Báo cáo của RSF: Trung Quốc vẫn là nhà tù giam giữ phóng viên lớn nhất thế giới
- Bình Minh
- •
Ngày 9/12, Tổ chức Phóng viên Không Biên giới (RSF) công bố báo cáo năm 2025, chỉ ra rằng Trung Quốc vẫn là nhà tù giam giữ phóng viên lớn nhất thế giới khi giam giữ nhiều phóng viên nhất.
Tính đến ngày 1/12, chính quyền Tập Cận Bình đã giam giữ 113 nhân viên truyền thông, Hồng Kông cũng giam giữ thêm 8 người, tổng cộng 121 người. Con số này vượt tổng số phóng viên bị giam giữ tại Nga (48 người, đứng thứ 2) và Myanmar (47 người, đứng thứ 3).
Tính đến ngày 1/12, 503 phóng viên bị giam giữ phân bố tại 47 quốc gia trên thế giới. Báo cáo chỉ ra rằng tính đến ngày 1/12, xét theo số lượng phóng viên nước ngoài bị giam giữ, Nga nhiều nhất (26 người), tiếp theo là Israel (20 người).
Tổ chức liệt kê những người làm truyền thông Hồng Kông đang bị giam giữ, bao gồm nhà sáng lập Next Digital Lê Trí Anh, cựu tổng giám đốc điều hành Next Digital Trương Kiếm Hồng, cựu phó xã trưởng Apple Daily Trần Phái Mẫn, cựu tổng biên tập La Vĩ Quang, cựu tổng biên tập điều hành Lâm Văn Tông, cựu tổng biên tập bản tiếng Anh Phùng Vĩ Quang, cựu chủ bút Dương Thanh Kỳ và cựu phóng viên Stand News Hà Quế Lam.
Trong đó, vào dịp sinh nhật 78 tuổi của ông Lê Trí Anh vào ngày 4/12, RSF một lần nữa kêu gọi các quốc gia dân chủ bảo đảm ông được trả tự do trước phải chết trong ngục.
Ngoài ra, do báo cáo chỉ cập nhật đến ngày 1/12 nên không bao gồm trường hợp bình luận viên thời sự Vương Ngạn Nhiên, người bị Cơ quan An ninh Quốc gia Hồng Kông bắt giữ vào ngày 6/12 vì “cản trở điều tra gây nguy hại an ninh quốc gia” và “phát hành ấn phẩm có tính chất kích động”.
Ông bị thẩm phán Tô Huệ Đức được chỉ định theo Luật An ninh Quốc gia từ chối bảo lãnh, vụ án được tiếp tục xét xử vào ngày 20/1/2026.
Phần liên quan đến Trung Quốc trong báo cáo đặc biệt đề cập những phóng viên bị Đảng cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) bức hại, bao gồm ông Lý Diên Hạ (bút danh Phú Sát), người dẫn chương trình của Đài Phát thanh Quốc tế Đài Loan kiêm nhà sáng lập kiêm tổng biên tập Văn Hóa Bát Kỳ Đài Loan.
Ngày 17/2 năm nay, ông bị tòa án Thượng Hải tuyên phạt 3 năm tù và bị tước quyền chính trị 1 năm, bao gồm mất quyền bầu cử và tự do ngôn luận.
Vài tháng sau khi ông Lý bị kết án, nữ phóng viên Trương Triển, người bị giam giữ từ ngày 28/8/2024, đã bị tuyên án 4 năm tù vào ngày 19/9 năm nay, là lần thứ 2 cô bị bỏ tù. Trước đó, cô từng bị giam giữ năm 2020 vì đưa tin về tình hình Vũ Hán trong giai đoạn đầu dịch viêm phổi Vũ Hán (COVID-19).
Báo cáo của Phóng viên Không Biên giới cho biết, phóng viên kiêm nhiếp ảnh gia người Trung Quốc, Đỗ Bân, đã bị chính quyền giam giữ tại Trại giam Thuận Nghĩa ở Bắc Kinh kể từ ngày 15/10/2025. Cựu nhiếp ảnh gia của The New York Times này bị buộc tội “kích động gây rối”, một tội danh có thể bị kết án tối đa 5 năm tù. Đây là một tội danh mà chính quyền Trung Quốc thường xuyên sử dụng để đàn áp các nhà báo và những người bảo vệ tự do báo chí.
Gia đình của ông Đỗ Bân đã nhiều lần yêu cầu xem lệnh bắt giữ bằng văn bản, nhưng bị chính quyền từ chối. Các cảnh sát phụ trách vụ án cũng từ chối cung cấp thông tin thêm với lý do bảo mật.
Ông Đỗ Bân đã ghi lại rất nhiều hành vi vi phạm nhân quyền của chính phủ Trung Quốc qua các bức ảnh, sách và phim tài liệu của mình. Các tác phẩm của ông đã được đăng trên các phương tiện truyền thông quốc tế lớn như The New York Times, Time Magazine, và The Guardian.
Vào năm 2013, ông đã phát hành một bộ phim tài liệu vạch trần việc lạm dụng nữ tù nhân tại các trại lao động cưỡng bức ở Đông Bắc Trung Quốc, và bị giam giữ trong một tháng. Vào năm 2020, ông lại bị giam giữ ngắn hạn với tội danh “kích động gây rối” liên quan đến việc xuất bản sách của mình.
Tự do báo chí Hồng Kông rớt xuống vị trí 140, lần đầu bị xếp mức tệ nhất – “tình trạng nghiêm trọng”
Vào đầu năm nay, theo Chỉ số Tự do Báo chí Thế giới 2025 do Phóng viên Không Biên giới công bố, Hồng Kông đạt 39,86 điểm và đứng thứ 140 trong số 180 quốc gia và vùng lãnh thổ, giảm 5 bậc so với năm ngoái, trở về mức xếp hạng của năm 2023; nhưng điểm số lại thấp hơn năm 2023 (44,86 điểm) 5 điểm.
Trong 5 mức phân loại, lần đầu tiên Hồng Kông bị xếp vào mức tệ nhất – “tình trạng nghiêm trọng”, giống với Trung Quốc Đại Lục (xếp thứ 178).
Khi đó, Phóng viên Không Biên giới cho biết kể từ năm 2020, sau khi ĐCSTQ áp đặt Luật An ninh Quốc gia Hồng Kông để đàn áp tiếng nói độc lập, tự do báo chí tại Hồng Kông suy giảm chưa từng thấy.
Từ năm 2021, chính quyền Hồng Kông lấy lý do an ninh quốc gia bắt giữ hơn 10 phóng viên. Luật “Duy trì An ninh Quốc gia” ban hành năm 2024 tiếp tục mở rộng mối đe dọa pháp lý mà phóng viên phải đối mặt. Hiệp hội Nhà báo Hồng Kông năm ngoái cho biết có hàng chục phóng viên bị quấy rối một cách có tổ chức.
Xem thêm
Từ khóa tự do báo chí Nhà tù Trung Quốc Lê Trí Anh Trương Triển Tổ chức Phóng viên Không Biên giới
