Iran bắt hai tàu chở dầu của Anh, gia tăng căng thẳng tại vùng Vịnh

Iran đã bắt giữ hai tàu chở dầu của Anh – một chiếc đăng ký tại Anh, chiếc khác đăng ký tại Liberia – tại Eo biển Hormuz hôm thứ Sáu (19/7). Động thái này của Iran tiếp tục làm gia tăng căng thẳng tại vùng Vịnh.

Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran đã tuyên bố đưa tàu Stena Impero treo cờ Anh cùng 23 thủy thủ đoàn về một bến cảng của Iran. Các nhà chức trách Iran nói rằng tàu Stena Impero đã vi phạm các quy định hàng hải.

Hãng tin FARS (Iran) hôm thứ Bảy (20/7) cho biết tàu Stena Impero đã được đưa về cảng Bandar Abbas và các thủy thủ vẫn ở trên tàu. Trong khi đó, hãng tin nhà nước Iran, IRNA loan báo rằng chiếc tàu chở dầu của Anh đã bị bắt vì va chạm với một tàu đánh cá Iran. Hãng tin này nói rằng chiếc tàu đánh cá Iran đã thông báo cho Tổ chức Cảng và Hàng hải Iran và cơ quan này đã thông tin cho Vệ binh Cách mạng Hồi giáo.

Tuy nhiên, theo The Guardian, chủ tàu Stena Impero nói rằng chiếc tàu này “đã bị một số tàu nhỏ không rõ danh tính và một máy bay trực thăng tiếp cận khi nó đang di chuyển tại Eo biển Hormuz, trên tuyến hàng hải quốc tế.”

Chiếc tàu thứ hai, tàu Mesdar treo cờ Liberia nhưng do Anh điều hành, hôm thứ Sáu (19/7) cũng đã phải thay đổi lộ trình đột ngột khi nó đang hướng tới cảng Ras Tanura của Ả Rập Saudi. Dữ liệu theo dõi hành trình cho thấy tàu Mesdar đang di chuyển về phía bắc tới bờ biển Iran trước khi tín hiệu theo dõi hành trình bị tắt.

Theo The Guardian, khoảng gần hai giờ sau đó, tín hiệu theo dõi hành trình của tàu Mesdar được bật lại. Hãng tin FARS cho biết tàu Mesdar đã bị giữ tại Eo biển Hormuz một thời gian ngắn và được thông báo phải tuân thủ các quy định về môi trường trước khi được phép tiếp tục di chuyển theo lộ trình ban đầu.

Nhà điều hành tàu Mesdar có trụ sở tại Glasgow, Norbulk Shipping UK, đã xác nhận rằng chiếc tàu này đã bị một số vệ binh có vũ trang lên tàu nhưng sau đó đã được cho phép tiếp tục hành trình. “Tất cả thủy thủ đoàn đều an toàn và khỏe mạnh,” The Guardian dẫn lời Norbulk Shipping UK.

Nhà điều hành tàu Stena Impero, Stena Bulk xác nhận trong tuyên bố phát đi hôm 19/7 rằng họ vẫn chưa thể xác định thông tin về chiếc tàu này.

Stena Bulk nói rằng tàu Stena Impero “tuân thủ hoàn toàn tất cả các quy định hàng hải và luật pháp quốc tế” thời điểm nó bị chặn lại.

Giám đốc điều hành Stena Bulk, Erik Hannel nói: “23 thủy thủ đoàn trên tàu mang quốc tịch Ấn Độ, Nga, Latvia và Philippines. Chưa có báo cáo nào về thương vong và ưu tiên hàng đầu của chúng tôi là an toàn và sức khỏe của thủy thủ đoàn.”

Ngoại trưởng Anh, Jeremy Hunt nói với hãng tin Sky News: “Chúng tôi cực kỳ rõ ràng rằng nếu tình huống này không được giải quyết nhanh chóng, sẽ có những hậu quả nghiêm trọng.”

Nhưng ông Hunt cũng nói thêm: “Chúng tôi không tìm kiếm các lựa chọn quân sự, chúng tôi đang tìm cách thức ngoại giao để giải quyết tình huống này, nhưng chúng tôi rất rõ ràng rằng vấn đề này phải được giải quyết.”

“Việc bắt giữ này là không thể chấp nhận được. Điều quan trọng là phải duy trì tự do hàng hải và tất cả tàu thuyền có thể di chuyển an toàn và tự do trong khu vực này,” ông Hunt nhấn mạnh.

Vào tối thứ Sáu 19/7 (giờ Anh), chính phủ Anh đã phát đi tuyên bố khuyến cáo các tàu của Anh hãy di chuyển ra ngoài khu vực gần Iran “một khoảng thời gian tạm thời”.

Tuyên bố của chính phủ Anh phát đi sau cuộc họp của các bộ trưởng để thảo luận về sự vụ tại Eo biển Hormuz nhấn mạnh: “Chúng tôi vẫn cực lực quan ngại về những hành động không thể chấp nhận của Iran, điều này thể hiện một thách thức rõ ràng tới tự do hàng hải quốc tế.”

“Như Ngoại trưởng đã nói, phản ứng của chúng tôi sẽ được xem xét và sẽ là mạnh mẽ và sẽ có những hậu quả nghiêm trọng nếu tình huống này không được giải quyết… Chúng tôi vẫn liên lạc với các đối tác quốc tế và sẽ có thêm những cuộc gặp vào cuối tuần,” tuyên bố của chính phủ Anh nói thêm.

Tổng thống Mỹ Donald Trump vào tối thứ Sáu (19/7) đã nói rằng Mỹ sẽ trao đổi với Anh về những sự vụ mới nhất tại vùng Vịnh.

Việc Iran bắt giữ các tàu của Anh đến chỉ vài giờ sau khi các nhà chức trách Gibralta thông báo rằng họ sẽ mở rộng thời gian giam giữ tàu Grace 1 của Iran mà Gibralta với sự hỗ trợ của Hải quân Hoàng Gia Anh đã bắt giữ hôm 4/7 do nghi ngờ tàu Grace 1 chở dầu cho Syria, vi phạm lệnh cấm vận của Liên minh Châu Âu. Chính quyền Iran đã lên án việc bắt giữ tàu Grace 1 là tội cướp biển và được thực hiện theo mệnh lệnh từ Washington.

Các chính trị gia Iran đã kêu gọi trả thủ và lực lượng quân đội Iran với sự lãnh đạo của Vệ binh Cách mạng Hồi giáo đang ngày càng gia tăng hành động gây hấn nhằm làm gián đoạn tuyến đường biển quan trọng tại vùng Vịnh.

Như Ngọc