Cảnh báo “chiến tranh nha phiến” thời hiện đại nhắm vào nước Mỹ

Trình Phàm
•
Thứ Hai, 30/10/2023

Vấn nạn tràn nan fentanyl tại Mỹ giống như “cuộc chiến nha phiến thời hiện đại”, khiến giới chính trị Mỹ ví đây là hiểm họa an ninh quốc gia. Theo một cuộc khảo sát, khoảng 26 triệu người Mỹ thường xuyên dùng ít nhất một loại thuốc giảm đau có chứa fentanyl, khoảng 1/3 trong số họ sẽ bị nghiện.

fentanyl 1 — Fentanyl – giống như lô hàng bị DEA thu giữ này – đi theo con đường chết chóc từ Trung Quốc qua Mexico tới các đường phố của Mỹ. (Nguồn ảnh: DEA)

Giới chuyên môn chỉ ra, 2 miligam fentanyl tổng hợp (lượng nhỏ đủ giữ trên đầu bút) cũng đủ để giết chết một người trưởng thành, đến nay đây là chất opioid (thuốc phiện) mạnh nhất được con người biết đến, chủ yếu dùng để gây mê lâm sàng, hiệu quả gấp 100 lần morphin và 50 lần heroin.

Cơ quan Hải quan và Bảo vệ Biên giới Mỹ (CBP) vào năm 2023 đã thu giữ 27.000 pound fentanyl, đủ để sản xuất hơn 6 tỷ liều loại thuốc có khả năng gây chết người này, tăng 83% so với năm trước. Cơ quan Quản lý Thực thi Ma túy Mỹ (DEA) tuyên bố rằng lượng fentanyl bị các cơ quan thực thi pháp luật thu giữ vào năm 2022 đủ để giết chết tất cả người Mỹ.

Dữ liệu do Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC) cung cấp cho thấy, vào năm 2022 gần 74.000 người Mỹ thiệt mạng vì dùng quá liều fentanyl, gấp đôi năm 2019. Ngoài ra, từ năm 2019 – 2021 tỷ lệ tử vong do dùng thuốc quá liều liên quan đến fentanyl ở thanh thiếu niên (bao gồm cả sinh viên đại học) đã tăng gần gấp 3 lần, còn tỷ lệ tử vong ở trẻ em dưới 5 tuổi tăng gần gấp 6 lần. Các cuộc điều tra cho thấy fentanyl được sản xuất bất hợp pháp là nguyên nhân chính.

Do hầu hết nguyên liệu thô để sản xuất fentanyl đều được tinh chế ở Trung Quốc và nhập lậu vào Mexico, điều đó khiến những tranh cãi ngoại giao giữa Trung Quốc và Mỹ trong vấn đề này như không có hồi kết.

Các chuyên gia y tế và an ninh đã cảnh báo, loại thuốc này có thể được sử dụng trong các cuộc tấn công khủng bố nhắm vào Mỹ; nó không mùi và không vị, chỉ một lượng nhỏ (hai miligam – tương đương 5 hạt muối ăn) xâm nhập vào máu con người và có thể gây ra hậu quả chết người trong vòng 10 phút, do đó việc ví loại thuốc này là vũ khí hóa học tiềm năng là không ngoa.

Bác sĩ y khoa John C. Hagan III (Mỹ) chỉ ra rằng các tổ chức khủng bố hoặc các nước thù địch có thể gây ra đòn tàn khốc cho nước Mỹ thông qua thủ đoạn đầu độc fentanyl có tổ chức và bí mật.

Năm ngoái, tổng chưởng lý và các nhà lập pháp Đảng Cộng hòa ở một số bang của Mỹ đã thúc đẩy chính quyền Tổng thống Biden phân loại fentanyl là vũ khí hủy diệt hàng loạt. Nhà Trắng đã công bố kế hoạch đầu tư 450 triệu USD vào “các dịch vụ hỗ trợ phòng ngừa, giảm thiểu tác hại, điều trị và phục hồi” liên quan đến cuộc khủng hoảng fentanyl, cũng như 800 triệu USD để giảm dòng chảy ma túy opioid bất hợp pháp vào Mỹ.

Nhà chức trách Mỹ cảnh báo vấn nạn thuốc giả hoành hành mạnh mẽ ở Mỹ, đặc biệt là thuốc giảm đau nhóm opioid, theo đó hầu hết fentanyl bất hợp pháp này được sản xuất ở Mexico bằng cách sử dụng tiền chất từ Trung Quốc, sau đó được buôn lậu qua biên giới Mỹ-Mexico – vấn nạn được cho là liên quan đến số lượng lớn người nhập cư bất hợp pháp.

Tại phiên điều trần của Ủy ban An ninh Nội địa vào ngày 19/7 năm nay, Nghị sĩ Mark Green cho biết, các Cartel (các tập đoàn ma túy Mexico) thường dùng thủ đoạn đánh lạc hướng chú ý của nhân viên biên phòng, ví dụ như tập trung một nhóm người vượt biên đông đảo ở một khu vực nào đó áp đảo số nhân viên biên phòng, theo đó khi lỗ hổng canh phòng xuất hiện ở nơi khác là điểm fentanyl tuồn lậu vào.

Điều đó cũng được các quan chức an ninh biên giới Mỹ xác nhận, họ nhấn mạnh sự cần thiết phải có thêm nguồn lực để đối phó với cả fentanyl và dòng người qua biên giới bất hợp pháp không ngừng diễn ra.

Ngoài việc sản xuất và buôn bán ở phía Mexico, fentanyl còn được vận chuyển trực tiếp đến Mỹ để chế biến. Là trung tâm vận tải, thương mại và tài chính của Mỹ, New York tự nhiên trở thành trung tâm phân phối fentanyl bất hợp pháp.

Luật sư và nhà phân tích an ninh quốc gia Irina Tsukerman nhận định rằng, vấn nạn tràn nan fentanyl ở Mỹ nên được coi là hành động như ứng phó cuộc chiến tranh thay vì chỉ xem là vấn đề tội phạm hay chống ma túy, vì “đây là hành động chính trị có thể gây ảnh hưởng và làm suy yếu nước Mỹ, cũng sẽ gây ra những hậu quả chính trị”.