Giáo sư virus học Gintsburg người Nga cảnh báo về đại dịch “cúm mèo” toàn cầu

Gia Huy
•
Thứ Năm, 22/05/2025

Giáo sư Alexander Gintsburg, giám đốc Viện Nghiên cứu Dịch tễ học và Vi sinh Gamaleya, đã cảnh báo rằng cúm gia cầm H5N1 hiện đang lây lan sang loài mèo và có thể lây sang người, có khả năng gây ra một đại dịch chết người. Giáo sư Gintsburg cảnh báo, mối đe dọa của đại dịch này đủ nghiêm trọng để cần phải nghiên cứu phát triển vắc-xin ngay lập tức.

Giáo sư Gintsburg là nhà virus học người Nga gốc Do Thái. Ông là viện sĩ chính thức của Viện Hàn lâm Khoa học Nga.

Phát biểu với tờ Izvestia của Nga hôm thứ Tư (21/5), Giáo sư Gintsburg lưu ý: “[Một nguyên mẫu vắc-xin] phải trải qua thử nghiệm lâm sàng Giai đoạn I và II đối với chủng virus rất có khả năng bắt đầu lây truyền không chỉ giữa các động vật, mà còn lây truyền từ người sang người”.

Viện nghiên cứu Gamaleya do Giáo sư Gintsburg lãnh đạo là tổ chức đã nghiên cứu và chế tạo thành công vắc-xin Sputnik V, loại vắc-xin Covid-19 được đăng ký đầu tiên trên thế giới.

Theo Giáo sư Gintsburg, đột biến của virus H5N1 cho phép lây truyền sang người qua không khí có thể dẫn đến một cuộc khủng hoảng còn tồi tệ hơn cả bệnh đậu mùa.

Ông Gintsburg giải thích: “Tỷ lệ tử vong là 50 -70%, và nếu [H5N1] lây truyền qua không khí, thì bệnh đậu mùa sẽ dường như chỉ là trò chơi trẻ con nếu so sánh với những gì có thể xảy ra sau một hoặc hai lần đột biến [H5N1]”.

Nhà virus học Gintsburg cảnh báo, Nga cần phải có khả năng sản xuất loại vắc-xin này nhanh chóng.

Giám đốc Viện nghiên cứu Gamaleya đề xuất: “Một nguyên mẫu [vắc-xin] sẵn sàng nên có sẵn để mở rộng quy mô sản xuất trong vòng ba đến bốn tuần và đưa nó ra cho công chúng sử dụng”. Tuy nhiên, ông lưu ý rằng hiện tại vẫn chưa có chương trình nào như vậy.

Hồi đầu tháng Năm, các nhà nghiên cứu tại Đại học Maryland của Hoa Kỳ đã ghi nhận sự gia tăng đột biến các trường hợp nhiễm cúm gia cầm ở mèo nhà. Nghiên cứu này, dựa trên dữ liệu trong hai thập kỷ, đã phát hiện hơn 600 ca nhiễm cúm gia cầm ở mèo tại 18 quốc gia, với tỷ lệ tử vong trên 50%.

Các nhà nghiên cứu của Đại học Maryland cảnh báo: “Mèo nhà dễ bị nhiễm [cúm gia cầm] và tạo ra một con đường tiềm ẩn cho việc lây truyền bệnh từ động vật sang người”, đồng thời nhấn mạnh những rủi ro đối với những người tiếp xúc gần với động vật trong thời gian bùng phát dịch bệnh.

Mèo thường mắc bệnh cúm H5N1 do ăn phải chim, thịt gia cầm sống bị nhiễm bệnh, hoặc uống phải sữa chưa tiệt trùng của gia súc bị nhiễm bệnh. Nghiên cứu của Đại học Maryland cũng nhấn mạnh các đường lây truyền chưa được biết, bao gồm cả mèo trong nhà không có tiếp xúc rõ ràng với nguồn bệnh.

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã báo cáo tổng cộng 974 trường hợp người mắc bệnh cúm H5N1 được xác nhận tại 24 quốc gia kể từ năm 2003. Trong số các trường hợp mắc bệnh này, 470 trường hợp đã tử vong (tỷ lệ tử vong khoảng 48%). Những trường hợp mắc bệnh như vậy thường có liên quan đến việc tiếp xúc trực tiếp hoặc gián tiếp với gia cầm bị nhiễm bệnh. Mặc dù virus này vẫn chưa đạt đến mức lây truyền từ người sang người liên tục, nhưng các cơ quan y tế tiếp tục theo dõi chặt vẽ sự tiến triển của nó do tỷ lệ tử vong cao và nguy cơ xảy ra đại dịch tiềm ẩn.

Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC) hiện vẫn coi rủi ro nhiễm cúm H5N1 đối với công chúng là thấp.