Mỹ cấm thị thực đối với quan chức Thái Lan trục xuất người Duy Ngô Nhĩ về Trung Quốc

Thứ Bảy, 15/03/2025

Trong một tuyên bố, Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ cho biết, trước tội diệt chủng và tội ác chống lại loài người của Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ), họ kêu gọi các quốc gia trên thế giới không cưỡng bức hồi hương người Duy Ngô Nhĩ về Trung Quốc.

Hôm thứ sáu (14/3), Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ tuyên bố sẽ áp dụng lệnh trừng phạt thị thực đối với các quan chức Chính phủ Thái Lan hiện tại và trước đây, vì hành động trục xuất cưỡng bức 40 người Duy Ngô Nhĩ từ Thái Lan về Trung Quốc.

Trong một tuyên bố, Ngoại trưởng Marco Rubio cho biết Hoa Kỳ cam kết chống lại những nỗ lực của ĐCSTQ, nhằm gây sức ép buộc các chính phủ này đưa người Duy Ngô Nhĩ và các nhóm khác trở về Trung Quốc, nơi họ phải đối mặt với sự tra tấn và mất tích cưỡng bức.

Ông nói, với lịch sử lâu dài về tội diệt chủng và tội ác chống lại loài người của Trung Quốc (ĐCSTQ) đối với người Duy Ngô Nhĩ, Hoa Kỳ kêu gọi các chính phủ trên toàn thế giới kiềm chế không cưỡng bức đưa người Duy Ngô Nhĩ và các nhóm khác trở về Trung Quốc.

Các lệnh trừng phạt này áp dụng đối với các quan chức chính phủ nước ngoài trực tiếp hoặc gián tiếp tham gia vào hoạt động hồi hương cưỡng bức người Duy Ngô Nhĩ, hoặc các nhóm người khác có nhu cầu được bảo vệ, về Trung Quốc. Ngoài các viên chức liên quan đến cuộc trục xuất khỏi Thái Lan, một số thành viên gia đình của họ cũng có thể bị đưa vào danh sách chế tài.

Chính sách hạn chế thị thực này được thực hiện theo Mục 212(a)(3)(C) của Đạo luật Di trú và Quốc tịch, cho phép Hoa Kỳ áp dụng các biện pháp trừng phạt, bao gồm lệnh cấm thị thực, đối với các quan chức chính phủ nước ngoài tham gia hoặc tạo điều kiện cho các hành vi vi phạm nhân quyền nghiêm trọng ở Trung Quốc.

Tuy nhiên, tuyên bố của Bộ Ngoại giao không đề cập đến danh sách trừng phạt cụ thể hoặc số lượng người. Từ lâu, ĐCSTQ đã phủ nhận cáo buộc diệt chủng và tội ác chống lại loài người này.

Cuối tháng Hai, Thái Lan đã trục xuất 40 người xin tị nạn Duy Ngô Nhĩ trở về Trung Quốc nhân dịp kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao với Trung Quốc. Ông Rubio đã đưa ra một tuyên bố bằng văn bản vào thời điểm đó, lên án mạnh mẽ việc trục xuất cưỡng bức.

Ông Rubio nói Hoa Kỳ lên án theo cách mạnh mẽ nhất về việc Thái Lan cưỡng bức hồi hương ít nhất 40 người Duy Ngô Nhĩ về Trung Quốc, nơi họ không có quyền được xét xử hợp pháp, phải chịu sự đàn áp, lao động cưỡng bức và tra tấn.

Ông cũng cho biết theo Công ước chống tra tấn và các công ước quốc tế khác, động thái của Thái Lan có thể vi phạm nghĩa vụ quốc tế của nước này, đồng thời kêu gọi tất cả các chính phủ không nên cưỡng bức hồi hương những người Duy Ngô Nhĩ xin tị nạn về Trung Quốc.

Thái Lan là một trong những đồng minh lâu đời nhất của Hoa Kỳ ở Châu Á, nhưng gần đây đã tìm cách duy trì mối quan hệ tốt đẹp với Bắc Kinh.

Đầu tháng Hai năm nay, Thủ tướng Thái Lan Paetongtarn Shinawatra đã gặp nhà lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình trong chuyến thăm Trung Quốc. Đáp lại những chỉ trích của quốc tế về việc trục xuất, Thái Lan cho biết Trung Quốc đã đảm bảo sẽ đối xử tốt với người Duy Ngô Nhĩ.

Phó thủ tướng Thái Lan Phumtham Wechayachai nói: “Chính phủ Trung Quốc đã nhấn mạnh với chúng tôi rằng Trung Quốc muốn những người Duy Ngô Nhĩ này trở về, những người này không phạm bất kỳ tội nghiêm trọng nào và sẽ được chăm sóc tốt.“

Bộ Ngoại giao Trung Quốc khi đó tuyên bố rằng việc hồi hương được thực hiện theo luật pháp Trung Quốc, Thái Lan và quốc tế như một phần của cuộc chiến chống buôn người và tội phạm xuyên biên giới, đồng thời cho biết quyền và lợi ích của những người hồi hương sẽ được bảo vệ.

Ông Lưu Bằng Vũ (Liu Pengyu), người phát ngôn của Đại sứ quán Trung Quốc tại Hoa Kỳ, nói với Reuters: “Chúng tôi kiên quyết phản đối sự can thiệp vào công việc nội bộ của Trung Quốc với lý do nhân quyền. Chúng tôi cũng phản đối việc sử dụng các vấn đề liên quan đến Tân Cương để phá hoại sự hợp tác thực thi pháp luật thông thường giữa các quốc gia.“

Tuy nhiên theo Reuters, Thứ trưởng Ngoại giao Thái Lan Russ Jalichandra cho biết trong một tuyên bố rằng, “Thái Lan có thể phải đối mặt trả đũa từ Trung Quốc (ĐCSTQ), điều này sẽ ảnh hưởng đến sinh kế của nhiều người Thái”. Ông nói thêm rằng việc hồi hương nhóm này trở về Trung Quốc là “lựa chọn tốt nhất”. Ông Russ không nói rõ biện pháp trả đũa của ĐCSTQ có thể là gì.

Năm 2014, 350 người Duy Ngô Nhĩ đã bị bắt khi chạy trốn sang Thái Lan từ Tân Cương, Trung Quốc. Một số người đã bị giam giữ hơn 10 năm. Các chuyên gia nhân quyền của Liên Hợp Quốc cảnh báo rằng những người Duy Ngô Nhĩ này phải đối mặt với nguy cơ bị tra tấn, ngược đãi và “tổn hại không thể khắc phục” nếu họ bị hồi hương.

Hôm thứ Năm (13/3), người phát ngôn của Cao ủy Liên hợp quốc về nhân quyền, bà Liz Throssell, cũng cảnh báo: “Việc trục xuất 40 người Duy Ngô Nhĩ về Trung Quốc rõ ràng là vi phạm chuẩn mực và luật nhân quyền quốc tế.”

Bà cho biết, văn phòng Cao ủy Liên hợp quốc về nhân quyền đã nhiều lần kêu gọi Thái Lan không trục xuất những người Duy Ngô Nhĩ mà nước này đã giam giữ trong một thập kỷ. Bà nhấn mạnh, những người Duy Ngô Nhĩ này phải đối mặt với nguy cơ bị tra tấn, ngược đãi hoặc các tổn hại không thể khắc phục.

Bình Minh (t/h)