Ba nghị sĩ Hoa Kỳ kêu gọi ông Trump buộc Trung Quốc thả người Mỹ bị bắt
- Lý Ngọc
- •
Ba nhà lập pháp đảng Cộng hòa Hoa Kỳ đang hối thúc Tổng thống Donald Trump đưa vấn đề các công dân Mỹ bị giam giữ hoặc bị cấm rời khỏi Trung Quốc ra thảo luận với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình trong hội nghị thượng đỉnh sắp tới tại Hàn Quốc.
Trong bức thư gửi ngày 22/10, Thượng nghị sĩ Dan Sullivan, cùng các Hạ nghị sĩ Chris Smith và John Moolenaar, cáo buộc Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) là “kẻ bắt cóc con tin vĩ đại nhất thế giới”, cho rằng Bắc Kinh đang sử dụng các vụ bắt giữ và lệnh cấm xuất cảnh để trừng phạt công dân Mỹ, gây ảnh hưởng đến doanh nghiệp Hoa Kỳ, và ép Washington thay đổi chính sách đối ngoại. Họ nhấn mạnh những biện pháp này đặc biệt nhắm vào người Mỹ gốc Hoa và người Duy Ngô Nhĩ, đồng thời khẳng định ĐCSTQ đang hành xử “một cách vô trách nhiệm và vô pháp luật”.
The Chinese Communist Party is the world’s largest hostage taker, using detentions and “exit bans” to punish Americans, extract commercial concessions, or pressure changes in U.S. policy. @CECCgov letter urges @POTUS to raise these issues in meetings with CCP leader #XiJinping. pic.twitter.com/QuOUUUHP62
— China Commission (@CECCgov) October 23, 2025
Theo thư, Thượng nghị sĩ Sullivan và Hạ nghị sĩ Smith hiện là chủ tịch và đồng chủ tịch Ủy ban Hành pháp Quốc hội về Trung Quốc (CECC), còn Hạ nghị sĩ Moolenaar là chủ tịch Ủy ban Đặc biệt Hạ viện về ĐCSTQ.
Thư ký báo chí Nhà Trắng Karoline Leavitt xác nhận ngày 23/10 rằng Tổng thống Trump dự kiến gặp Tập Cận Bình bên lề hội nghị thượng đỉnh APEC tại Hàn Quốc vào 30/10, đánh dấu cuộc gặp trực tiếp đầu tiên giữa hai nhà lãnh đạo kể từ hội nghị G20 năm 2019 tại Nhật Bản.
Bức thư của ba nhà lập pháp đề cập nhiều trường hợp công dân Mỹ bị giam giữ tại Trung Quốc, trong đó có Nelson Wells Jr. và Dawn Michelle Hunt, những người đã bị bắt giữ từ năm 2014 vì các cáo buộc liên quan đến ma túy. Theo nội dung thư, cả hai “bị ngược đãi và bị từ chối điều trị y tế về các căn bệnh nghiêm trọng”, và các nhà lập pháp kêu gọi ông Trump yêu cầu Bắc Kinh chuyển giao hoặc trả tự do cho họ vì lý do nhân đạo.
Tại phiên điều trần của CECC hồi tháng 9/2024, Tim Hunt, anh trai của Dawn Michelle Hunt, cho biết chị ông đã bị lừa sang Hồng Kông và Trung Quốc với lời hứa trúng thưởng tiền mặt, trước khi bị bắt vì một chiếc túi chứa ma túy mà cô không hề biết đến. Nelson Wells Sr., cha của Nelson Wells Jr., cũng cho hay con trai ông bị bắt tại sân bay khi “chính quyền Trung Quốc nói rằng tìm thấy ma túy trong túi bánh ngọt”.
Ngoài 2 trường hợp này, các nhà lập pháp cũng dẫn báo cáo độc lập cho biết hàng chục nghìn người bị cấm xuất cảnh mỗi năm ở Trung Quốc, trong đó nhiều trường hợp không được công khai.
