Hóa ra đây mới chính là “chế độ nghỉ ngơi” thực sự
- Lý Trí
- •
Bạn có một ngày nghỉ cuối tuần vui vẻ hay những giây phút thư giãn trên chiếc sofa, và bạn cho rằng đó là đang nghỉ ngơi. Tuy nhiên trên thực tế, bạn càng nghỉ ngơi, bạn càng cảm thấy mệt mỏi. Tại sao lại như vậy? Có thể là chúng ta có những hiểu sai về nghỉ ngơi, vì thế bài viết này sẽ giải mã cho bạn biết thế nào là nghỉ ngơi thực sự.
Tại sao bạn vẫn cảm thấy mệt mỏi sau khi đã ngủ 9 hay 10 tiếng? Tại sao bạn bỏ ra hàng chục đến hàng trăm triệu cho một kỳ du lịch nghỉ dưỡng, nhưng nó cũng không khiến bạn tăng thêm nhiệt huyết cho cuộc sống?
Người ta nói rằng đến quán karaoke, câu lạc bộ đêm hay công viên giải trí có thể khiến bản thân quên đi những điều không vui và bắt đầu một ngày mới với nhiều năng lượng hơn. Nhưng khi bạn trở về sau một khoảng thời gian vui vẻ, thì chỉ còn lại những trống rỗng trong lòng!
Thật ra, ý nghĩa của việc nghỉ ngơi chính là bản thân có thể trải nghiệm ra sự thăng hoa khi tinh thần được phục hồi, sự thư giãn của thần kinh, và cuối cùng là cảm nhận được dòng năng lượng mạnh mẽ tràn đầy khi trở lại làm việc và học tập. Vì vậy, nếu cách nghỉ ngơi của bạn không mang lại cho bạn những điều này, thì dù bạn có tìm đến những hoạt động thư giãn đẳng cấp đến đâu, thì đó cũng là một loại sai lầm.
Vậy trước tiên, hãy xem thử bạn đã từng có những kiểu nghỉ ngơi “sai lầm” nào nhé! 
1. Người lao động trí óc, ngủ lấy sức chẳng ích gì
Bạn phải vắt óc suy nghĩ để viết bài cả một ngày, hay căng thẳng khi vừa chủ trì một cuộc họp kéo dài. Và sau khi mọi việc xong xuôi, bạn thở dài vươn vai: “Thật là mệt mỏi, hôm nay mình sẽ ngủ một giấc cho ngon để lấy lại sức.” Nghe có vẻ hợp lý, nhưng thật ra tâm lý chung này khiến cho phản ứng đầu tiên của bản thân trước sự mệt mỏi là “đi nằm”. Tuy nhiên đây lại là một cái bẫy.
Ngủ thực sự là một hình thức nghỉ ngơi hiệu quả, nhưng nó chủ yếu phù hợp với những người thiếu ngủ hoặc những người lao động chân tay. Với những người lao động chân tay, thì mệt mỏi chủ yếu là do trong cơ thể sản sinh ra một lượng lớn axit lactic. Trong thực tế lượng axit lactic thường là 0,015mg%, nhưng do hoạt động quá sức và nhanh nên lượng axit này có thể tăng gấp 10-20 lần, do đó nếu cảm thấy rất mệt mỏi thì nên tĩnh tâm nghỉ ngơi.
Bằng cách ngủ, bạn có thể bổ sung năng lượng đã mất và loại bỏ chất thải tích tụ. Nếu không quá mệt mỏi, bạn cũng có thể nằm xuống giường, nhắm mắt để toàn thân cơ bắp và thần kinh hoàn toàn thả lỏng nghỉ ngơi, sau đó thì hãy đứng dậy và đi lại.
