Khủng hoảng tại Romania khi cấm ứng viên Georgescu tranh cử

Dương Thiên Tư
•
Thứ Tư, 12/03/2025

Cơ quan bầu cử Romania cho biết hôm Chủ Nhật (9/3) rằng nỗ lực tranh cử tổng thống của ứng viên thân Nga Calin Georgescu là không hợp lệ, vì ông đã vi phạm luật chống chủ nghĩa cực đoan của nước này. Quyết định đó đã gây ra các cuộc bạo loạn tại thủ đô Bucharest, khi những người ủng hộ ông Georgescu tụ tập bên ngoài cơ quan bầu cử và hô vang những khẩu hiệu phản đối.

Động thái của Cơ quan bầu cử Romania khiến Phó Tổng thống Mỹ Vance đã chỉ trích rằng nước này đã loại một ứng cử viên tổng thống nhận được đa số phiếu bầu – tuyên bố khiến trường hợp vốn đang tranh cử của ông Calin Georgescu nhận được sự chú ý lớn của quốc tế. Việc tòa án Hiến pháp Romania bác bỏ yêu cầu tranh cử của ông Georgescu khiến những người như Phó Tổng thống Mỹ Vance, tỷ phú Musk, cũng như ông Trump Jr. chất vấn liệu châu Âu có còn dân chủ hay không.

Romania cấm Georgescu ra tranh cử tổng thống

Theo bài đăng ngày 11/3 trên mạng xã hội X của chuyên gia truyền thông bảo thủ người Mỹ Ian Miles Cheong, cho hay Tòa án Hiến pháp Romania vừa bác bỏ yêu cầu tranh cử của Calin Georgescu, cấm tham gia tranh cử, như vậy chế độ chuyên chế đã quay trở lại châu Âu.

Bài đăng của ông đã được chia sẻ lại bởi ông Trump Jr., con trai cả của Tổng thống Mỹ Donald Trump.

Nghị sĩ Simon của Romania hôm 10/3 cũng đăng một video trên mạng xã hội X, nói rằng: “Những gì đã xảy ra ở Romania gần đây thật không thể tin được. Hãy giúp chúng tôi cứu nền dân chủ; chúng tôi đang ở giữa một cuộc đảo chính, cuộc đảo chính gần đây nhất diễn ra vào ngày hôm qua khi họ từ chối ứng cử của ông Georgescu mà không có lý do. Chúng tôi sẽ tiếp tục chiến đấu; chúng tôi có sự ủng hộ của người dân, vì vậy chúng tôi hy vọng sẽ đạt được các cuộc bầu cử tự do. Hôm nay, thứ Hai và trong suốt tuần tới, chúng tôi cần sự giúp đỡ của những người bạn quốc tế tin tưởng vào thế giới tự do, vào nền dân chủ và vào các cuộc bầu cử tự do. Tôi vừa gặp ông Georgescu, và chúng tôi đã xây dựng một kế hoạch để tái gia nhập nền dân chủ, và tổ chức các cuộc bầu cử tự do một cách hòa bình. Vì vậy, hãy giúp chúng tôi để chúng tôi có thể đạt được điều đó”.

Ông Georgescu hy vọng sẽ tái tranh cử trong cuộc bầu cử vào ngày 4/5 năm nay, nhưng Văn phòng Bầu cử Trung ương Romania đã thông báo vào ngày 9/3 việc loại ứng cử viên thân Nga Calin Georgescu khỏi cuộc bầu cử tổng thống này. Cơ quan bầu cử của Romania đã trích dẫn phán quyết trước đó của tòa án làm lý do cho quyết định chi tiết được công bố vào cuối ngày 9/3, tuyên bố rằng ông Georgescu đã không tuân thủ các quy định về bỏ phiếu. Quyết định này có nguy cơ làm trầm trọng thêm cuộc khủng hoảng hiến pháp của NATO và các nước thành viên EU, cũng làm trầm trọng thêm mối quan hệ ngày càng căng thẳng giữa châu Âu và Mỹ.

