Hôm thứ Ba (12/8) Nhà Trắng thông báo, Tổng thống Mỹ Donald Trump và Tổng thống Nga Vladimir Putin sẽ tổ chức cuộc hội đàm được trông đợi từ lâu tại thành phố Anchorage, bang Alaska, Mỹ.

Karoline Leavitt
Thư ký báo chí Nhà Trắng Karoline Leavitt phát biểu trong cuộc họp báo tại Nhà Trắng vào ngày 17/3/2025. (Ảnh: Madalina Vasiliu/ Epoch Times)

Người phát ngôn Nhà Trắng Karoline Leavitt tiết lộ, ông Trump sẽ khởi hành vào sáng thứ Sáu tới Anchorage để gặp ông Putin, hai bên chủ yếu sẽ thảo luận về cách chấm dứt chiến tranh Ukraine.

Cô Leavitt xác nhận, hai nguyên thủ sẽ tiến hành hội đàm một đối một, nhưng lịch trình cụ thể chưa được công bố, các chi tiết vẫn đang được thu xếp.

Anchorage nằm ở phía nam bang Alaska, là thành phố lớn nhất của bang này.

Bộ Ngoại giao Nga hôm thứ Ba thông báo, Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov và Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio đã tiến hành tham vấn trước hội nghị thượng đỉnh. Bộ Ngoại giao Nga cho biết, hai bên bày tỏ hy vọng các chi tiết được thảo luận sẽ được thực hiện suôn sẻ. Tuy nhiên, bản thông cáo ngắn không tiết lộ thêm thông tin.

Ông Trump mô tả cuộc gặp Alaska lần này là một nỗ lực nhằm thúc đẩy chấm dứt chiến sự ở Ukraine, và trong bối cảnh đó đã đề cập đến khả năng Nga và Ukraine thực hiện trao đổi lãnh thổ. Tuy nhiên, Ukraine đã tuyên bố rõ ràng bác bỏ bất kỳ sự nhượng bộ lãnh thổ nào.

Vì sao chọn gặp ở Alaska?

Mùa hè năm nay, dưới sự trung gian của ông Trump, Nga và Ukraine đã tổ chức 3 vòng đàm phán, nhưng tiến triển hòa bình còn hạn chế.

Việc chọn Alaska làm địa điểm hội đàm lần này mang ý nghĩa lịch sử. Theo BBC, Mỹ đã mua Alaska từ Nga vào năm 1867, và đến năm 1959 thì biến nó thành một bang. Trợ lý Tổng thống Nga Yuri Ushakov chỉ ra rằng hai nước chỉ cách nhau bởi eo biển Bering, nói rằng “bay thẳng qua eo biển Bering và tổ chức hội nghị thượng đỉnh tại Alaska là điều rất hợp lý”.

Lần gần đây nhất Alaska trở thành tâm điểm ngoại giao của Mỹ là tháng 3/2021, khi đội ngũ của chính quyền Biden gặp các đại diện Trung Quốc tại Anchorage. Cuộc họp khi đó trở nên căng thẳng vì phía Trung Quốc cáo buộc Mỹ “kẻ cả và đạo đức giả”.

Dự kiến Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky sẽ không tham dự. Trump cho biết ông sẽ là người đầu tiên gọi điện cho ông Zelensky sau hội nghị. Ông Zelensky tuyên bố trước đó rằng bất kỳ thỏa thuận nào không có sự tham gia của Ukraine đều là “quyết định vô hiệu” và ông kiên quyết phản đối cái gọi là “trao đổi lãnh thổ”.

Trong cuộc họp báo hôm Thứ Hai ngày 11/8 tại Nhà Trắng, ông Trump nói rằng Nga “đã chiếm một vùng lãnh thổ rộng lớn của Ukraine”, ông sẽ nỗ lực để Ukraine giành lại một phần lãnh thổ, nhưng đồng thời cũng nhắc đến khả năng có “một số trao đổi, thay đổi đất đai”, điều này khiến Kiev lo ngại. Ông Trump miêu tả rằng hòa đàm sẽ căn cứ trên đường biên đang có trên thực địa. Nhưng mà, đường biên đó rất khúc khuỷu, bất lợi cho cả Ukraine và Nga, do đó sẽ cần thiết xảy sự trao đổi đất. Ông coi cuộc gặp này là một “cuộc thăm dò” nhằm thúc đẩy ông Putin chấm dứt chiến tranh.

Cũng tại cuộc họp báo, ông Trump nói: “Tôi quan hệ tốt với Zelensky, mọi người biết đấy. Nhưng mà, tôi không đồng ý với những điều ông ta làm, cực kỳ không đồng ý! Chiến tranh [Ukraine] lẽ ra không nên xảy ra, không nên có.”

Vài ngày qua, ông Zelensky đã cùng với một số lãnh đạo Châu Âu tìm cách miêu tả cứ như thể là ông Trump đang tìm cách đi đêm với Nga, gây bất lợi cho Ukraine. Đây chính là điều mà Trump nói rằng ông ấy không đồng ý với những gì ông Zelensky đã làm. Việc trao đổi đất là cần thiết, như ông miêu tả, đó là do đường biên theo thực địa chiến tranh là rất khúc khuỷu, bất lợi cho cả 2 bên Ukraine và Nga.

Mặc dù vậy, lập trường cốt lõi của Nga và Ukraine vẫn tồn tại khác biệt sâu sắc: Ukraine từ chối chấp nhận quyền kiểm soát của Nga đối với Crimea và các khu vực bị chiếm khác, trong khi ông Putin không nhượng bộ về yêu cầu lãnh thổ, trung lập của Ukraine và quy mô quân đội.

Theo BBC dẫn nguồn CBS News, chính quyền Trump đang tìm cách thúc đẩy một thỏa thuận ngừng bắn, cho phép Nga giữ Crimea và tiếp quản khu vực Donbas (bao gồm Donetsk và Luhansk), đồng thời từ bỏ quyền kiểm soát đối với tỉnh Kherson và Zaporizhzhia.

Phó Tổng thống Mỹ JD Vance, trong cuộc phỏng vấn với Fox News, cho biết thỏa thuận trong tương lai “sẽ không làm hài lòng hoàn toàn bất kỳ ai”, nhưng nhấn mạnh “phải thúc đẩy hòa bình, không thể đổ lỗi cho nhau”, và kêu gọi một nhà lãnh đạo quả quyết đứng ra thúc đẩy các bên ngồi lại đàm phán.