Iran bãi bỏ cảnh sát đạo đức và xem xét lại luật về khăn trùm đầu
- Lê Vy
- •
Hãng tin AFP dẫn lời truyền thông địa phương hôm Chủ nhật cho biết Iran đã giải tán lực lượng cảnh sát đạo đức sau hơn hai tháng đất nước chìm trong biểu tình do vụ bắt giữ Mahsa Amini vì bị cáo buộc vi phạm quy định nghiêm ngặt về trang phục dành cho phụ nữ của đất nước.
Các cuộc biểu tình do phụ nữ lãnh đạo, bị chính quyền gọi là “bạo loạn”, đã càn quét Iran kể từ khi cô gái người Iran gốc Kurd 22 tuổi chết trong khi bị giam giữ vào ngày 16/9, ba ngày sau khi cô bị cảnh sát đạo đức ở Tehran bắt giữ.
Những người biểu tình đã đốt khăn trùm đầu của họ và hô vang các khẩu hiệu chống chính phủ. Và kể từ cái chết của Amini, ngày càng có nhiều phụ nữ không đội khăn trùm đầu, đặc biệt là ở các vùng của Tehran.
“Cảnh sát đạo đức không liên quan gì đến cơ quan tư pháp và đã bị bãi bỏ,” Tổng chưởng lý Mohammad Jafar Montazeri được hãng thông tấn ISNA dẫn lời nói.
Kể từ cuộc Cách mạng Hồi giáo năm 1979 lật đổ chế độ quân chủ do Mỹ hậu thuẫn tại Iran, đã xuất hiện một số hình thức giám sát chính thức về quy định trang phục nghiêm ngặt đối với cả nam và nữ.
Nhưng dưới thời Tổng thống theo đường lối cứng rắn Mahmoud Ahmedinejad, cảnh sát đạo đức – được biết đến với tên chính thức là Gasht-e Ershad hay “Tuần tra hướng dẫn” – được thành lập để “truyền bá văn hóa về sự đứng đắn và về khăn trùm đầu”.
Các đơn vị được thành lập bởi Hội đồng Cách mạng Văn hóa Tối cao của Iran, ngày nay do Tổng thống Ebrahim Raisi đứng đầu.
Họ bắt đầu tuần tra vào năm 2006 để thực thi quy định về trang phục, trong đó yêu cầu phụ nữ mặc quần áo dài; cấm mặc quần đùi, quần jean rách và các loại quần áo khác bị coi là không đứng đắn.
Thông báo về việc bãi bỏ các đơn vị này được đưa ra một ngày sau khi ông Montazeri cho biết cả quốc hội và cơ quan tư pháp đang làm việc về vấn đề liệu có cần thay đổi luật yêu cầu phụ nữ che đầu hay không.
Ông Raisi cho biết trong các bình luận trên truyền hình hôm thứ Bảy rằng các nền cộng hòa và Hồi giáo của Iran đã được củng cố theo hiến pháp “nhưng có thể linh hoạt trong những phương pháp thực thi hiến pháp”.
Khăn trùm đầu đã trở thành bắt buộc vào năm 1983. Các sĩ quan cảnh sát đạo đức ban đầu đã đưa ra những cảnh báo trước khi bắt đầu đàn áp và bắt giữ phụ nữ 15 năm trước.
Vai trò của các đơn vị ngày càng phát triển, nhưng luôn gây tranh cãi ngay cả giữa các ứng cử viên tranh cử tổng thống
Các tiêu chuẩn về trang phục dần dần thay đổi, đặc biệt là dưới thời cựu tổng thống ôn hòa Hassan Rowhani, khi người ta thường thấy phụ nữ mặc quần jean bó sát với khăn trùm đầu sặc sỡ, rộng rãi.
Nhưng vào tháng 7 năm nay, người kế nhiệm bảo thủ Raisi đã kêu gọi huy động “tất cả các cơ quan nhà nước thực thi luật khăn trùm đầu”.
Ông Raisi vào thời điểm đó cáo buộc rằng “những kẻ thù của Iran và Hồi giáo đã nhắm mục tiêu vào các giá trị văn hóa và tôn giáo của xã hội bằng cách truyền bá tham nhũng”.
Đối thủ khu vực của Iran là Ả-rập Xê-út cũng sử dụng cảnh sát đạo đức để thực thi quy định về trang phục của phụ nữ và các quy tắc ứng xử khác. Kể từ năm 2016, lực lượng này đã bị bãi bỏ trong nỗ lực thúc đẩy vương quốc Hồi giáo Sunni rũ bỏ hình ảnh cứng rắn của mình.
Vào tháng 9, Liên minh Đảng Nhân dân Hồi giáo Iran, đảng cải cách chính của đất nước, đã kêu gọi hủy bỏ luật khăn trùm đầu.
Đảng được thành lập bởi những người thân của cựu tổng thống theo chủ nghĩa cải cách Mohammad Khatami, yêu cầu chính quyền “chuẩn bị các yếu tố pháp lý mở đường cho việc hủy bỏ luật bắt buộc trùm khăn trùm đầu”.
Hôm thứ Bảy, đảng này cũng kêu gọi nước cộng hòa Hồi giáo “chính thức tuyên bố chấm dứt các hoạt động của cảnh sát đạo đức” và “cho phép các cuộc biểu tình ôn hòa”.
Iran cáo buộc kẻ thù của họ là Hoa Kỳ và các đồng minh của họ, bao gồm Anh và Israel, và các nhóm người Kurd có trụ sở bên ngoài đất nước, đã xúi giục các cuộc biểu tình trên đường phố.
Hơn 300 người đã thiệt mạng trong tình trạng bất ổn, trong đó có hàng chục thành viên lực lượng an ninh, một tướng Iran cho biết hôm thứ Hai.
Tổ chức phi chính phủ Nhân quyền Iran có trụ sở tại Oslo hôm thứ Ba cho biết ít nhất 448 người đã “bị lực lượng an ninh giết chết trong các cuộc biểu tình đang diễn ra trên toàn quốc”.
Hàng nghìn người đã bị bắt giữ, trong đó có các diễn viên và cầu thủ bóng đá nổi tiếng của Iran.
Lê Vy (theo AFP)
Xem thêm
Từ khóa Dòng sự kiện Iran bỏ cảnh sát đạo đức luật khăn trùm đầu Iran
