Vì quá mải mê với điện thoại nên nhiều học sinh không tập trung học, không giao lưu với bạn bè. Một số trường học ở Mỹ đã quyết định ban hành quy định cấm sử dụng điện thoại khi đi học.

r shutterstock 2369789949
Sự phát triển vượt bậc của các phương tiện truyền thông đã khiến cho điện thoại di động trở thành một vật bất ly thân đối với trẻ em và thanh thiếu niên. (Ảnh: BearFotos/ Shutterstock)

Sự phát triển của các thiết bị công nghệ và mạng xã hội đang khiến cho tất cả chúng ta trở nên xao nhãng trong mọi việc. Không có gì ngạc nhiên khi vào ngày 18/6 vừa qua, hội đồng Học khu Thống nhất Los Angeles (LAUSD) đã bỏ phiếu cấm điện thoại di động trong các trường học bắt đầu từ học kỳ mùa xuân 2025. 

Năm 2011, họ đã từng ban hành lệnh cấm sử dụng điện thoại trong trường học nhưng bị học sinh phớt lờ. Trong 13 năm tiếp theo, sự phát triển vượt bậc của các phương tiện truyền thông đã khiến cho điện thoại trở thành một vật bất ly thân đối với trẻ em và thanh thiếu niên. Xem video trên Tiktok cùng nhiều mạng xã hội khác dường như đã trở thành một thói quen không thể thiếu của chúng. 

Cuộc họp hội đồng quản trị được đăng trên YouTube nên trớ trêu thay, bạn vẫn cần sử dụng mạng xã hội để xem nó. Trong một tiếng đầu tiên, họ đã thảo luận về chủ đề “Hỗ trợ sức khỏe tâm thần và học tập của học sinh bằng cách đảm bảo một ngày học không có điện thoại” (bắt đầu từ phút 38). 

Thành viên Hội đồng, Nick Melvoin, cho biết: “Tôi vô cùng bất ngờ khi thấy các em học sinh bây giờ dán mắt vào điện thoại di động không khác gì người lớn. Các em lướt bảng tin bất cứ khi nào có thể, kể cả trong giờ học. Các em đẹo Airpod, chìm đắm trong thế giới riêng của mình thay vì nói chuyện, chơi đùa với bạn bè trong giờ ăn trưa và giờ ra chơi. Và ngày càng có nhiều nghiên cứu cho thấy thói quen này có thể mang lại nhiều hậu quả xấu liên quan đến thành tích học tập, sức khỏe tinh thần, sức khỏe thể chất của các em”.

Ông cho biết các giáo viên và phụ huynh cũng đang tìm cách kiểm soát việc sử dụng điện thoại của học sinh. Họ hy vọng Học khu và hội đồng quản trị sẽ đưa ra các biện pháp cứng rắn hơn để hỗ trợ họ. 

Nick Melvoin nói thêm rằng nhiều nghiên cứu đã chứng minh lệnh cấm điện thoại có thể mang lại kết quả tốt: “Các em học sinh trở nên hạnh phúc hơn. Chúng bắt đầu trò chuyện với nhau và điểm số cũng được cải thiện”.

Ông đã trích dẫn một phần trong bài xã luận của Bác sĩ phẫu thuật Vivek H. Murthy xuất bản một ngày trước đó. Tiến sĩ Vivek đưa ra ý tưởng dán nhãn cảnh báo (giống như trên bao thuốc lá) lên các trang web và ứng dụng truyền thông xã hội. Tuy nhiên, không giống như thuốc lá, nội dung trên điện thoại di động phần lớn được bảo vệ bởi Tu chính án thứ nhất.

Mất khả năng học tập

Cuộc họp sau đó chuyển sang phần phát biểu qua điện thoại của Tiến sĩ Kara Anderson, một bác sĩ nhi khoa. Cô cho biết học sinh đã phải chịu đựng “sự mất khả năng học tập sau đại dịch”. Và điện thoại di động chính là một trong các “thủ phạm”.

“Những thiết bị này có sức hấp dẫn mãnh liệt. Khi xếp hàng ở cửa hàng tạp hóa hoặc khi chờ đợi vì kẹt xe, tôi phải cố gắng hết sức để không kiểm tra điện thoại của mình. Và tôi biết rằng mọi người ở đây cũng đang gặp phải vấn đề tương tự. Nếu cho phép học sinh sử dụng điện thoại trong trường học thì có nghĩa là chúng ta đang yêu cầu các em phải tự kiểm soát tốt hơn cả chính chúng ta”. 

Cô cho biết bộ não của trẻ chỉ mới phát triển một phần. Chúng cần thời gian để trưởng thành rồi mới có thể hiểu được cái gì thực sự tốt cho bản thân chứ không chỉ là “khiến bản thân cảm thấy tốt”.

Thống đốc Gavin Newsom cũng ủng hộ lệnh cấm điện thoại di động trong trường học. Ngay sau khi bài xã luận của Murthy xuất hiện, thống đốc cho biết trong một tuyên bố: “Như bác sĩ phẫu thuật đã khẳng định, mạng xã hội đang gây tổn hại đến sức khỏe tâm thần của giới trẻ. Dựa trên đạo luật tôi đã ký vào năm 2019, tôi mong muốn được làm việc với Cơ quan lập pháp để có thể hạn chế việc sử dụng điện thoại thông minh trong trường học. Khi trẻ em và thanh thiếu niên đi học, chúng nên tập trung vào việc học chứ không phải vào màn hình điện thoại”.

Một số trường LAUSD đã ban hành lệnh cấm. Trường Westside Global Awareness Magnet School quy định: “Điện thoại di động sẽ được giáo viên thu lại rồi cất vào tủ khóa an toàn trong phòng hiệu trưởng. Điện thoại sẽ được trả lại cho học sinh vào cuối tiết 6 (trước khi các em về nhà)”.

Trường Trung học Mervyn Dymally khẳng định: “Không được phép sử dụng điện thoại di động trong những ngày đi học. Điện thoại di động và tất cả các thiết bị điện tử sẽ được để trong túi Yondr (một chiếc túi an toàn được sử dụng để cất giữ thiết bị di động khi tham gia sự kiện). Phụ huynh có thể đến nhận lại những chiếc điện thoại bị thu vào thứ 2, 4, 5, 6”.

Một nghiên cứu năm 2022 trên tạp chí Phân tích Kinh tế Ứng dụng đã xem xét lệnh “cấm điện thoại trong trường học” của hai chính phủ ở Tây Ban Nha. Kết quả cho thấy tỷ lệ bắt nạt ở thanh thiếu niên trên cả hai khu vực đều giảm đi đáng kể. Các tác giả cũng nhận thấy những tác động tích cực đối với điểm PISA của vùng Galicia, tương đương với 0,6 – 0,8 năm học các môn toán và khoảng 0,72 đến gần một năm học các môn khoa học.

Chương trình Đánh giá học sinh quốc tế (Programme for International Student Assessment – PISA) là một khảo sát quốc tế do tổ chức OECD (Organisation for Economic Co-operation and Development) đề xuất, để đánh giá khả năng của học sinh 15 tuổi của các nước và vùng lãnh thổ trong và ngoài OECD, về toán, khoa học và đọc hiểu. 

Một nghiên cứu năm 2016 về các trường học ở bốn thành phố của Anh đăng trên tạp chí Kinh tế Lao động đã kết luận: “Chúng tôi nhận thấy kết quả học tập của học sinh trong kỳ thi cuối kỳ tăng đáng đáng kể sau lệnh cấm, trung bình khoảng 0,07 độ lệch chuẩn. Điều đáng mừng là các em học sinh vốn có điểm số thấp nhất đã đóng góp một phần rất lớn vào sự gia tăng này. Điều này cho thấy sự hiện diện của điện thoại có thể gây ra nhiều tác động tiêu cực đối với việc học của các em học sinh. Cấm điện thoại có thể là một chính sách chi phí thấp giúp giảm thiểu tình trạng bất bình đẳng về giáo dục”.

Thử thách AI

Các học khu khác chắc chắn sẽ làm theo theo lệnh cấm điện thoại di động trong trường học của LAUSD. Ông Newsom đang hướng tới mục tiêu thực hiện lệnh cấm trên toàn tiểu bang.

Tuy nhiên, lệnh cấm này có thể sẽ gặp phải một vấn đề trớ trêu khác. Nhiều ứng dụng, chức năng của điện thoại di động được thiết kế bằng trí tuệ nhân tạo (AI). Vì chúng mô tả lại hành vi của con người nên mới thu hút chúng ta.

r shutterstock 2471258129
Nhiều ứng dụng, chức năng của điện thoại di động được thiết kế bằng trí tuệ nhân tạo (AI) và nó có thể mô tả lại hành vi của con người. (Ảnh: Owlie Productions/ Shutterstock)

Hội đồng quản trị LAUSD cho biết: “AI có thể giúp chúng ta nâng cao hiệu quả làm việc, đẩy nhanh thời gian xử lý, cải thiện độ chính xác và hỗ trợ tùy chỉnh theo thời gian thực. LA Unified là đơn vị đi đầu trong lĩnh vực AI. LAUSD cung cấp cho công động một nguồn công cụ ngân sách hàng năm hợp nhất, rõ ràng, toàn diện, chi tiết, dễ tiếp cận bằng ngôn ngữ và được hỗ trợ bởi AI và công cụ này có sẵn qua hình thức trực tuyến”.

Điều này có nghĩa là mọi người sẽ phải sử dụng điện thoại di động nếu muốn truy cập vào nguồn công cụ. Nhiệm vụ tiếp theo của các bậc phụ huynh sẽ là tìm cách hạn chế con cái sử dụng điện thoại di động ở nhà. Nhưng điều đó sẽ khó khăn hơn rất nhiều.