Nhưng nếu trường hợp bạn là người thường ngồi trong văn phòng, thì lớp vỏ não sẽ cực kỳ hưng phấn, do đó trong trạng thái này, thì giấc ngủ có thể phát huy rất ít tác dụng. Trừ khi bạn thức khuya, làm việc quá giờ, và bạn thậm chí không thể đạt được thời gian ngủ bình thường. Bởi vì điều bạn cần không phải là phục hồi thể lực thông qua “sự yên tĩnh”, mà là tìm thứ gì đó để thư giãn thần kinh. Bằng cách này, bạn có thể hiểu tại sao bạn vẫn uể oải, nhưng bạn chỉ cần bơi nửa giờ sau khi tan sở thì tinh thần liền sảng khoái.
2. Thay đổi cách thức hoạt động
Trong khi ngủ, hay ngừng hoạt động cũng không thể giúp cho bộ não được nghỉ ngơi thì việc thay đổi nội dung của hoạt động sẽ có tác dụng rất lớn. Hơn 10 tỷ tế bào thần kinh trong vỏ não đảm nhiệm rất nhiều chức năng độc lập, và chúng cũng được sắp xếp theo các cách khác nhau để hình thành nên những vùng chức năng khác nhau. Điều đó tương đương với việc khi một khu vực hoạt động thì một khu vực khác sẽ được nghỉ ngơi. Vì vậy, bằng cách thay đổi hoạt động, bạn sẽ giúp các vùng não khác nhau được hoàn toàn thư giãn.
Nhà tâm sinh lý học Ivan Sechenov đã làm một thí nghiệm như sau: Để loại bỏ sự mệt mỏi của tay phải, ông đã áp dụng hai phương pháp. Một là để hai tay nằm yên, hai là hoạt động tay trái trong khi tay phải đứng yên. Sau đó dựa trên trạng thái mệt mỏi của tay phải, ông tiến hành đo lường lực cầm nắm của bàn tay. Kết quả cho thấy sự mệt mỏi của tay phải được giảm thiểu nhanh chóng sau khi tay trái đang hoạt động. Nó chứng tỏ rằng việc thay đổi nội dung hoạt động của con người thực sự là một cách nghỉ ngơi tích cực.
Ví dụ, nếu bạn viết một kế hoạch kinh doanh trong 5 giờ vào thứ Sáu, thì tốt hơn là bạn nên cắt tỉa những chậu cây của mình vào ngày hôm sau thay vì ngủ nướng cho đến khi mặt trời lên đỉnh đầu. Một điểm nữa là khi bạn không thể chọn chuyển từ lao động trí óc sang lao động chân tay, bạn cũng có thể chuyển sang lao động trí óc, nói chung là hãy thay đổi một cách linh hoạt.
Jean-Jacques Rousseau, nhà tư tưởng Khai sáng kiệt xuất của Pháp, đã chia sẻ kinh nghiệm của ông như sau: “Tôi không phải là người sinh ra để nghiên cứu tri thức, vì việc học lâu khiến tôi cảm thấy mệt mỏi, thậm chí nửa tiếng đồng hồ tôi cũng không thể tập trung vào một vấn đề. Tuy nhiên, tôi đã giải liên tiếp nhiều bài toán khác nhau mà không bị gián đoạn, thậm chí tôi còn có thể làm hết bài này đến bài khác một cách thoải mái và vui vẻ. Nguyên lý là bài toán này có thể giải tỏa sự mệt mỏi do bài toán khác gây ra mà tôi không cần phải làm cho đầu óc ngơi nghỉ. Tôi đã tận dụng khám phá này trong nghiên cứu của mình bằng cách luân phiên giải quyết một số vấn đề. Theo cách này, tôi không cảm thấy mệt mỏi ngay cả khi tôi làm việc cả ngày.”
Vì vậy, nếu bạn có nhiều vấn đề cần giải quyết, tốt hơn là nên luân phiên chúng thay vì hoàn thành 1 vấn đề rồi mới bắt đầu vấn đề thứ 2. Vì điều này có thể khiến bạn kiệt sức rất nhanh.
3. Cách nghỉ ngơi tốt nhất chính là khởi động lại nhiệt huyết
Trạng thái mệt mỏi của chúng ta chủ yếu đến từ cảm giác nhàm chán do sự tĩnh tại hiện có của cuộc sống. Vì vậy, những khoảng thời gian nghỉ ngơi tốt nhất là những khoảng thời gian cho phép chúng ta tìm kiếm lại sự nhiệt tình của bản thân đối với cuộc sống và công việc. Nếu sau khi hoàn thành một việc, bạn có thể vui vẻ và nghĩ “ngày mai là một ngày mới”, thì điều này là cách tốt nhất để bạn khôi phục lại nhiệt huyết và điều chỉnh cảm xúc của chính mình. Nhưng điểm thiếu sót lớn nhất chính là chúng ta thiếu trí tưởng tượng về “nghỉ ngơi”, những phương pháp mà chúng ta có thể nghĩ ra là buồn ngủ hoặc tìm đến những kiểu giải trí vô bổ.
Chìa khóa cho vấn đề này chính là lấy “hành động” để giải quyết “sự mệt mỏi” và dùng việc nghỉ ngơi tích cực để thay thế cho những đam mê thụ động. Tất nhiên, phương pháp phù hợp với bạn nhất là tùy thuộc vào việc bạn tự khám phá ra chúng. Trên thực tế, nếu bạn nghĩ rằng việc dọn dẹp sẽ thư giãn hơn là đi tàu lượn siêu tốc, thì hãy cứ làm như thế, và đừng để ý là những người khác đang làm gì.
Hay bạn cũng có thể tham khảo các gợi ý sau đây:
1. Đọc truyện tranh hoặc những cuốn sách khiến bạn cảm thấy vui vẻ trong 2 giờ thay vì đến quán karaoke để hát những bài hát tình cảm nỉ non sướt mướt.
2. Cố gắng từ bỏ việc đi bar, uống rượu hay lướt web tới khuya. Thay vào đó hãy đi ngủ lúc 10 giờ và dậy thật sớm, lúc này bạn sẽ có cơ hội bắt được những khoảnh khắc quý giá mà trước đây bạn đã bỏ qua do dậy trễ.
3. Đến một địa điểm và khám phá về địa điểm đó, có dự định tốt với chuyến đi, sau đó bạn sẽ nhận ra rằng diện mạo của cuộc sống vượt ngoài phạm vi trải nghiệm của chính bạn.
4. Học một kỹ năng mới từ cuối tuần này, chẳng hạn như chơi đàn organ điện tử, chơi trống… Và sau đó hãy luyện tập hơn 1 giờ vào mỗi cuối tuần.
5. Đừng nghĩ đi xã giao lúc nào cũng mệt mỏi. Nó căng thẳng hơn một chút so với đọc một cuốn sách, nhưng nó cũng mang lại cho bạn nhiều hứng thú và cảm giác đồng nhất hơn. Bạn cần gặp gỡ những người bên ngoài vòng tròn công việc của bạn và người thân 2 hoặc 3 ngày một tuần. Nó giúp bạn không đánh mất bản chất sống động của mình khi liên tục ở trong các hoạt động máy móc. Các bạn nữ đặc biệt có nhu cầu đi chơi, tụ tập bạn bè, những lúc này bạn không còn là con người trung lập với hai chũ “hiệu suất” ghi trên mặt mà là sự rạng rỡ trong những cuộc hẹn đáng yêu.
6. Làm một vài điều khó khăn nếu bạn đang cảm thấy quá căng thẳng mệt mỏi, nghe có vẻ không hợp lý nhưng nó lại hoàn toàn mang tính thuyết phục. Các nhà tâm lý học đã phát hiện ra rằng để giải tỏa sự căng thẳng của thần kinh, cách tốt nhất là để thần kinh giải quyết những vấn đề mang tính phức tạp.
Có một tổng giám đốc khi sắp bị suy nhược thần kinh đã đến gặp bác sĩ để xin lời khuyên về cách điều trị, và đơn thuốc mà ông nhận được là đến sở thú để trở thành một người huấn luyện sư tử. Kết quả là ông đã hoàn toàn phục hồi sau 1 tháng. Vì vậy, khi áp lực đặc biệt cao, bạn có thể tìm một công việc khác cho mình, nhưng không phải là công việc tương tự với công việc của bạn. Ví dụ, bắt đầu học việc trong một nhà máy với đầy những loại máy móc phức tạp, hoặc là làm một bài toán siêu phức tạp nào đó.
