Mỹ: Biểu tình biến thành bạo loạn của nhóm ‘da trắng thượng đẳng’

Hôm thứ Bảy, hai đoàn người biểu tình lao vào nhau tại thành phố Charlottesville, bang Virginia đã khiến bạo lực bùng phát và buộc thành phố ban bố tình trạng khẩn cấp. Ít nhất 1 người bị chết và hàng chục người bị thương do xô xát chân tay cùng một vụ tông xe vào người biểu tình.

Những nhóm được truyền thông mô tả là chủ trương “da trắng dân tộc chủ nghĩa” đã tiến hành tổ chức biểu tình tại Charlottesville nhằm phản đối thành phố dỡ bỏ bức tượng tướng Robert E. Lee, Đại tướng Lục quân Liên minh miền Nam thời nội chiến Hoa Kỳ (1861-1865).

Liên tiếp các video lan truyền trên mạng về cảnh bạo loạn trong đó người biểu tình mặc áo giáp, cầm khiên lao vào đấm đá những người phản biểu tình ăn mặc tương tự trong lúc họ tuần hành ở thành phố.

Một số vụ đụng độ lớn nổ ra buộc cảnh sát cuối cùng tuyên bố cuộc tập hợp là một cuộc tụ tập bất hợp pháp và bắt đầu đẩy lùi người biểu tình ra khỏi khu vực.

Một vụ tông xe vào người biểu tình khiến một người chết, và 19 người bị thương. Cảnh sát đã bắt giữ tài xế là một người đàn ông và tiến hành điều tra.

Ngoài ra, một vụ rơi máy bay trực thăng cảnh sát gần khu vực biểu tình khiến 2 người thiệt mạng, không rõ có liên hệ với vụ biểu tình hay không.

Thống đốc Virginia Terry McAuliffe loan báo tình trạng khẩn cấp “để hỗ trợ bang ứng phó với tình trạng bạo lực tại cuộc tập hợp của phe cựu hữu ở Charlottesville.”

“Những hành động và lời lẽ ở Charlottesville hơn 24 giờ qua là không thể chấp nhận được và phải chấm dứt. Quyền tự do ngôn luận không phải là quyền gây bạo lực,” ông McAuliffe viết trong một dòng thông điệp đăng trên Twitter.

Những người biểu tình tập hợp tại Đại học Virginia đêm thứ Sáu trước khi tiến hành cuộc tuần hành lớn hơn tại Charlottesville sáng hôm sau. Khẩu hiệu của cuộc biểu tình là Unite the Right” (Đoàn kết cánh hữu), được mô tả là do những người chủ trương “da trắng thượng đẳng” tổ chức.

Người biểu tình hô khẩu hiệu “sinh mạng người trắng là quan trọng” và “các người sẽ không thay thế chúng tôi“, “Người Do thái sẽ không thay thế chúng tôi“, New York Times đưa tin.

Một số nhóm chống phân biệt chủng tộc như nhóm “Sinh mạng người da đen quan trọng” (Black Lives Matter) cũng tham gia cuộc phản biểu tình.

Khi họ tuần hành hôm thứ Sáu nhóm người da trắng này giáp mặt một nhóm người phản biểu tình khiến vụ ẩu đả nhỏ xảy ra. Cảnh sát tiến hành can thiệp, ít nhất một người bị bắt và một vài người được chữa trị thương tích nhẹ.

Cuộc tập hợp lớn hơn vào ngày thứ Bảy ước  lượng thu hút đám đông từ 2.000 đến 6.000 người phản đối dỡ bỏ tượng tướng Robert Lee – người chiến dấu cho liên minh miền Nam ủng hộ chế độ nô lệ trong cuộc nội chiến Hoa Kỳ.

Tổng thống Donald Trump, phát biểu vào giữa chiều từ bang New Jersey nơi ông đang nghỉ hè, lên án “biểu hiện hết sức xấu xa của sự thù hận, cực đoan và bạo lực từ mọi phía,” ở Charlottesville.

“Sự thù hận và chia rẽ phải chấm dứt ngay. Người Mỹ chúng ta phải đoàn kết với nhau vì tình yêu cho đất nước“.

Ông Trump kêu gọi “nhanh chóng vẫn hồi luật pháp và trật tự” trong thành phố, nói thêm rằng “không một công dân nào phải lo sợ về sự an toàn và an ninh của họ.“

Sự tồn tại nhóm cực tả Mỹ sau nội chiến:

• Cuộc nội chiến 1861-1865 giữa các bang miền bắc và miền nam do mâu thuẫn về vấn đề chủ nghĩa nô lệ;
• Liên minh các bang miền nam ủng hộ chế độ nô lệ thua trận và đầu hàng. Chế độ nô lệ bị xóa bỏ;
• Một số thành phố ở Mỹ vẫn níu giữ biểu tượng của Liên minh miền Nam cho đến ngày nay. Họ dùng cờ liên minh và dùng các khu tưởng niệm chiến tranh để tập trung với nhau;
• Những người ủng hộ nói rằng biểu tượng của Liên minh miền Nam thể hiện tự do trong khi những người phản đối chỉ trích gốc rễ phân biệt chủng tộc và chế độ nô lệ của chúng;
• Những người cực tả tổ chức cuộc biểu tình trên là tập hợp của nhiều nhóm ủng hộ Donald Trump, lên án phải đạo chính trị (political correctness), nhưng những người phê phán mô tả họ là những người chủ trương “thượng đẳng da trắng” và mù quáng.

Trọng Đức (t/h)

Xem thêm: