Việc giao máy bay chiến đấu F-35 cho quân đội Mỹ và các khách hàng quốc tế khác sẽ bị tạm đình chỉ sau khi phát hiện nguyên liệu hợp kim sử dụng trong các thành phần kim loại cho động cơ phản lực được sản xuất tại Trung Quốc. Thông tin này đã được Lầu Năm Góc và nhà sản xuất máy bay Lockheed Martin xác nhận hôm thứ Tư (ngày 7/9). 

p3037581a340749423 ss
Một chiếc F-35B của Mỹ đang chuẩn bị cất cánh (Nguồn: Hải quân Mỹ / CC BY 2.0).

Theo một báo cáo của Defense News hôm 7/9, trong cùng ngày, công ty Lockheed Martin cho biết trong một thông cáo báo chí rằng nam châm trong tuabin do Honeywell chế tạo của máy bay chiến đấu F-35 — một bộ phận động cơ cung cấp năng lượng cho máy khởi động / máy phát — gần đây đã được phát hiện làm từ hợp kim coban và samari có nguồn gốc từ Trung Quốc.

Công ty Lockheed Martin nói rằng một phần của hợp kim đã được từ hóa ở Mỹ.

Người phát ngôn của công ty, bà Laura Siebert cho biết nam châm trên những chiếc F-35 đã được bàn giao sẽ không được thay thế bằng nam châm làm từ vật liệu không phải của Trung Quốc, vì Lầu Năm Góc đã xác định rằng nam châm này an toàn khi bay và không gây nguy hiểm về mặt thông tin chương trình nhạy cảm.

Người phát ngôn Russell Russell của Văn phòng Chương trình Liên hợp F-35 (JPO) của Lầu Năm Góc xác nhận, rằng các nam châm sẽ không truyền thông tin hoặc gây nguy hiểm cho máy bay, đồng thời cho biết các hoạt động bay của máy bay F-35 đã bàn giao và đưa vào sử dụng sẽ tiếp tục giữ nguyên không thay đổi.

Tuy nhiên dựa trên lo lắng về việc tuân thủ Điều khoản bổ sung về việc mua sắm liên bang của Bộ Quốc phòng, JPO đã ra lệnh cho Cơ quan Quản lý Hợp đồng Quốc phòng tạm thời ngừng tiếp nhận F-35.

Công ty Lockheed Martin cho biết, trong tương lai, việc sản xuất tuabin sẽ sử dụng nam châm làm từ một hợp kim khác và sử dụng nguyên liệu từ Mỹ.

Bloomberg lần đầu tiên đưa tin về việc ngừng giao hàng F-35.

Nhà cung cấp tuabin Honeywell cho biết trong một tuyên bố với Defense News rằng họ “vẫn cam kết cung cấp các sản phẩm chất lượng cao đáp ứng hoặc vượt quá tất cả các yêu cầu hợp đồng của khách hàng.”

Công ty này cho biết thêm: “Chúng tôi cam kết hợp tác chặt chẽ với Bộ Quốc phòng và Lockheed Martin để đảm bảo sẽ tiếp tục thực hiện đúng cam kết của mình đối với các sản phẩm của Honeywell dành cho F-35.”

Trong một email gửi tới Defense News, người phát ngôn Russell Goemaere của JPO cho biết, Cơ quan Quản lý Hợp đồng Quốc phòng đã thông báo cho JPO vào ngày 19/8 về khả năng vi phạm hợp kim nam châm, và đến ngày 2/9 vi phạm đã được chính thức xác nhận.

Hiện tại, một cuộc điều tra đang được tiến hành để tìm hiểu làm thế nào mà vật liệu Trung Quốc này lại lọt qua nhiều quy trình khác nhau vào chương trình F-35. Ông Russell Goemaere cho biết các nhà thầu đã tìm ra nguồn hợp kim mới, có thể được sử dụng trong các tuabin trong tương lai.

Lockheed cho biết Honeywell đã giới thiệu với họ hợp kim có nguồn gốc từ Trung Quốc vào cuối tháng Tám. Tiết lộ được đưa ra sau khi Honeywell biết được từ một trong những nhà cung cấp của chính mình rằng một nhà cung cấp khác đang sản xuất nam châm bằng hợp kim có nguồn gốc từ Trung Quốc.

Lockheed cho biết: “Chúng tôi đang làm việc với các đối tác và Bộ Quốc phòng để đảm bảo tuân thủ hợp đồng trong chuỗi cung ứng và nam châm không thể xem hoặc truy cập bất kỳ thông tin thủ tục nhạy cảm nào. F-35 vẫn có thể bay an toàn và chúng tôi đang làm việc với Bộ Quốc phòng, giải quyết vấn đề nhanh nhất có thể để tiếp tục giao hàng.”

Lockheed cho biết không rõ việc đình chỉ sẽ kéo dài bao lâu, nhưng công ty vẫn đang trên đường chuyển giao 148-153 máy bay chiến đấu F-35 vào năm 2022. Tính đến thời điểm này trong năm nay, Lockheed đã giao 88 chiếc.

Những chiếc F-35 đã được chế tạo nhưng chưa được chuyển giao sẽ vẫn ở các nhà máy của Lockheed cho đến khi vấn đề được giải quyết và việc giao hàng được cho phép trở lại.

Lockheed cho biết trong thông cáo báo chí rằng họ đang làm việc với Lầu Năm Góc để giải quyết vấn đề, và đang cung cấp cho JPO thông tin cần thiết để có được sự miễn trừ an ninh quốc gia, cho phép giao hàng máy bay chiến đấu sử dụng hợp kim của Trung Quốc.

Nếu Chính phủ quyết định rằng cần phải miễn trừ về an ninh quốc gia, thì Thứ trưởng Bộ Quốc phòng phụ trách về mua sắm và duy trì, ông William LaPlante sẽ phải đưa ra quyết định bằng văn bản rằng việc chấp nhận các máy bay F-35 có sử dụng vật liệu của Trung Quốc là vì lợi ích an ninh quốc gia của Mỹ.

Lockheed cho biết F-35 được cấu tạo bởi 300.000 bộ phận từ hơn 1.700 nhà cung cấp. Công ty cũng cho biết tất cả các thành phần của nhà cung cấp đều được kiểm tra ở mọi giai đoạn sản xuất máy bay chiến đấu.

Politico đưa tin, Lầu Năm Góc đã đình chỉ việc giao máy bay F-35 có sử dụng các hợp kim của Trung Quốc cho quân đội Mỹ (Không quân, Hải quân, Thủy quân lục chiến) và các khách hàng quốc tế khác nhau ở 10 quốc gia.

Báo cáo cho biết các nhà thầu quốc phòng như Honeywell và Lockheed Martin phải tuân thủ các quy định của “Đạo luật Mua hàng Mỹ” (Buy American).

Quy định của đạo luật này có từ những năm 1930 “yêu cầu Chính phủ liên bang mua thép và hàng hóa do Mỹ sản xuất ở bất cứ đâu có thể”. Theo quy định của “Mua hàng Mỹ”, một sản phẩm có ít nhất 50% các thành phần và/ hoặc nguyên liệu có nguồn gốc từ Mỹ có thể được định nghĩa là sản xuất tại Mỹ.