Hạ viện Mỹ hôm 9/9 đã thông qua “Dự luật Ngăn chặn Xung đột Đài Loan” (Taiwan Conflict Deterrence Act), quy định nếu Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) tấn công Đài Loan, Bộ Tài chính Mỹ sẽ công khai tài sản bất hợp pháp của các quan chức cấp cao ĐCSTQ, đồng thời ngăn chặn không cho họ và người thân liên hệ với các tổ chức tài chính của Mỹ.

co My
Lá cờ Mỹ tung bay trên Tòa nhà Quốc hội ở Washington ngày 13/5/2024. (Ảnh: Trần Lôi/ NTDTV)

Ủy ban Dịch vụ Tài chính Hạ viện Mỹ (U.S.House Financial Services Committee) đã đưa ra thông cáo báo chí hôm 9/9, nói rằng Hạ viện đã thông qua “Dự luật Ngăn chặn Xung đột Đài Loan”. Dự luật được đưa ra vào tháng 1/2023 từ lưỡng đảng gồm Nghị sĩ Đảng Cộng hòa French Hill và Nghị sĩ Đảng Dân chủ Brad Sherman.

Dự luật quy định nếu ĐCSTQ chuẩn bị tấn công Đài Loan, Bộ Tài chính Mỹ phải công khai tài sản bất hợp pháp của các quan chức cấp cao của ĐCSTQ. Đối tượng bao gồm thành viên Bộ Chính trị cũng như Thường vụ Bộ Chính trị và thành viên Ủy ban Trung ương, là những người thực hiện các nhiệm vụ chính có ảnh hưởng đến Đài Loan, cùng các thành viên gia đình trực hệ của họ. Các mục tiêu bị trừng phạt và người thân của họ sẽ bị đóng băng tài sản ở Mỹ, sẽ không thể sử dụng hệ thống dịch vụ tài chính của Mỹ.

Nghị sĩ Sherman cảnh báo ĐCSTQ nên từ bỏ việc đe dọa người dân Đài Loan, hãy lưu ý đáp trả của Mỹ bằng quân sự và bằng kinh tế trên diện rộng, và bằng những tiết lộ kinh tế rất cá nhân.

Nghị sĩ Hill thì nhấn mạnh rằng việc thiết lập quan hệ ngoại giao giữa Trung Quốc và Mỹ vào năm 1979 dựa trên tiền đề “hòa bình ở Đài Loan”, nếu ĐCSTQ tráo trở thì không chỉ bị đáp trả bằng hành động quân sự, mà còn bằng động thái đóng băng các hoạt động trao đổi (tẩy chay và cấm vận…).

Ông Hill chỉ ra, ngành bất động sản Trung Quốc hiện đang suy thoái, tỷ lệ thất nghiệp trong thanh niên lên tới 17%, xã hội Trung Quốc đầy bất an. Trong khi người dân Trung Quốc đang hứng chịu tình hình kinh tế khó khăn, thì hầu hết các Ủy viên Thường vụ Bộ Chính trị ĐCSTQ, bao gồm cả ông Tập Cận Bình, đều có con cái hoặc cháu chắt đang học tập và có tài sản lớn tại Mỹ. Ông giải thích tác dụng của dự luật này: “Những quan chức này phải giải thích cho người dân Trung Quốc cách họ làm giàu nhờ tiền lương công chức”.

Hưởng ứng từ chính giới Đài Loan

Thông tấn xã Trung ương Đài Loan (CNA) đưa tin, hôm 10/9, Bộ Ngoại giao Đài Loan đã tổ chức họp báo thường kỳ do người phát ngôn Lưu Vĩnh Kiên chủ trì, đồng thời Cục trưởng Cục Bắc Mỹ Vương Lương Ngọc đã có một cuộc họp giao ban về động thái mới này của Mỹ. Bà Vương giải thích rằng Hạ viện Mỹ hôm 9/9 đã thông qua “Dự luật Ngăn chặn Xung đột Đài Loan”, nhằm mục đích ngăn chặn tham vọng xâm lược Đài Loan của ĐCSTQ, biện pháp là chuẩn bị cho khả năng cắt bỏ quyền của các quan chức cấp cao của ĐCSTQ và gia đình họ trong việc sử dụng hệ thống tài chính của Mỹ, nhằm phong tỏa tài sản của họ. Luật này nhắm vào góc độ kinh tế giúp giảm thiểu khả năng ĐCSTQ xâm chiếm Đài Loan.

Bà Vương bày tỏ lòng biết ơn đối với Mỹ vì đã tiếp tục sử dụng luật pháp để duy trì hòa bình và ổn định ở khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương, bà cho hay sẽ đặc biệt chú ý đến tiến trình tiếp theo của dự luật và duy trì liên lạc chặt chẽ với Quốc hội Mỹ cùng nhánh hành pháp, sẽ nỗ lực làm sâu sắc thêm mối quan hệ đối tác hữu nghị Đài Loan-Mỹ và cùng nhau hợp tác để đảm bảo tự do, cởi mở, hòa bình và ổn định ở khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương.

Tổng thư ký Ngô Tư Dao (Rosalia Wu) Đảng Tiến bộ Dân chủ cũng cho biết, “Dự luật Ngăn chặn Xung đột Đài Loan” hướng tới biện pháp vạch trần tài sản toàn cầu của các lãnh đạo cấp cao của ĐCSTQ, một khi ĐCSTQ tiến hành một cuộc tấn công quân sự vào Đài Loan, thì Mỹ có thẩm quyền pháp lý để cắt quyền sử dụng hệ thống tài chính Mỹ của họ. Bà bày tỏ cảm ơn Mỹ với tư cách là đồng minh của Đài Loan, đã tăng cường hỗ trợ thực chất cho Đài Loan thông qua việc ban hành và sửa đổi luật, cũng như ngăn chặn các ý định chính trị toàn trị của ĐCSTQ. Đây cũng là thành tựu ngoại giao quan trọng của Chính phủ Đài Loan.

