Lễ trao Giải Nobel Hòa bình 2025 diễn ra vào thứ Tư (10/12), tuy nhiên, người đoạt giải, María Corina Machado, đã không kịp tham dự. Nhưng sau một hành trình trốn chạy đầy hiểm nguy, nữ lãnh đạo phe đối lập Venezuela đã đến được Oslo (Na Uy) vào đêm thứ Tư để nhận vinh dự mà bà giành được nhờ nỗ lực thách thức chế độ độc tài.

Venezuela-Caracas-21-3-2024. Nhóm người tháp tùng lãnh đạo và ứng cử viên của phe đối lập Venezuela, bà María Corina Machado. (Ảnh: Shutterstock)

Theo Reuters, bà Machado, 58 tuổi, là lãnh đạo phe đối lập Venezuela và từng bị chính quyền cấm xuất cảnh suốt 10 năm. Sau hơn một năm lẩn trốn, bà bí mật rời khỏi đất nước để bắt đầu hành trình vượt biên đầy hiểm nguy.

Hành trình đầy kịch tính trước khi đến Na Uy

Nguồn tin cho biết trước khi đặt chân đến Oslo, Machado trải qua một hành trình nghẹt thở: bà vượt qua nhiều chốt kiểm soát quân sự, liều mình băng qua vùng biển Caribe. Có thông tin cho rằng chính phủ Mỹ dưới thời Donald Trump đã biết trước kế hoạch; thậm chí hai chiến đấu cơ F-18 của Mỹ còn xuất hiện trong không phận gần đó khoảng 40 phút, khiến dư luận càng chú ý.

Xuất hiện tại Oslo: Xúc động và tương tác với người ủng hộ

Theo thông lệ, người đoạt Nobel sẽ lưu trú tại khách sạn Grand Hotel ở Oslo. Sáng thứ Năm, bà Machado xuất hiện trên ban công khách sạn, vẫy tay chào những người ủng hộ và cùng họ hát quốc ca Venezuela. Đám đông vẫy cờ và liên tục ghi hình bà.

Sau đó, bà bước xuống đường, trèo qua hàng rào để bắt tay và ôm những người đã chờ đợi trong giá lạnh suốt đêm.

Trong cuộc phỏng vấn với BBC, bà cho biết chuyến đi này giúp bà lần đầu được gặp lại các con đang sống ở nước ngoài sau gần hai năm, khiến bà vô cùng xúc động. Bà nói mình đã hơn 16 tháng không thể ôm ai, và lần này chỉ trong vài giờ đã có thể gặp lại những người thân yêu, ôm nhau, khóc, cầu nguyện — một cảm giác “không thể diễn tả”.

Hành trình 10 giờ vượt 10 chốt quân sự

Nguồn tin tiết lộ bà Machado bắt đầu trốn chạy vào ngày 9/12. Bà rời khỏi nơi ẩn náu ở ngoại ô Caracas, đi suốt đến một làng chài ven biển, nơi một chiếc thuyền nhỏ đã chờ sẵn.

Trong hành trình 10 giờ căng thẳng, bà và hai người hỗ trợ phải đi qua 10 chốt kiểm soát quân sự, nhưng đều tránh được việc bị bắt giữ. Cuối cùng họ đến được bờ biển Venezuela trước nửa đêm và lập tức lên thuyền hướng tới đảo Curacao (thuộc Hà Lan), rồi từ đó lên máy bay riêng bay đến Na Uy.

Liên hệ với quân đội Mỹ để tránh bị tấn công nhầm

Tới bờ biển, bà chỉ nghỉ vài giờ rồi lên một chiếc thuyền gỗ thô sơ lúc 5 giờ sáng. Sóng lớn và gió mạnh khiến chuyến đi càng thêm nguy hiểm.

Chiến dịch này được chuẩn bị suốt hai tháng, do mạng lưới địa phương am hiểu tuyến đường thực hiện. Nguồn tin cho biết nhóm của bà Machado đã gọi cho phía quân đội Mỹ trước khi xuất phát để thông báo danh tính những người trên thuyền nhằm tránh bị nhầm lẫn. Trong ba tháng qua, đã có hơn 20 chiếc thuyền bị không kích, khiến hơn 80 người thiệt mạng.

Nguồn tin nói: “Chúng tôi đã phối hợp với phía Mỹ về khu vực di chuyển để bảo đảm thuyền không bị tấn công”.

Mức độ tham gia thực sự của chính quyền Trump vẫn chưa rõ, nhưng nguồn tin xác nhận Mỹ đã nắm được toàn bộ quá trình.

Hải quân Mỹ và Lầu Năm Góc từ chối bình luận; các quan chức chính phủ phủ nhận việc liên lạc với quân đội.

F-18 Mỹ nghi xuất hiện hỗ trợ — càng làm tăng bí ẩn

Dữ liệu hàng không cho thấy đúng lúc bà Machado đang vượt biển Caribe, hai chiến đấu cơ F-18 của Hải quân Mỹ đã bay vào vùng Vịnh Venezuela và lượn quanh khu vực gần hành trình tới Curacao khoảng 40 phút. Đây là hoạt động gần không phận Venezuela nhất kể từ khi Mỹ triển khai lực lượng vào tháng 9.

Bà Machado đến đảo Curacao vào khoảng 3 giờ chiều ngày 9/12. Được cho rằng chính quyền Trump đã sắp xếp một nhà thầu có kinh nghiệm sơ tán đến đón bà.

Sáng hôm sau, một chiếc chuyên cơ do bạn bè tại Miami cung cấp đưa bà rời Curacao, quá cảnh tiếp nhiên liệu tại Bangor (bang Maine, Mỹ) rồi bay đến Oslo.

Bày tỏ lòng biết ơn và khẳng định sẽ trở về

Nguồn tin cho biết trước khi lên máy bay, bà Machado đã ghi âm một tin nhắn để gửi lời cảm ơn đến những người đã liều mạng giúp bà trốn thoát. Đến Oslo, bà kịp tham gia các hoạt động sau lễ trao giải.

Dù hành trình đầy nguy hiểm, sáng thứ Năm (11/12) tại khách sạn, bà khẳng định chắc chắn sẽ trở về Venezuela.

Lễ trao Giải Nobel Hòa bình 2025 được tổ chức tại Oslo vào thứ Tư, trao cho bà Machado nhằm ghi nhận nỗ lực kiên trì thúc đẩy dân chủ ở quê hương. Con gái bà, Ana Corina Sosa, đã thay mặt mẹ nhận giải.

Đây là lần xuất hiện trước công chúng đầu tiên của bà Machado kể từ tháng Giêng năm nay, sau khi bà phải lẩn trốn trong nước suốt một năm để tránh bị chính quyền Maduro bắt giữ.