Những người trân trọng cuộc sống thường tìm kiếm sự nghỉ ngơi chân chính bằng nhiều cách. Sau khi nghỉ ngơi 10 ngày hay nửa tháng, họ sẽ quay trở lại và cảm nhận rằng có một sự thay đổi kỳ diệu! Họ giống như một đứa trẻ sơ sinh, sống động và tràn đầy năng lượng. Với những hy vọng mới, kế hoạch mới và tầm nhìn mới về cuộc sống, họ đã loại bỏ sự mệt mỏi và có được sức mạnh để bắt đầu lại.
Dành thời gian để nghỉ ngơi có thể giúp bạn tràn đầy năng lượng và sức mạnh thể chất, giúp bạn có được những sức mạnh bền bỉ để tham gia vào bất kỳ công việc nào hay giải quyết các vấn đề khác nhau trong cuộc sống. Đồng thời nó còn giúp bạn có những nhận thức đúng đắn và dễ chịu hơn về cuộc sống.
Khi ai đó nói rằng anh ta quá bận rộn với công việc và không có thời gian để nghỉ ngơi, anh ta có vẻ hơi bất thường, hoặc là anh ta không đủ năng lực để quản lý công việc, do đó công việc không có hệ thống; hoặc là anh ta không giỏi kiểm soát nhân viên của mình, kết quả là công việc kinh doanh của anh ta không thể hoạt động nếu không có anh ta ở đó; hoặc thậm chí bản chất anh ta quá keo kiệt, không có cấp dưới hoặc đội nhóm, và không chịu hy sinh ngay cả thời gian để đi vệ sinh.
Tất nhiên, nếu anh ta làm việc không có kế hoạch, không có hệ thống, nên khi anh ta rời khỏi vị trí, mọi công việc sẽ không thể phát triển được, điều đó tương đương với việc anh ta sẽ không thể nghỉ ngơi. Nhưng nếu đây là một người có kỹ năng tổ chức và điều phối, công việc của anh ta có hệ thống, có kế hoạch, và anh ta có thể phân bổ thời gian nghỉ ngơi vừa phải, thì có lẽ đây sẽ là một khoản đầu tư thuận lợi trong kinh doanh. Bởi vì sau khi nghỉ ngơi, năng lượng của anh ta sẽ tập trung hơn và tinh thần cũng sẽ tốt hơn. Như vậy cuộc sống của người này sẽ được kéo dài, các giá trị của cuộc sống có thể được phản ánh và phát huy đầy đủ nhất có thể.
Mọi người nên từ bỏ ý nghĩ chỉ làm việc mà bỏ qua nghỉ ngơi. Quan niệm “cuộc sống là những chuỗi ngày phấn đấu nỗ lực không ngừng nghỉ” là sai lầm và cần được loại bỏ khỏi tâm trí bạn ngay lập tức. Nếu không, bạn sẽ bị chôn vùi trong lòng đất trước khi hoàn thành hành trình cuộc đời mà lẽ ra bạn phải hoàn thành. Đến lúc đó lý tưởng, tương lai và sự nghiệp của bạn đều trở nên vô ích. Vì vậy, một người không muốn dành thời gian để nghỉ ngơi chắc chắn không phải là một người thông minh.
Từ quan điểm của bản chất con người, những lợi ích của việc nghỉ ngơi nhiều hơn những bất lợi. Người xưa có câu: “Khi ốm đau ai cũng là người xấu.” Ngay cả người tử tế nhất cũng có thể trở nên vô lý và hung dữ khi cơ thể của họ kiệt quệ và tinh thần yếu ớt. Vì vậy, khi đến lúc cần nghỉ ngơi, bạn nên nghỉ ngơi.
Xem thêm
Từ khóa mệt mỏi chế độ nghỉ ngơi nhiệt huyết