Vào ngày 9/3, cơ quan bầu cử của Romania với thành phần bao gồm các thẩm phán Tòa án Tối cao và đại diện các đảng, đã bỏ phiếu với tỷ lệ 10:4 để bãi nhiệm Calin Georgescu, nhưng đó chưa phải phán quyết cuối và ông Georgescu vẫn có thể khiếu nại lên Tòa án Hiến pháp.

Ông Georgescu đã bất ngờ nổi lên trong cuộc bầu cử tổng thống Romania được tổ chức vào ngày 24/11 năm ngoái, khi bất ngờ giành chiến thắng trong vòng bỏ phiếu đầu tiên; nhưng 2 ngày trước cuộc bầu cử vòng 2 vào ngày 8/12 thì Tòa án Hiến pháp Romania đã hủy bỏ kết quả cuộc bầu cử đó, cáo buộc Nga can thiệp có lợi cho ông Georgescu mà không có bất kỳ bằng chứng nào.

Hồi cuối tháng Hai, cảnh sát bất ngờ chặn Georgescu khi ông chuẩn bị nộp đơn tái tranh cử tổng thống, đồng thời đưa ra những cáo buộc nghiêm ngặt đối với ông. Nhưng vào thứ Sáu tuần trước (7/3), ông Georgescu vẫn chính thức nộp đơn xin ứng cử với tư cách là ứng cử viên độc lập. Hiện nay Ủy ban Bầu cử Romania đã bác bỏ đơn của ông, tuyên bố rằng: “Ủy ban từ chối đăng ký ông Georgescu là ứng cử viên độc lập trong cuộc bầu cử tổng thống Romania năm 2025”, nhưng không nêu lý do từ chối, trong khi có thăm dò cho biết ông Georgescu đang dẫn đầu với 40% ủng hộ.

Tỷ phú Musk chỉ trích là “quá điên rồ”

Quyết định loại ông Georgescu khỏi cuộc tranh cử tổng thống Romania đã gây ra các cuộc bạo loạn ở thủ đô Bucharest. Vào tối ngày 9/3, những người ủng hộ ông Georgescu đã tập trung bên ngoài cơ quan bầu cử Romania và hô vang những khẩu hiệu phản đối.

Các cuộc đụng độ nổ ra khi những người biểu tình ném đá, lật xe và đốt thùng rác. Cảnh sát chống bạo động đã sử dụng hơi cay để giải tán đám đông.

Việc hủy cuộc bỏ phiếu đã đặt Romania vào trung tâm của sự rạn nứt sâu sắc giữa chính quyền Tổng thống Mỹ Trump và các nhà lãnh đạo châu Âu – về ý nghĩa của các giá trị dân chủ và việc bảo vệ các giá trị này.

Chính quyền Trump đã coi quyết định của tòa án Romania về việc hủy bỏ cuộc bầu cử vào tháng 12 năm ngoái là bằng chứng cho thấy các chính phủ châu Âu đang đàn áp bất đồng chính kiến.

Ông Georgescu đã nêu quan điểm trên nền tảng mạng xã hội X về cuộc tranh cãi ngày càng gia tăng: “Đây là một đòn giáng trực tiếp vào trái tim của nền dân chủ thế giới! Châu Âu hiện là chế độ độc tài và Romania đang chịu sự chuyên chế!”

Có rất nhiều phát biểu trên mạng xã hội thể hiện sự ủng hộ ông Georgescu. Cố vấn của ông Trump và ông trùm công nghệ Musk đã đăng trên nền tảng X rằng quyết định của cơ quan bầu cử Romania là “quá điên rồ”.

Ông Musk trong những tuần gần đây đã nhiều lần bày tỏ ủng hộ đối với ông Georgescu. Phó Tổng thống Mỹ Vance cũng chỉ trích chính quyền Romania trong vấn đề “hủy bỏ cuộc bầu cử vì họ không thích kết quả”, tuyên bố rằng “họ quá sợ chính người dân của mình, cho nên bắt im lặng”.