Biden: Các lệnh trừng phạt của Hoa Kỳ đối với Belarus đang được triển khai

Hôm 25/5, Tổng thống Joe Biden cho biết các lệnh trừng phạt của Hoa Kỳ đối với Belarus đang được triển khai, nhưng từ chối cung cấp thêm chi tiết.

Embed from Getty Images

Ông Biden đưa ra tuyên bố trên với các phóng viên khi ông đang rời Nhà Trắng trên đường đến quê nhà Delaware, trong bối cảnh quốc tế đang lên án Belarus vì nước này đã buộc hạ cánh máy bay của Ryanair và bắt giữ một nhà báo bất đồng chính kiến ​​trên máy bay. 

“Nó đang được thực hiện. Tôi không muốn suy đoán cho đến khi chúng tôi hoàn thành”, ông Biden nói khi được hỏi Hoa Kỳ đang cân nhắc những gì về phản ứng trừng phạt.

Trước đó, ông Biden đã gọi việc Belarus bắt giữ Raman Pratasevich, một nhà báo 26 tuổi từng chỉ trích Tổng thống Nga Vladimir Putin, là một hành động “đáng xấu hổ” đối với quyền tự do báo chí.

Hôm Chủ nhật (23/5), viện cớ nghi ngờ có bom của Hamas, kiểm soát viên chuyến bay của Belarus đã đề nghị chuyến bay của Ryanair từ Hy Lạp đến Lithuania hạ cánh ở Minsk để kiểm tra. Ngay sau khi hạ cánh, nhà báo bất đồng chính kiến Pratasevich đã bị bắt. Anh đã bị buộc tội thực hiện “chủ nghĩa cực đoan” và kích động bạo loạn hàng loạt. Không có quả bom nào được tìm thấy trên chuyến bay chở 126 người.

Pratasevich sau đó xuất hiện trên một video “thú tội”, mà các đồng minh của anh nói rằng nó được dàn dựng và anh đã bị tra tấn để buộc phải nói như vậy.

“Vụ việc gây phẫn nộ này và đoạn video mà anh Pratasevich dường như đã thực hiện dưới sự cưỡng chế là lời công kích đáng xấu hổ đối với cả những người bất đồng chính kiến ​​và quyền tự do báo chí”, ông Biden nói hôm thứ Hai.

Sau cuộc bầu cử vào tháng 8 năm 2020 của Belarus, Protasevich đã giúp cung cấp thông tin cập nhật và những thước phim từ các cuộc biểu tình hàng loạt. Những người biểu tình cáo buộc Tổng thống Belarus là Alexander Lukashenko đã gian lận bầu cử. Pratasevich cũng chỉ trích ông Putin vì ủng hộ chặt chẽ chế độ của Lukashenko.

Ông Biden và nhiều người khác cũng đã cáo buộc ông Lukashenko giam giữ vô cớ hàng trăm tù nhân chính trị. Hơn 34.000 người đã bị bắt ở Belarus kể từ cuộc bầu cử vào tháng 8 năm 2020, và hàng nghìn người bị đánh đập.

Ông Biden cũng ca ngợi Liên minh châu Âu vì đã ban hành lệnh trừng phạt đối với Belarus vì vụ bắt giữ Pratasevich. Các biện pháp trừng phạt sẽ bao gồm các hình phạt kinh tế và cấm các hãng hàng không Belarus sử dụng không phận và sân bay của 27 quốc gia thành viên.

Tuyên bố của Biden cũng ca ngợi những người Belarus đã đấu tranh cho “dân chủ, tôn trọng nhân quyền và bảo tồn các quyền tự do cơ bản.” “Hoa Kỳ sẽ tiếp tục sát cánh với người dân Belarus trong cuộc đấu tranh của họ”, theo tuyên bố.

Vụ bắt giữ Pratasevich xảy ra chỉ vài giờ sau khi các quan chức Mỹ thông báo cuộc gặp thượng đỉnh giữa Putin và Biden sẽ được tổ chức tại Geneva, Thụy Sĩ vào tháng 6 tới. Việc bắt giữ nhà báo bất đồng chính kiến cũng khiến Liên minh châu Âu, NATO và Liên Hợp Quốc lên án.

Thủ tướng Ba Lan Mateusz Morawiecki gọi việc máy bay Ryanair bị máy bay phản lực quân sự Belarus buộc phải hạ cánh là “hành động khủng bố nhà nước đáng trách.” Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen cho biết “hoàn toàn không thể chấp nhận được.”

Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg gọi đây là “một sự cố nghiêm trọng và nguy hiểm cần điều tra quốc tế.” Tổng thư ký Liên Hợp Quốc gọi vụ bắt giữ và tình hình nhân quyền “xấu đi” ở Belarus là “đáng lo ngại.”

Trong khi đó, Nga – quốc gia đã hỗ trợ về an ninh, ngoại giao và tài chính cho Lukashenko, đã bênh vực động thái của Belarus và cáo buộc phương Tây là đạo đức giả.

Nhà lập pháp Nga Leonid Kalashnikov tuyên bố rằng Belarus có quyền lựa chọn “các phương pháp mà nước này cho là khả thi và cần thiết” cần thiết để chống lại các mối đe dọa an ninh quốc gia.

Còn Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov cho biết trong cuộc họp báo hôm thứ Hai rằng: “Tôi nghĩ rằng đây là một cách tiếp cận hoàn toàn hợp lý”.

Lê Xuân (t/h)

Xem thêm: