Chính phủ Hoa Kỳ đang thực hiện lần cập nhật lớn đầu tiên kể từ năm 2001 đối với các quy định về cáp ngầm, nhằm tăng cường giám sát an ninh mạng và bảo vệ chuỗi cung ứng khỏi sự can thiệp từ các quốc gia đối địch như Trung Quốc, Nga và Iran.

New Project 70
Sơ đồ cáp ngầm. (Ảnh: Shutterstock)

Ủy ban Truyền thông Liên bang Hoa Kỳ (FCC) đã phê duyệt dự thảo quy định mới, hiện đang trong giai đoạn lấy ý kiến công chúng trước khi chính thức ban hành. Các quy định này sẽ nghiêm cấm các công ty từ các quốc gia đối thủ tham gia xây dựng, vận hành hoặc cung cấp thiết bị cho các tuyến cáp ngầm dưới biển của Hoa Kỳ, nhằm ngăn chặn rủi ro gián điệp và phá hoại an ninh thông tin.

Quy định mới có 3 mục tiêu chính:

  1. Loại trừ các công ty có trụ sở tại các nước thù địch khỏi chuỗi cung ứng cáp ngầm của Mỹ.

  2. Đơn giản hóa thủ tục phê duyệt đối với các công ty đến từ các nước đồng minh như Nhật Bản và châu Âu.

  3. Tăng yêu cầu bảo mật: Các công ty được cấp phép sẽ phải nộp kế hoạch an ninh mạng chi tiết và đảm bảo không có sự tham gia của các thực thể nước ngoài bị cấm.

Hiện tại, quá trình phê duyệt kéo dài khoảng hai năm, nhưng FCC cho biết sẽ rút ngắn thời gian để khuyến khích đầu tư từ khu vực tư nhân và công vào ngành cáp ngầm vốn tốn kém. Quy định mới cũng yêu cầu các nhà khai thác phải trải qua đánh giá sau mỗi 25 năm để duy trì giấy phép.

Vai trò chiến lược của cáp ngầm

Theo ước tính của FCC, hơn 95% lưu lượng dữ liệu quốc tế và khoảng 10 nghìn tỷ USD giao dịch tài chính mỗi ngày đi qua hệ thống cáp ngầm dưới đáy đại dương. Với tầm quan trọng chiến lược như vậy, việc kiểm soát quyền tiếp cận và bảo mật cáp ngầm được xem là ưu tiên an ninh quốc gia.

Hiện 90% cáp ngầm trên thế giới được sản xuất bởi ba công ty lớn: NEC (Nhật Bản), SubCom (Hoa Kỳ) và Alcatel Submarine Networks (Pháp). Phần còn lại thuộc về HMN Technologies, một công ty con của Huawei, đã mở rộng hoạt động tại châu Phi và các đảo Thái Bình Dương — điều này làm dấy lên lo ngại lớn từ phía Washington.

Các tập đoàn công nghệ hàng đầu như Google, Meta và Amazon Web Services (AWS) là những nhà đầu tư và vận hành chính trong lĩnh vực cáp ngầm, và chính phủ Mỹ đặc biệt nhấn mạnh đến việc bảo vệ dữ liệu mà các công ty này xử lý.

Mối lo ngại gia tăng từ Trung Quốc

Tháng 4 vừa qua, một tàu chở thủy thủ Trung Quốc làm hỏng tuyến cáp tại eo biển Đài Loan, cho thấy những rủi ro từ sự cố kỹ thuật và khả năng phá hoại.

Ngoài ra, nguy cơ lỗ hổng mạng bị khai thác cũng là một lý do quan trọng khiến Hoa Kỳ cấm các công ty Trung Quốc tham gia xây dựng cáp quang tại Hoa Kỳ. Trước đó, một công ty có quan hệ với Trung Quốc đã tham gia sửa chữa và bảo trì cáp do Google và Meta vận hành, làm dấy lên mối lo ngại rộng rãi về bảo mật dữ liệu.

FCC nhấn mạnh rằng các biện pháp mới nhằm bảo vệ cơ sở hạ tầng trọng yếu, đồng thời vẫn tạo điều kiện cho các đồng minh tham gia, ví dụ như tạo thêm cơ hội cho NEC của Nhật Bản, dù các công ty này cũng được yêu cầu phải tăng cường giám sát chuỗi cung ứng của chính họ.

Lý Ngọc t/h