Thư còn nêu tên Cao Thân (Gao Shen) – một thường trú nhân Mỹ và nghệ sĩ nổi tiếng với các tác phẩm phê phán ĐCSTQ – cùng vợ Triệu Nhã Lương (Zhao Yaliang) và con trai Cao Gia, 7 tuổi, công dân Mỹ, bị cấm rời Trung Quốc từ năm 2014. Gia đình này được cho là bị ngăn chặn do các hoạt động nghệ thuật và chính trị của họ. Một nhân viên Văn phòng Sáng chế và Nhãn hiệu Hoa Kỳ (USPTO), được Bộ Ngoại giao xác nhận “đang ở Trung Quốc với tư cách cá nhân”, cũng được nhắc đến trong thư.
Các nhà lập pháp ca ngợi “nỗ lực ngoại giao bền bỉ” của chính quyền Trump trong việc đảm bảo tự do cho Mao Thần Nguyệt, giám đốc điều hành Wells Fargo từng bị cấm rời khỏi Trung Quốc, và cho rằng đây là mô hình cần được tiếp tục áp dụng với những trường hợp khác.
Theo bức thư, chính quyền Trung Quốc còn giam giữ hoặc quấy rối người thân của các nhà báo thuộc Ban tiếng Duy Ngô Nhĩ của Đài Á Châu Tự Do (RFA), cũng như duy trì việc bắt giữ bác sĩ người Duy Ngô Nhĩ đã nghỉ hưu Gulshan Abbas. Các nhà lập pháp kêu gọi chính quyền Trump ưu tiên can thiệp đối với trường hợp của Abbas, Mục sư Ezra Jin Mingri, và Ekpar Asat, coi việc giam giữ công dân Mỹ nhằm mục đích chính trị là hành động bắt cóc con tin.
Hồi đầu tháng 10, Mục sư Jin bị bắt tại nhà riêng ở thành phố Bắc Hải, tỉnh Quảng Tây, trong chiến dịch trấn áp các nhà thờ tư gia của Trung Quốc, bao gồm Giáo hội Zion, một trong những cộng đồng Kitô hữu ngầm lớn nhất nước này.
Ba nhà lập pháp cũng đề nghị Tổng thống Trump gặp riêng gia đình các nạn nhân và phối hợp với các đồng minh đang đối mặt với tình trạng tương tự, nhằm tăng sức ép quốc tế lên Bắc Kinh.
Họ khuyến nghị Nhà Trắng sử dụng các Sắc lệnh hành pháp 14348 và 14078 để trừng phạt những cá nhân và tổ chức chịu trách nhiệm cho việc giam giữ hoặc cấm xuất cảnh bất hợp pháp.
Được ký vào tháng 9/2025, Sắc lệnh hành pháp 14348 cho phép Hoa Kỳ chỉ định các quốc gia là “nhà nước bảo trợ cho hành vi giam giữ trái phép” và áp đặt biện pháp trừng phạt để ngăn chặn hành động giam giữ hoặc bắt cóc công dân Mỹ ở nước ngoài.
Kết thúc thư, các nhà lập pháp bày tỏ “lòng biết ơn đối với những nỗ lực không ngừng nghỉ của Tổng thống Trump nhằm đoàn tụ các gia đình người Mỹ”, đồng thời kêu gọi ông tiếp tục hành động ở cấp cao nhất cho đến khi tất cả các công dân Mỹ bị giam giữ hoặc cấm xuất cảnh tại Trung Quốc được trả tự do.
“Chúng tôi mong muốn chính quyền của ngài kiên quyết hành động”, bức thư nhấn mạnh, “để chấm dứt tình trạng sợ hãi, lo lắng, cưỡng ép và kiểm duyệt mà Đảng Cộng sản Trung Quốc đã gây ra cho các gia đình người Mỹ”.
Xem thêm
Từ khóa Tập Cận Bình trump Công dân Mỹ Nghị sĩ Hoa Kỳ
