Aflatoxin ẩn trong đậu phộng và đũa gây ung thư gan, 3 bước phòng ngừa

Aflatoxin được Cơ quan Nghiên cứu Ung thư Quốc tế (IARC) xếp vào chất gây ung thư bậc nhất, có thể gây suy gan cấp tính hoặc ung thư gan. Aflatoxin có thể được tìm thấy trong đậu phộng, đậu nành, ngũ cốc và các loại thực phẩm khác, thậm chí còn ẩn trong các vật dụng thiết yếu hàng ngày như đũa tre. Nắm vững 3 bước này, bạn có thể tránh được việc hấp thụ phải aflatoxin.

Aflatoxin có thể gây suy gan, ung thư gan, nhiệt độ cao rất khó tiêu diệt

Aflatoxin là chất chuyển hóa thứ cấp được tạo ra bởi hai loại nấm mốc là A. flavus và A. parasiticus. Nó được tìm thấy rộng rãi trong tự nhiên, đặc biệt là trong ngũ cốc nguyên hạt như lạc, ngô mốc. Aflatoxin rất độc với gan, gây ung thư cho người và động vật, liều lượng gây tử vong tối thiểu của nó thấp hơn và độc hơn so với cyanua. Xyanua có thể gây chết người ngay lập tức, còn các triệu chứng do aflatoxin có thể được chia thành ngộ độc mãn tính và ngộ độc cấp tính tùy theo tình huống:

Ngộ độc mãn tính: Ăn thực phẩm nhiễm aflatoxin trong thời gian dài sẽ không có tác dụng gì trước mắt mà tích tụ lại thành ngộ độc mãn tính và gây ung thư gan.

Aflatoxin đưc gan chuyển hóa, các chất chuyển hóa này có thể làm hỏng ADN của tế bào người, dẫn đến tổn thương tế bào gan, đột biến và thậm chí là ung thư. Do chất độc này được chuyển hóa ở gan nên ảnh hưởng trực tiếp nhất là gây ung thư gan.

Ngộ độc cấp tính: Một lượng lớn độc tố aflatoxin đã được đưa vào cơ thể do vô tình ăn phải trong vòng vài tuần có thể gây ra ngộ độc cấp tính. Bệnh nhân sẽ bị nôn, đau bụng, chuột rút, vàng da, báng bụng, suy gan cấp, thậm chí tử vong.

Ngộ độc cấp tính do aflatoxin chủ yếu xảy ra ở những nơi kinh tế lạc hậu., người dân có thể ngại vứt bỏ thực phẩm mốc.

Một số người mua thuốc nam về tự đun nhưng không bảo quản đúng cách, dẫn đến thuốc nam có thể bị nhiễm nấm mốc trong môi trường, hoặc dược liệu có thể bị mốc do độ ẩm từ môi trường. Dùng thuốc sắc từ các loại thuốc nam bị ô nhiễm có thể gây ngộ độc cấp tính. Do độc tố aflatoxin có độ bền nhiệt cực cao nên nó cần bị phá hủy ở nhiệt độ cao trên 260°C, trong khi nhiệt độ nước sôi chỉ 100°C.

Các loại hạt, ngũ cốc và đũa tre có thể chứa aflatoxin

Aflatoxin có thể được tìm thấy trong các loại thực phẩm và vật dụng thông thường:

• Thành phần có nguồn gốc thực vật: Đậu phộng, ngô, gạo, lúa mì, lúa mạch, đậu, các loại hạt, hàng khô, gia vị, bột khoai lang, bột mì, thực phẩm ngâm chua, dầu thực vật, nước tương và các loại thuốc thảo dược Trung Quốc.

• Thành phần động vật: Sữa, trứng, gà, vịt, cá, bò, lợn và nội tạng động vật.

• Bộ đồ ăn: Đũa tre, gỗ.

Ngũ cốc nguyên hạt dễ bị nhiễm aflatoxin. Nếu ngũ cốc bị ô nhiễm được làm thành dầu thực vật, aflatoxin cũng sẽ vẫn còn trong dầu.

Tương tự, nếu cho gia súc ăn các loại ngũ cốc mốc, chúng cũng sẽ xâm nhập vào cơ thể động vật qua chuỗi thức ăn, đặc biệt là gan, nhưng hàm lượng rất thấp. Vì aflatoxin gây độc cho động vật nên người chăn nuôi sẽ không cố tình cho nó ăn, nhưng có vấn đề vô tình làm ô nhiễm thức ăn.

Đũa tre và đũa gỗ sẽ không mọc nấm aflatoxin, nhưng những loại đũa này có lỗ rỗng và thậm chí có vết nứt. Nếu nó không được rửa sạch, thức ăn chứa nhiều tinh bột có thể còn sót lại và gây ra sự phát triển của nấm aflatoxin.

3 bước để ngăn chặn việc hấp thụ phải aflatoxin

Để tránh vô tình hấp thụ phải aflatoxin, cần chú ý một số chi tiết trong quá trình mua, bảo quản và tiêu thụ thực phẩm.

Phòng ngừa Bước 1:

Khi mua ngũ cốc nguyên hạt tươi, đóng gói hút chân không và các sản phẩm của chúng, bạn nên lựa chọn các thương hiệu có uy tín hoặc có lịch sử sản xuất và các chứng nhận liên quan. Nếu bao bì thực phẩm bị hư hỏng, thay đổi màu sắc, thậm chí bị mốc thì không nên mua. Mua thuốc nam cũng nên đến các nhà thuốc bắc đủ điều kiện, uy tín, tránh mua dược liệu không rõ nguồn gốc.

Vì đậu phộng và các sản phẩm chế biến liên quan rất dễ phát hiện aflatoxin, do đó bạn nên mua đậu phộng còn nguyên vỏ và chọn loại có vỏ còn nguyên vẹn, không bị hư hỏng hoặc đổi màu. Tránh mua các sản phẩm đậu phộng bán rời.

Nên chọn các bộ đồ ăn loại inox 304. Nếu muốn sử dụng đũa tre, đũa gỗ, bạn nên chọn những sản phẩm có bề mặt nhẵn, không có vết nứt.

Phòng ngừa Bước 2:

Sau khi mở bao bì đựng thực phẩm, tốt nhất nên bảo quản thực phẩm trong hộp kín khô ráo ở nhiệt độ thấp và sử dụng chúng trước khi hết hạn. Nếu để thực phẩm quá lâu, một số nấm mốc có thể phát triển nhưng bằng mắt thường chúng ta không thể nhìn thấy được.

Đối với thuốc thảo dược Trung Quốc mua về nhà nên được bảo quản lạnh trong tủ lạnh.

Khi vệ sinh bộ đồ ăn, tránh cọ xát đũa vào nhau, tốt nhất nên ngâm đũa vào nước có chất tẩy rửa trung tính, sau đó dùng bàn chải cọ nhẹ nhàng. Sau khi rửa sạch nên sấy khô khoặc phơi nắng.

• Rửa đũa xong nên để đầu đũa hướng lên hay chúc xuống?

Phòng ngừa Bước 3:

Khi phát hiện thực phẩm bị mốc, cần loại toàn bộ túi thực phẩm đó. Bởi vì ngay cả khi thức ăn bị mốc được lấy ra, thì thực phẩm đựng trong cùng một túi cũng đã bị nhiễm nấm mốc. Một số người còn cắt bỏ phần bị mốc trên bề mặt thực phẩm và ăn phần còn lại, nhưng sợi nấm có thể đã ngấm sâu vào thực phẩm.

Nếu bạn nhận thấy sự thay đổi trong mùi vị của thực phẩm, chẳng hạn như đậu phộng có mùi mốc hoặc có vị đắng, có thể đã hỏng hoặc bị nhiễm khuẩn, đừng ăn chúng.

Nên vứt bỏ đồ dùng bằng gỗ hoặc tre có vết xước, mép có lông tơ hoặc bề mặt lốm đốm.

Xem thêm

2 điều cấm kỵ khi vệ sinh đũa mà nhiều người thường mắc phải

Người châu Á có thói quen dùng đũa để gắp thức ăn, vậy nên vệ sinh ăn uống không thể không chú ý đến đôi đũa.