Ngành hàng không sắp bước vào chương mới với sự ra đời của xe điện bay
- Cao Vân
- •
Với sự đột phá trong công nghệ cất cánh và hạ cánh thẳng đứng bằng điện, cảnh từng chỉ tồn tại trong khoa học viễn tưởng sẽ trở thành hiện thực: đông đảo những chiếc xe điện bay sẽ xuất hiện trên bầu trời các thành phố, cung cấp cho mọi người lựa chọn giao thông hoàn toàn mới…
Tại một địa điểm thử nghiệm ở Marina bang California, CEO JoeBen Bevirt của công ty Joby Aviation đang xem một chiếc máy bay điện cất và hạ thẳng đứng hoàn thành chuyến bay thử nghiệm – đây là giấc mơ sắp thành hiện thực đối với doanh nhân 51 tuổi này. Vào những năm 1980 khi ông tuổi niên thiếu phải đi học đoạn đường dài vùng miền núi, ông đã nảy ra ý tưởng chế tạo chiếc ô tô bay. Ngày nay, ý tưởng không tưởng này đã phát triển thành công nghệ giao thông mang tính cách mạng.
Loại phương tiện bay mới này được gọi là “máy bay điện cất và hạ thẳng đứng” (eVTOL), chúng có những ưu điểm độc đáo không chỉ có thể cất và hạ thẳng đứng như trực thăng mà còn có thể bay với tốc độ 322 km/giờ và hành trình tối đa là 161 km. So với trực thăng chạy bằng nhiên liệu truyền thống và máy bay nhỏ, ô nhiễm tiếng ồn của phương tiện này giảm đáng kể.
Tại Thung lũng Silicon, xu thế cạnh tranh phát triển xe bay đang sôi nổi. Tại Salinas bang California, tài xế xe bay Archer Aviation đã thực hiện chuyến bay thử nghiệm nguyên mẫu “Midnight”, hỗ trợ đào tạo bởi hãng xe Stellantis và hãng hàng không United Airlines.
Công ty Wisk Aero có quan hệ chặt chẽ với Boeing và Larry Page – đồng sáng lập Google – cũng đang tích cực triển khai lĩnh vực này.
Một bước đột phá quan trọng cũng đã được thực hiện trong quy định quản lý. Cục Hàng không Liên bang Mỹ đã có phân loại mới cho loại phương tiện bay này gọi là “động cơ lực nâng” (thrust lift), đây là lần điều chỉnh phân loại quan trọng đầu tiên kể từ khi máy bay trực thăng được đưa vào sử dụng dân dụng vào những năm 1940. Giới trong ngành dự đoán rằng Dubai có thể là thành phố đầu tiên trên thế giới thực hiện hoạt động thương mại taxi hàng không điện, sẽ được khởi động sớm nhất là vào cuối năm nay.
Ngành công nghiệp mới nổi này cũng thu hút chú ý của Trung Quốc và Mỹ. Được biết, Tổng thống đắc cử Trump có kế hoạch biến việc phát triển ô tô bay trở thành một trong những dự án trọng tâm trong nhiệm kỳ 4 năm tới.
Nếu tầm nhìn của các nhà phát triển xe bay điện cất và hạ thẳng đứng này được thực hiện ở Mỹ, trong vài năm tới người dân Mỹ có thể đi taxi hàng không ra vào sân bay.
Viễn cảnh của hãng xe bay Joby Aviation khiến mọi người rất phấn khích, với một chiếc taxi điện có thể bay tự do dự kiến trong vòng 10 phút sẽ đưa tối đa 4 hành khách từ sân bay khu vực New York đến Manhattan. Dù giá vé ban đầu có thể cao hơn đáng kể so với chi phí di chuyển mặt đất, nhưng giá dự kiến sẽ giảm dần khi công suất vận chuyển tăng lên và hiệu quả hoạt động được cải thiện.
CEO Adam Goldstein của Archer Aviation dự đoán: “Các thành phố trong tương lai sẽ có đường cao tốc trên không, mỗi thành phố lớn sẽ có hàng trăm hoặc thậm chí hàng nghìn xe bay bay qua”.
Tầm nhìn này được đông đảo nhà đầu tư tin tưởng. Cuối năm ngoái Archer Aviation đã huy động được 430 triệu USD từ các nhà đầu tư như Strantis và United Airlines. Trước đó một nhà sản xuất ô tô Nhật Bản đã đầu tư 500 triệu USD vào Joby Aviation, nâng tổng vốn đầu tư vào công ty lên gần 900 triệu USD. Theo thống kê của hãng hàng không Alton Airlines, ngành công nghiệp xe điện bay cất hạ cánh thẳng đứng 5 năm qua đã huy động được 13 tỷ USD.
Nhưng khoản đầu tư nghiên cứu và phát triển khổng lồ đã dẫn đến các công ty ngày càng thua lỗ. Kể từ khi thành lập vào năm 2009, Joby Aviation đã lỗ tích lũy 1,6 tỷ USD; trong khi Archer Aviation được thành lập vào năm 2018 cũng lỗ gần 1,5 tỷ USD. Cả hai công ty đều đang tích cực phát triển thị trường cho quân sự để khai thác nguồn doanh thu, có kế hoạch sử dụng máy bay của họ cho các nhiệm vụ tầm ngắn như vận chuyển vật tư quân sự. Trong đó Archer Aviation đã hợp tác với Anduril Industries (công ty do người sáng lập hãng công nghệ Oculus là Palmer Luckey thành lập) để tăng cơ hội giành được hợp đồng quân sự.
Hiện nay những bất ổn đang khiến giá trị thị trường của 2 công ty trên tương đối thấp: Joby Aviation khoảng 7 tỷ USD và Archer Aviation khoảng 6 tỷ USD. Dù vậy CEO JoeBen Bevirt của Joby Aviation vẫn tự tin về tương lai: “Xe điện bay cất và hạ thẳng đứng sẽ là giải pháp giao thông mang tính cách mạng. Nhìn thế giới từ trên không sẽ hay hơn nhiều việc bị mắc kẹt trên đường cao tốc”.
Xem thêm
Từ khóa máy bay không người lái xe bay UAV
