Cuba đã khôi phục một phần nhỏ điện lưới vào giữa tối thứ Sáu (18/10), các quan chức cho biết, vài giờ sau khi hòn đảo này rơi vào tình trạng mất điện toàn quốc do một trong những nhà máy điện lớn của họ bị hỏng.

Cuba mat dien toan quoc 18 10
Một vài tòa nhà có điện trong thành phố được nhìn thấy trong thời gian mất điện toàn quốc do sự cố lưới điện ở Havana, Cuba vào ngày 18 tháng 10 năm 2024. (Ảnh: ADALBERTO ROQUE/AFP via Getty Images)

Phần lớn trong số 10 triệu cư dân Cu Ba vẫn chìm trong bóng tối vào đêm thứ Sáu (18/10), nhưng một số khu vực rải rác của thủ đô Havana, bao gồm một số bệnh viện lớn của thành phố, đã thấy đèn sáng trở lại ngay sau khi trời tối.

Nhà điều hành lưới điện UNE thông báo họ hy vọng sẽ khởi động lại ít nhất năm nhà máy phát điện chạy bằng dầu diesel vào quá đêm, cung cấp đủ điện để bắt đầu khôi phục điện cho các khu vực rộng lớn hơn của đất nước.

Chính phủ do Đảng Cộng sản điều hành đã đóng cửa các trường học và ngành công nghiệp không thiết yếu vào sáng sớm thứ Sáu (18/10) và cho hầu hết công chức nhà nước về nhà trong nỗ lực cuối cùng để giữ cho đèn sáng sau nhiều tuần thiếu điện nghiêm trọng. Các hoạt động giải trí và văn hóa, bao gồm cả hộp đêm, cũng đã được lệnh đóng cửa.

Nhưng ngay trước buổi trưa thứ Sáu (18/10), nhà máy điện Antonio Guiteras, nhà máy điện lớn nhất và hiệu quả nhất của đất nước, đã ngừng hoạt động, gây ra sự cố lưới điện toàn quốc và đột ngột khiến toàn bộ hòn đảo mất điện.

Các quan chức Cuba cho biết vào cuối ngày thứ Sáu (18/10) rằng họ đang nỗ lực khắc phục sự cố khiến nhà máy điện chạy bằng dầu này bị hỏng. Họ không nêu rõ nguyên nhân khiến nhà máy không hoạt động được.

Sự cố mất điện đánh dấu một tình trạng tồi tệ mới trên hòn đảo nơi cuộc sống ngày càng trở nên khó khăn khi người dân phải chịu cảnh thiếu lương thực, nhiên liệu, nước và thuốc men.

Hầu như mọi hoạt động thương mại ở Havana đều dừng lại vào thứ Sáu (18/10). Nhiều người dân ngồi đổ mồ hôi trên bậc cửa. Khách du lịch ngồi chồm hổm sát mặt đất trong sự thất vọng. Đến đêm, thành phố gần như chìm trong bóng tối hoàn toàn.

Chúng tôi đến một nhà hàng và họ không có thức ăn vì không có điện, giờ chúng tôi cũng không có internet. Trong hai ngày, chúng tôi đã gặp phải một số vấn đề“, du khách người Brazil Carlos Roberto Julio, người mới đến Havana chia sẻ. .

Thủ tướng Cuba Manuel Marrero tuần này đổ lỗi cho tình trạng mất điện ngày càng trầm trọng trong vài tuần qua là do tình trạng hoàn toàn tồi tệ mà hầu hết người dân Cuba đều biết – cơ sở hạ tầng xuống cấp, tình trạng thiếu nhiên liệu và nhu cầu tăng cao.

Tình trạng thiếu nhiên liệu là yếu tố lớn nhất“, ông Marrero phát biểu trong một thông điệp trên truyền hình gửi đến toàn quốc.

Các quan chức Cuba cho biết, những cơn gió mạnh bắt đầu từ cơn bão Milton tuần trước, đã làm tê liệt khả năng vận chuyển nhiên liệu khan hiếm từ các tàu thuyền ngoài khơi đến các nhà máy điện của hòn đảo.

Nhiên liệu bị hạn chế

Chính phủ Cuba cũng đổ lỗi cho lệnh cấm vận thương mại của Hoa Kỳ, cũng như các lệnh trừng phạt dưới thời Tổng thống Donald Trump, về những khó khăn trong việc mua nhiên liệu và phụ tùng thay thế để vận hành các nhà máy chạy điện chạy dầu.

Kịch bản phức tạp này chủ yếu là do sự gia tăng của cuộc chiến kinh tế và sự ngược đãi về tài chính và năng lượng của Hoa Kỳ“, Chủ tịch Cuba Miguel Diaz-Canel phát biểu trên trang mạng xã hội X vào thứ Năm (17/10).

Một phát ngôn viên của Hội đồng An ninh Quốc gia Nhà Trắng tuyên bố: “Hoa Kỳ không phải chịu trách nhiệm về tình trạng mất điện hôm nay trên đảo, hoặc tình hình năng lượng nói chung ở Cuba“.

Một quan chức Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ cho biết vào cuối ngày thứ Sáu (18/10) rằng Washington đang theo dõi chặt chẽ tác động nhân đạo tiềm tàng của tình trạng mất điện nhưng chính phủ Cuba đã không yêu cầu hỗ trợ.

Đối với nhiều người Cuba, những người không quan tâm đến chính trị và đã quen với tình trạng mất điện thường xuyên, thì tình trạng mất điện trên toàn quốc không gì khác hơn là một đêm thứ Sáu bình thường.

Cư dân Carlos Manuel Pedre cho biết ông đã mặc định sử dụng những thú vui đơn giản để giết thời gian.

Trong thời đại chúng tôi đang sống, với mọi thứ đang diễn ra ở đất nước chúng tôi, trò giải trí hợp lý nhất là trò domino. Chúng tôi đang trong cơn khủng hoảng toàn diện“, ông Pedre nói khi chơi trò chơi phổ biến này với bạn bè. 

Trong khi nhu cầu về điện đã tăng lên trong những năm gần đây cùng với khu vực tư nhân non trẻ của Cuba, thì nguồn cung nhiên liệu đã giảm mạnh.

Venezuela, nhà cung cấp dầu lớn nhất của Cuba, đã giảm lượng dầu vận chuyển đến hòn đảo này xuống mức trung bình 32.600 thùng mỗi ngày trong chín tháng đầu năm này, chỉ bằng một nửa so với 60.000 thùng/ngày được vận chuyển trong cùng kỳ năm 2023, theo dữ liệu giám sát tàu và các tài liệu vận chuyển nội bộ từ công ty nhà nước PDVSA của Venezuela.

PDVSA, công ty có cơ sở hạ tầng lọc dầu cũng đang gặp khó khăn, năm nay đã cố gắng tránh một làn sóng khan hiếm nhiên liệu mới trong nước, nên chỉ để lại khối lượng nhỏ hơn để xuất khẩu sang các nước đồng minh như Cuba.

Nga và Mexico, những nước trước đây đã vận chuyển nhiên liệu đến Cuba, cũng đã giảm đáng kể lượng dầu vận chuyển.

Sự thiếu hụt này đã khiến Cuba phải tự xoay xở trên ‘thị trường giao ngay’ đắt đỏ hơn nhiều vào thời điểm chính phủ nước này gần như phá sản.