Tờ báo Đức Le Monde mới đây đã đăng một bài báo “Ngành công nghiệp Đức đang âm thầm suy thoái”. Bài viết chỉ ra rằng suy thoái kinh tế của Đức đã gặm nhấm cốt lõi của nền kinh tế trong một thời gian dài. Năm ngoái, hơn 170.000 công ty ở Đức đã rút khỏi thị trường và chỉ một số ít phá sản, hết các công ty đều lặng lẽ tự đóng cửa.

r shutterstock 2414429183
(Ảnh minh họa: Shutterstock)

Theo dữ liệu mới nhất do cơ quan tín dụng Creditreform và Trung tâm Nghiên cứu Kinh tế Châu Âu (Zentrum für Europäische Wirtschaftsforschung, ZEW) công bố, 176.000 công ty ở Đức sẽ biến mất khỏi thị trường vào năm 2023. Chỉ 11% trong số đó là do phá sản và hầu hết các công ty đều chọn cách tự đóng cửa, trong đó số lượng các công ty công nghiệp ngày càng tăng.

Xu hướng đóng cửa các cửa hàng đặc biệt rõ ràng ở các trung tâm thành phố. Cửa hàng quần áo nam ở góc phố đã biến mất vào thời điểm nào đó, và tiệm cắt tóc hoặc nhà hàng Ý yêu thích trong một khu dân cư cũng đã biến mất. Ông Patrik-Ludwig Hantzsch, người đứng đầu bộ phận nghiên cứu kinh tế tại Creditreform, cho biết: “Các cửa hàng bỏ hoang và cửa sổ trống rỗng ảnh hưởng đến cư dân gần đó cả về tài chính và tinh thần”.

Tuy nhiên, sự sụp đổ của các công ty xây dựng, công ty hóa chất, nhà cung cấp dịch vụ kỹ thuật, công ty cơ khí, sản xuất ô tô và công ty kỹ thuật điện có tác động lớn hơn đến đất nước và sự biến mất của các công ty này thường không được công chúng chú ý. Ông Hantzsch cho biết: “Sự sụp đổ của ngành công nghiệp đang ảnh hưởng đến cốt lõi nền kinh tế của chúng ta”, ông gọi xu hướng “cơ sở công nghiệp đang thu hẹp” là đáng báo động.

Theo nghiên cứu, các công ty đóng cửa do khó khăn tài chính, thất bại trong việc kế thừa công ty hoặc do qua đời, tuổi già, bệnh tật hoặc các lý do cá nhân khác. Tuy nhiên, làn sóng đóng cửa hiện nay chủ yếu là do vấn đề kinh tế. Báo cáo trích dẫn chi phí đầu tư và năng lượng đắt đỏ, sự gián đoạn chuỗi cung ứng, tình trạng thiếu nhân viên và bất ổn chính trị.

Nhà nghiên Hantzsch cho biết: “Đây là một loại cocktail độc hại đối với nền kinh tế. Các doanh nghiệp vừa và nhỏ đặc biệt bị ảnh hưởng nặng nề.”, “Hiện tại, cuộc thảo luận về khả năng phi công nghiệp hóa chủ yếu tập trung vào các công ty lớn, nổi tiếng”. Tuy nhiên, sự sụp đổ lặng lẽ của nhiều công ty nhỏ và doanh nghiệp có tính chuyên môn cao cũng nghiêm trọng không kém.

Năm ngoái, số lượng công ty Đức đóng cửa tăng đáng kể, đặc biệt là trong lĩnh vực sản xuất, có 11.000 công ty đóng cửa, tăng 8,7% so với cùng kỳ năm ngoái, mức cao nhất kể từ năm 2004. Các công ty nghiên cứu chuyên sâu bị ảnh hưởng đặc biệt. Báo cáo nghiên cứu nêu rõ: “Nếu phân loại ngành sản xuất theo mức độ đổi mới, người ta sẽ thấy rằng số lượng phá sản của các công ty nghiên cứu chuyên sâu cao hơn đáng kể so với các công ty không nghiên cứu chuyên sâu, đạt 12,3%.”

Điều này đặc biệt đúng đối với các ngành công nghiệp hóa chất và dược phẩm, cơ khí và các nhà cung cấp dịch vụ sử dụng nhiều công nghệ. Bà Sandra Gottschalk, nhà nghiên cứu tại Phòng Kinh tế Đổi mới và Động lực Công nghiệp thuộc ZEW, cho biết: “Các công ty khởi nghiệp ở Đức đã cầm chừng không tiến, một số lượng lớn công ty đã đóng cửa nên tác động đặc biệt lớn”.

Theo Viện Cơ quan Việc làm Liên bang (IAB), số lượng công ty khởi nghiệp ở Đức đã giảm 13% vào năm 2022 và mức giảm của số công ty khởi nghiệp trong lĩnh vực sản xuất lên tới 16%. Kết quả là như phân tích cho thấy, có ít đầu tư hơn vào những lĩnh vực này và tạo ra ít việc làm hơn. Trong 5 năm, chi tiêu đầu tư đã giảm từ 1,3 tỷ euro xuống còn 873 triệu euro.

Lĩnh vực xây dựng và bất động sản của Đức cũng đang có tỷ lệ đóng cửa cao. Trong khi số lượng công ty trong ngành xây dựng tăng 2,4% lên khoảng 20.000, tỷ lệ rút lui trong ngành bất động sản và nhà ở cao tới 14%. Báo cáo nghiên cứu nêu rõ: “Ngành bất động sản đang khủng hoảng. Số lần đóng cửa, dù tự nguyện hay buộc phải tuyên bố phá sản, đã tăng mạnh kể từ năm 2020”.

Các nhà bán lẻ và nhà cung cấp dịch vụ liên quan đến người tiêu dùng hoạt động tốt hơn. Xét về mặt tuyệt đối, loại hình kinh doanh này vẫn có số lượng đóng cửa cao nhất. Lấy ngành bán lẻ làm ví dụ, khoảng 37.000 công ty đóng cửa vào năm 2023, trong khi 51.000 công ty cung cấp dịch vụ liên quan đến người tiêu dùng (bao gồm ngành khách sạn, bệnh viện, văn phòng bác sĩ, tiệm cắt tóc và tiệm giặt khô) sẽ đóng cửa. Tuy nhiên, số lượng công ty đóng cửa ở cả hai ngành đều giảm so với năm trước, mức giảm dưới 1%.

Nhà nghiên cứu Hantzsch kết luận: “Gốc rễ của các vấn đề (kinh tế) của Đức nằm ở ngành công nghiệp”.