43% bệnh nhân lao “ẩn mình” trong cộng đồng
- Minh Sơn
- •
“Khoảng 43% bệnh nhân lao trong cộng đồng chưa được phát hiện và điều trị hoặc được phát hiện/điều trị nhưng chưa báo cáo”, theo TS.BS cao cấp Đinh Văn Lượng, Giám đốc Bệnh viện Phổi Trung ương.
Tại Hội nghị giới thiệu các hướng dẫn và chính sách mới trong công tác phòng chống lao đến 63 tỉnh thành do Chương trình Chống lao quốc gia phối hợp cùng Cơ quan Phát triển quốc tế Mỹ (USAID) tổ chức ngày 9/1 tại Hà Nội, TS.BS cao cấp Đinh Văn Lượng, Giám đốc Bệnh viện Phổi Trung ương, cho biết lao là một bệnh lây nhiễm do vi khuẩn lao gây ra; bệnh lây truyền qua đường không khí nên rất khó kiểm soát.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), Việt Nam đang xếp vị trí thứ 12 trong 30 nước có số người bệnh lao cao nhất trên toàn cầu, đồng thời đứng thứ 10 trong số 30 nước có gánh nặng bệnh lao kháng đa thuốc cao nhất thế giới.
Mỗi năm Việt Nam có thêm 182.000 người mắc lao mới và khoảng trên 13.000 người tử vong do lao, cao hơn số người tử vong vì tai nạn giao thông, báo Sức Khỏe và Đời Sống dẫn tin.
Bác sĩ Lượng nhận định dù tình hình dịch tễ bệnh lao tại Việt Nam còn rất nặng nề, nhưng số bệnh nhân lao được phát hiện, đưa vào điều trị và được báo cáo hàng năm mới chỉ chiếm khoảng 57% số bệnh nhân lao ước tính. Năm 2023, 106.086 bệnh nhân lao các thể được phát hiện.
“Còn khoảng 43% bệnh nhân lao trong cộng đồng chưa được phát hiện và điều trị hoặc được phát hiện/điều trị nhưng chưa báo cáo”, bác sĩ Lượng nêu.
Vấn đề là làm sao để số bệnh nhân lao được phát hiện tăng dần lên, như vậy mới chấm dứt bệnh lao như các nước phát triển. Nếu như toàn bộ mạng lưới y tế cơ sở tiến hành sàng lọc phát hiện sớm bệnh lao như khám sàng lọc tuyến ban đầu thì có thể phát hiện được cả những trường hợp mắc bệnh lao không triệu chứng, theo bác sĩ Lượng.
Bên cạnh hạn chế của hệ thống y tế là tình trạng thiếu hiểu biết của cộng đồng về bệnh lao, không thấy được sự nguy hiểm của việc giấu bệnh hoặc trì hoãn phát hiện muộn, lo sợ bị kỳ thị, mặc cảm, đã làm lây lan bệnh cho người khác hoặc không tuân thủ điều trị dẫn đến tình trạng kháng thuốc.
Theo bác sĩ Lượng, điều trị lao hiện nay rất dễ dàng, có đầy đủ thuốc và được bảo hiểm y tế thanh toán, người bệnh dễ tiếp cận.
ThS. BS. Mai Thu Hiền, Giám đốc Dự án USAID SET Hỗ trợ Chấm dứt Bệnh lao, thuộc tổ chức FHI 360 cho biết từ năm 2019, dự án đã phối hợp cùng Chương trình Chống Lao Quốc gia triển khai các hoạt động, các sáng kiến nhằm 3 mục tiêu quan trọng, gồm tăng cường năng lực hệ thống khám chữa bệnh lao tại cộng đồng và cơ sở y tế; cải thiện tiếp cận các dịch vụ toàn diện về phát hiện, điều trị và dự phòng lao và tăng cường vai trò và nguồn lực địa phương để đáp ứng với hoạt động phòng chống lao, bao gồm chuyển giao khám chữa bệnh lao qua BHYT.
Được thực hiện bằng nguồn ngân sách hỗ trợ từ Cơ quan phát triển quốc tế Hoa Kỳ USAID, tới nay, dự án đã hỗ trợ xây dựng các tài liệu kỹ thuật và chính sách quốc gia quan trọng tại tuyến trung ương và hỗ trợ triển khai các hoạt động phát hiện, điều trị lao tại 11 tỉnh ưu tiên bao gồm An Giang, Bình Dương, Cần Thơ, Đồng Tháp, Hậu Giang, Khánh Hòa, Kiên Giang, Sóc Trăng, Tây Ninh, Tiền Giang và Vĩnh Long.
Với hỗ trợ của USAID, Chương trình Chống lao quốc gia đã triển khai chiến lược chẩn đoán 2X trên toàn quốc. Chiến lược này kết hợp X-quang ngực và xét nghiệm GeneXpert (công nghệ xét nghiệm sinh học phân tử nhanh) giúp phát hiện nhiều ca lao ngay từ khi bệnh mới khởi phát. Phát hiện sớm giúp ngăn ngừa bệnh lây lan vừa cứu tính mạng người bệnh. Dự án đào tạo, giám sát nhân viên y tế sử dụng chiến lược 2X nâng cao hiệu quả và phạm vi tiếp cận.
Việt Nam đặt mục tiêu chấm dứt bệnh lao vào năm 2030 và duy trì công tác kiểm soát bệnh lao nhằm giảm tỷ lệ mắc lao 90%, giảm tỷ lệ tử vong do lao 95%, và giảm các chi phí thảm họa đối với bệnh nhân lao xuống mức bằng 0.
Xem thêm
Từ khóa bệnh lao Bệnh viện Phổi Trung ương
