Tại sao giới trung lưu Trung Quốc ngày nay dường như bất an hơn?

Trước đây, vào thời điểm chuyển giao đón năm mới, đâu đâu cũng thấy ca hát và nhảy múa, cứ chiều làm về là người ta rủ nhau xem ca nhạc. Nhưng hiện nay, ngày càng nhiều người theo đuổi thú vui có “hàm lượng dinh dưỡng” cao hơn, hãy xem những chương trình diễn thuyết thời điểm chuyển giao năm mới là có thể nhận ra. Đây là một dấu hiệu tốt, cho thấy nhiều người đã biết đến lý tưởng, biết chú ý học tập, nhưng đồng thời cũng cho thấy một vấn đề: có phải mọi người đang ngày càng lo lắng? Từ đây một vấn đề đặt ra: cuộc sống ngày nay chắc chắn tốt hơn so với cách đây vài thập kỷ, tại sao dường như người ta lại nhiều lo lắng hơn?

Trước hết, do thời đại ngày nay mọi thứ thay đổi quá nhanh, luôn có quá nhiều điều mới mẻ. Cánh cửa tri ​​thức là vậy, khi bạn chưa mở thì bạn không biết có bao nhiêu kho báu ẩn đằng sau, cho nên người xưa mới nói kẻ không biết thì không lo, kẻ không biết gì thường hay cho rằng họ hiểu mọi thứ, nhưng một khi bước vào cánh cửa lớn của tri ​​thức, càng chịu khó học thì càng phát hiện thứ mình không hiểu còn nhiều nhiều hơn nữa. Một người luôn thấy có quá nhiều thứ mình không hiểu, quá nhiều thứ phải học, tự nhiên người đó dễ lo lắng. Vì vậy, đừng nghĩ người hay lo là buôn bán nỗi lo lắng, bất cứ ai ham học đều thế, khi một người bắt đầu tạo cho bản thân thói quen học tập là sẽ bắt đầu ngày càng hay lo lắng hơn, vì khi tâm trí ấp ủ nhiều điều thì cũng tự nhiên phải suy tư nhiều hơn.

Bạn muốn tăng lương, muốn đầu tư quản lý tài chính, muốn khởi nghiệp, muốn tự do tài chính, vậy thì bạn sẽ không thể sống trong trạng thái “thanh tâm quả dục”. Chúng ta thường thấy các cô nhảy múa ngoài quảng trường dường như là những người hạnh phúc nhất, tại sao? Bởi vì họ không muốn thay đổi, không muốn tiến bộ, đầu trống rỗng thì thường trái tim cũng trống rỗng. Vì vậy, dĩ nhiên họ không lo lắng. Bạn có thích ra quảng trưởng nhảy nhảy như thế không? Thực tế nói với chúng ta rằng có nhiều thanh niên lòng trống rỗng chỉ muốn giải phóng bản thân bằng vui chơi. Giống như nhiều người trẻ nghiện mạng Internet chắc chắn không phải điều tốt.

Thứ hai, nghề nghiệp không ổn định, buộc bạn thường xuyên phải ra khỏi vùng thoải mái. Mọi người muốn ổn định cuộc sống nhưng tổ chức của bạn làm được một vài ngày thì giải thể, khiến nghiệp vụ của bạn cũng ảnh hưởng suy thoái. Đây cũng là điều khiến tầng lớp trung lưu mệt mỏi. Có thể nói kiểu người thường làm việc trong một tổ chức hàng chục năm như trước đây đã là chuyện dĩ vãng, giờ đây người làm việc cho một công ty Internet được vài ba năm có thể xem là nhân viên có thâm niên, người trên 30 tuổi mà không lên được quản lý cấp cao có thể là người dị biệt, tâm trạng của người trung lưu trong tình trạng thường xuyên phải chơi trò tìm kiếm việc làm, loại cảm giác ăn bữa sáng lo bữa chiều khiến bạn buộc phải học, phải lo lắng cho tương lai của mình.

Thứ ba, tái phân phối của cải, phân hóa giàu – nghèo gia tăng cũng là lý do chính làm tầng lớp trung lưu lo lắng, xét về của cải thì bạn xếp vào tầm trung trong xã hội, nếu may mắn bạn có thể trở thành người giàu có, nếu không may bạn lại trở lại lớp người nghèo, khoảng cách rất mong manh. Vì vậy, bạn không ngừng phải suy nghĩ về khoảng cách với người khác, suy nghĩ về khoản vay vào ngày mai, lo lắng này là không nhỏ.

Thứ tư, tri ​​thức thay đổi nhanh, trước đây có nhiều tổ chức tồn tại hàng chục năm không thay đổi, các bậc thầy dạy học trò chỉ nhờ kinh nghiệm đã đủ cho học trò học một đời, khi đó kinh nghiệm của người lao động cao tuổi chính là kho báu, trong khi ngày nay các doanh nghiệp luôn phải không ngừng đổi mới, cứ qua vài năm lại được cập nhật mới, không nói đến các lập trình viên mà ngay cả thị trường việc làm cũng không ngừng thay đổi, việc áp dụng công nghệ mới khiến công việc của người lao động luôn ở trong trạng thái sẵn sàng thay đổi. Bạn vừa học xong một nghiệp vụ này thì xã hội lại đòi hỏi bạn phải ứng dụng thứ khác, khiến bạn lại chuẩn bị phải làm lại, trong khi  tuổi tác ngày càng lớn, gánh nặng gia đình ngày càng nặng, khả năng học tập suy giảm, khi đối mặt với những điều mới mẻ bạn sẽ lại ở điểm khởi đầu cùng cạnh tranh ngang bằng với người mới. Điều này cũng khiến tầng lớp trung lưu phải lo lắng. Trước đây, tầng lớp trung lưu có lợi thế kinh nghiệm dựa vào tuổi tác, ngày nay thì phải chịu bất lợi về sức khỏe và tư duy nhanh nhạy, ai không chăm chỉ học tập thì vị trí dễ dàng bị những người trẻ thay thế, trong khi người trung lưu không có vốn liếng nhiều để lo cho tuổi già.

Nhìn chung, lo lắng của tầng lớp trung lưu là một thực tế, chủ yếu từ áp lực của việc làm và cuộc sống, và áp lực này được phản ánh qua sự cạnh tranh giữa người với người.

Blog Tề Tuấn Kiệt

Xem thêm: