể gọi là anh hùng thiên hạ được, bởi vì cả hai người họ đều vì ích kỷ cá nhân. Triệu Vân từng nói với Lưu Bị: “Tôi lầm tưởng cho rằng Công Tôn Toản là anh hùng; nay tận mắt thấy, cũng là cùng một loại với Viên Thiệu mà thôi!” Sau khi rời Viên Thiệu, Công Tôn Toản, Triệu Vân đã lựa chọn phò tá cho Lưu Bị. 

Triệu Vân về với Lưu Bị đang lúc nguy cấp nhất. Bấy giờ Lưu Bị không có một binh một tốt, Quan Vũ và Trương Phi thất lạc chưa đoàn tụ, điều này cho thấy Triệu Vân rất sáng suốt trong việc nhìn người. Đúng như cách nói của người xưa: “Chim khôn chọn cây mà đậu, tôi hiền chọn chủ mà làm”.

Triệu Vân phát hiện Lưu Bị mặc dù thực lực yếu mỏng nhưng lại được các hổ tướng như Quan Vũ, Trương Phi trung thành phục tùng. Tuy ông ít nói nhưng những người mà ông kết bạn đều là anh hùng thiên hạ. Mặc dù ông là hậu duệ của hoàng thất nhà Hán nhưng ông không kiêu căng ngạo mạn, ngay cả những người bình thường không có chức tước hay danh tiếng gì cũng có thể ngồi ăn với ông.

Triệu Vân cũng nhìn thấy Lưu Bị thận trọng, hành động từng bước một, tích lũy dần dần có được chỗ đứng trong thời loạn thế. Triệu Vân cũng chứng kiến ​​Lưu Bị ngăn chặn quân địch bên ngoài và bên trong thì tích trữ thóc gạo giúp đỡ dân chúng.

Người trung nghĩa cũng muốn gặp được chủ nhân nhân nghĩa, như thế mới có cơ hội để thi triển ra trí tuệ và khát vọng của mình. Bởi vậy, việc Triệu Vân lựa chọn chủ đã để lại rất nhiều gợi ý: Không thể mù quáng phò tá cho một người bất kỳ mà nhất định phải chọn lựa người lương thiện để phò tá. Chỉ như vậy chúng ta mới có thể tuyên dương được chính nghĩa và thực hiện được chí hướng cao xa.

Trên đời này con người có quyền lựa chọn, Triệu Vân lựa chọn chủ nhân nhân nghĩa trong thời buổi loạn thế để thực hiện hoài bão. Vào thời hiện đại này kỳ thực cũng là như vậy. Nếu một người không thể bằng lương tri trí tuệ mà có những lựa chọn sáng suốt cho mình, mù quáng phò tá chủ nhân giả dối, độc ác thì tương lai cũng nhận phải kết cục bi thảm giống như họ. Đây là điều đã được chứng thực bởi rất nhiều nhân vật, câu chuyện có thật trong lịch sử. 

Sự lựa chọn trong thời kỳ đạo đức đã bại hoại ngày nay không phải là một chuyện nhỏ. Sự lựa chọn giữa thiện và ác, giữa chính và tà, lựa chọn đi theo ai của một người không chỉ đặt định ra tương lai cho chính bản thân người ấy mà còn ảnh hưởng đến toàn xã hội. Nếu lựa chọn của một người là theo cái ác, phục vụ cho cái ác thì đó là lựa chọn sai lầm và sinh mệnh sẽ vĩnh viễn hối hận.

Theo Vision Times tiếng Trung
Tác giả: Sơ Tân
An Hòa biên tập

Xem thêm:

• Nhân sinh cảm ngộ: Lựa chọn thiện ác quyết định vận mệnh tương lai

Mời xem video: