Hôm thứ Hai (7/10), Bộ trưởng Quốc phòng Anh John Healey đã bác bỏ lời kêu gọi trước đó của Tổng thống Pháp Emmanuel Macron về việc ngừng cung cấp vũ khí cho Israel. Trong cuộc phỏng vấn với Sky News, Bộ trưởng Healey phát tín hiệu rằng London sẽ không ủng hộ sáng kiến của Tổng thống Macron bởi vì Anh “thực hiện một hệ thống khác” để cung cấp vũ khí.

John Healey
Tân Bộ trưởng Quốc phòng Anh John Healey phát biểu với giới truyền thông sau cuộc hội đàm với Bộ trưởng Quốc phòng Đức Boris Pistorius trong chuyến thăm chính thức đầu tiên của ông tới Đức vào ngày 24 tháng 7 năm 2024 tại Berlin, Đức. Ông Healey được bổ nhiệm làm Bộ trưởng Quốc phòng Anh vào ngày 5 tháng 7 sau khi Đảng Lao động chiến thắng bầu cử. (Nguồn ảnh: Sean Gallup/Getty Images)

Tuần này đánh dấu một năm cuộc tấn công bất ngờ của Hamas vào miền nam Israel, khiến khoảng 1.200 người Israel thiệt mạng và khoảng 250 người bị bắt làm con tin, dẫn đến chiến dịch quân sự trả đũa của Israel vào Gaza. Chiến dịch này đã làm gia tăng căng thẳng giữa Israel và các quốc gia Hồi giáo láng giềng vốn đứng về phía người Palestine. 

Đầu tháng này, Israel đã tiến hành một chiến dịch quân sự trên bộ vào Liban nhằm vào nhóm chiến binh Hezbollah do Tehran hậu thuẫn, trong khi Iran tấn công nhà nước Do Thái bằng hàng trăm quả tên lửa.

Trong cuộc phỏng vấn với truyền thông Pháp được phát sóng hôm 5/10, Tổng thống Macron kêu gọi các quốc gia phương Tây nên “ngừng cung cấp vũ khí” cho Israel, nhấn mạnh nhu cầu về một “giải pháp chính trị” cho cuộc khủng hoảng ở Trung Đông, đồng thời cảnh báo rằng Liban có thể biến thành “một Gaza mới”.  

Phát biểu của vị tổng thống Pháp đã gây ra phản ứng nhanh chóng và dữ dội từ Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu. Trong một đăng trên nền tảng X, Thủ tướng Netanyahu đã chỉ trích lời kêu gọi của Tổng thống Macron là một “sự hổ thẹn”, đồng thời tuyên bố rằng Israel “sẽ chiến thắng dù có hay không có” sự hỗ trợ của phương Tây.

Khi được yêu cầu bình luận về lời kêu gọi của Tổng thống Macron, Bộ trưởng Healey nói rõ rằng London sẽ không ủng hộ lệnh cấm vận vũ khí hoàn toàn đối với Israel. Ông lưu ý rằng Anh có các quy định riêng của mình về việc xuất khẩu vũ khí cho nhà nước Do Thái.

Bộ trưởng Healey nhấn mạnh: “Với tư cách chính phủ, chúng tôi không cung cấp bất cứ thứ gì trực tiếp cho Israel, nhưng [nếu] có các giấy phép xuất khẩu có rủi ro rõ ràng có thể vi phạm luật quốc tế, thì chúng tôi đã đình chỉ các giấy phép đó nếu chúng có thể ảnh hưởng đến sinh mệnh con người ở Gaza”.  

Bộ trưởng Quốc phòng Anh đang đề cập đến việc Anh đã đình chỉ 30 trong số 350 giấy phép xuất khẩu vũ khí cho Israel vào tháng trước. Các giấy phép này bao gồm phi cơ chiến đấu, trực thăng và máy bay không người lái. Vào thời điểm đó, London đã biện minh cho động thái này bằng cách cảnh báo về “rủi ro rõ ràng” là các mặt hàng này có thể được sử dụng để vi phạm luật nhân đạo quốc tế.

Trong cuộc phỏng vấn với Sky News, Bộ trưởng Healey đã lặp lại lời kêu gọi của Tổng thống Macron, khi ông ta thúc giục cộng đồng toàn cầu “tăng gấp đôi nỗ lực để giảm nguy cơ chiến tranh lan rộng hơn”. Ông thừa nhận rằng “ngoại giao là khó khăn”, nhưng nhấn mạnh rằng London quyết tâm cố gắng “dẫn đầu một nỗ lực vì một nền hòa bình tốt đẹp hơn” để cuối cùng sẽ nhìn thấy giải pháp hai nhà nước cho Israel và Palestine.

Trước đó tờ Times of Israel đưa tin rằng Tổng thống Macron và Thủ tướng Netanyahu đã điện đàm với nhau vào cuối Chủ Nhật (6/10). Cả hai nhà lãnh đạo được cho là “đã thừa nhận các quan điểm khác biệt”. Tuy nhiên, Tổng thống Macron đã không rút lại lời kêu gọi ngừng cung cấp vũ khí cho Israel, ngay cả khi Thủ tướng Netanyahu nhấn mạnh rằng ông hy vọng “những người bạn của Israel  sẽ ủng hộ Israel” không đặt ra những hạn chế đối với nhà nước Do Thái bởi vì “điều đó chỉ tăng cường trục khủng bố của Iran”. 

Gia Huy