Nhà lập pháp Lý Nghiêm Tú (Lee Yen-hsiu) của Quốc Dân Đảng cũng bày tỏ rất vui khi thấy Hạ viện Mỹ thông qua dự luật ủng hộ an ninh eo biển Đài Loan, bà hy vọng bạn bè quốc tế cũng sẽ ủng hộ việc Đài Loan trở lại các tổ chức quốc tế.

Nhà lập pháp Lâm Ức Quân (Lin Yi Chun) Đảng Nhân dân thì cho biết rất hạnh phúc trước bất kỳ hành động thực chất nào của Mỹ nhằm hỗ trợ Đài Loan, điều này khẳng định mối quan hệ tốt đẹp giữa Đài Loan và Mỹ, đặc biệt là vào thời điểm căng thẳng khi quân đội ĐCSTQ đang quấy rối Đài Loan, cho thấy lưỡng đảng Mỹ đồng thuận trong việc ổn định tình hình ở eo biển Đài Loan; đồng thời một lần nữa thể hiện quyết tâm của Mỹ trong việc duy trì hòa bình, thịnh vượng và ổn định ở khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương.

Liberty Times Đài Loan đưa tin, để hưởng ứng việc Hạ viện Mỹ thông qua “Dự luật Ngăn chặn Xung đột Đài Loan”, Chủ tịch Vương Hưng Hoán (Wang Hsing-huan) của Đảng Xây Dựng Nhà Nước Đài Loan (Taiwan Statebuilding Party) đã chỉ ra rằng Hạ viện Mỹ trong những năm bầu cử tổng thống trước đây có xu hướng chờ đợi, theo đó thường những dự luật hệ trọng sẽ được Hạ viện mới thông qua sau khi cuộc bầu cử hoàn tất. Nhưng lần này khi chỉ còn chưa đầy 3 tháng trước cuộc tổng tuyển cử, Hạ viện đã nhanh chóng xử lý nhiều dự luật chống ĐCSTQ, cho thấy vấn đề này đã là đồng thuận giữa hai đảng.

Ông tiếp tục, nếu ĐCSTQ xâm chiếm Đài Loan bằng vũ lực, rất cần công khai danh sách các tổ chức tài chính cung cấp dịch vụ cho các quan chức cấp cao của ĐCSTQ, và yêu cầu các tổ chức tài chính đó phong tỏa tài sản của các quan chức cấp cao này cùng thành viên gia đình trực hệ của họ, tương tự như Mỹ và Liên minh châu Âu (EU) áp dụng các biện pháp trừng phạt kinh tế của đối với các cá nhân thuộc các tầng lớp lãnh đạo chính trị và quân sự của Iran, Bắc Triều Tiên và Nga. Điều đáng chú ý là dự luật này được soạn thảo trước khả năng ĐCSTQ xâm chiếm Đài Loan, sẽ có tác dụng răn đe mạnh mẽ.

Về nhiều chính sách của Mỹ gần đây “tách khỏi nền kinh tế Trung Quốc”, ông Vương Hưng Hoán liệt kê về luật mới của Mỹ liên quan đến chấm dứt sự thống trị của xe điện Trung Quốc tại Mỹ, bằng cách tăng thuế xe điện Trung Quốc từ 25% lên 100%; Luật Hạn chế đối với các Viện Khổng Tử và các thực thể có liên quan đến Trung Quốc từ Bộ An ninh Nội địa Mỹ (H. R. 1516), theo đó Bộ An ninh Nội địa không trợ cấp cho các trường đại học nhận tài trợ từ Chính phủ Trung Quốc; “Luật Bảo vệ Nông nghiệp Mỹ khỏi Đối thủ Nước ngoài” (Protecting American Agriculture from Foreign Adversaries Act) hạn chế các công ty và công dân Trung Quốc mua đất, dù chủ yếu là đất nông nghiệp và đất xung quanh các căn cứ quân sự, nhưng trên thực tế cũng hạn chế người dân Trung Quốc mua nhà ở tại Mỹ… Những năm gần đây, nhiều bang ở Mỹ đã thảo luận về các luật liên quan nhằm hạn chế người Trung Quốc mua đất với lý do an ninh kinh tế. Tổng thống Biden vào tháng 5 ban hành lệnh hành pháp cấm các công ty khai thác tiền điện tử của Trung Quốc mua bất động sản xung quanh Căn cứ Không quân Warren, mục đích nâng cao mức độ quản lý từ cấp tiểu bang lên cấp liên bang.

Ông Vương Hưng Hoán kêu gọi Đài Loan tăng cường hai phương diện quan trọng để hợp tác với chiến lược chống ĐCSTQ của Mỹ: thứ nhất, xử lý rõ ràng các đặc vụ của ĐCSTQ và đẩy nhanh việc thảo luận và thông qua luật đặc vụ “Dự luật Minh bạch ảnh hưởng của lực lượng nước ngoài”; thứ hai, đẩy nhanh tách rời kinh tế với Trung Quốc. Nền ngoại giao của Đài Loan phải đứng trên cùng một mặt trận với Mỹ, đây không chỉ là một liên minh có giá trị dân chủ, mà còn là con đường duy nhất để Đài Loan tồn tại.