Bắc Kinh nghi ngờ chip của Nvidia có “cửa hậu” có thể điều khiển từ xa, Nvidia phủ nhận vào tối thứ Năm (ngày 31/7). Tờ Nhân Dân Nhật Báo, cơ quan ngôn luận hàng đầu của Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ), hôm thứ Sáu (ngày 1/8) đã đăng bình luận với tiêu đề “Nvidia, làm sao tôi có thể tin bạn?”, khiến cư dân mạng chế giễu.

r shutterstock 2569294879
Biển hiệu NVIDIA bên ngoài Tòa nhà Voyager trong khuôn viên trụ sở chính của NVIDIA tại Santa Clara, California. Ảnh chụp ngày 28/11/2024. (Nguồn: Tada Images / Shutterstock)

Văn phòng Thông tin Mạng Trung ương (CAC) của ĐCSTQ hôm thứ Năm (ngày 31/7) đã triệu tập công ty chip khổng lồ của Mỹ – Nvidia, với lý do “rủi ro an ninh”, yêu cầu công ty này giải trình và cung cấp tài liệu chứng minh liên quan đến nguy cơ tồn tại “cửa hậu” trên chip AI H20 dành riêng cho thị trường Trung Quốc.

CAC không nói rõ rằng nguồn tin việc chip của Nvidia có “cửa hậu” như vậy là từ đâu. Theo các kênh báo chí phương Tây, thì có thể đó là do một đề xuất từ phía Quốc hội Mỹ, rằng các hãng làm chip phải gắn vào các chip cao cấp thêm chức năng định vị để Mỹ có thể kiểm soát được rằng các chip đó không bị bán sang thị trường mà Mỹ cấm vận.

Trước nghi ngờ của Bắc Kinh rằng các chip tiên tiến mà Nvidia bán cho Trung Quốc là “ngựa thành Troy” có thể bị điều khiển từ xa, Nvidia đã phủ nhận vào tối thứ Năm. Người phát ngôn của công ty cho biết: “An ninh mạng là vô cùng quan trọng với chúng tôi. Chip của Nvidia không có bất kỳ ‘cửa hậu’ nào cho phép người khác truy cập hay điều khiển từ xa.”

Tuy nhiên, tờ Nhân Dân Nhật Báo hôm thứ Sáu lại đăng bình luận với tiêu đề “Nvidia, làm sao tôi có thể tin bạn?” để chất vấn phản hồi của Nvidia. Bình luận viết: “Trả lời thì cứ trả lời, nhưng về những nghi ngờ chip H20 có rủi ro ‘theo dõi định vị’ và ‘tắt từ xa’, doanh nghiệp chỉ có thể tuân theo yêu cầu cuộc triệu tập, cung cấp bằng chứng an ninh thuyết phục”.

Bài viết còn khẳng định: “Tuyệt đối không thể để các con chip ‘có bệnh’ được đưa vào sử dụng”, đồng thời cảnh báo rằng CEO Nvidia, ông Jensen Huang, từng phát biểu rằng sẽ “luôn tuân thủ luật pháp”, “đã nói thì phải làm”.

H20 là phiên bản giới hạn tính năng mà Nvidia đặc biệt phát triển cho thị trường Trung Quốc sau khi Mỹ siết chặt kiểm soát xuất khẩu chip AI tiên tiến vào cuối năm 2023.

Việc CAC triệu tập Nvidia diễn ra chỉ vài tuần sau khi Chính phủ Mỹ dỡ bỏ lệnh cấm bán H20. Trước đó vào tháng 4, chính quyền Trump đã cấm Nvidia xuất khẩu H20 sang Trung Quốc, nhưng đến tháng 7 lại đảo ngược quyết định và cho phép nối lại việc cung cấp.

CEO Nvidia – Jensen Huang – trong năm nay đã ba lần thăm Trung Quốc một cách rầm rộ, gặp gỡ nhiều bên, phát đi tín hiệu về việc công ty muốn “bén rễ sâu” tại thị trường Trung Quốc.

Vào tháng Bảy, cả Nvidia và AMD đều tuyên bố đã được Chính phủ Mỹ cấp phép xuất khẩu và chuẩn bị khôi phục một phần hoạt động bán chip AI cho Trung Quốc.

Đây không phải lần đầu ĐCSTQ đưa ra lo ngại về an ninh đối với sản phẩm công nghệ của Mỹ. Năm 2023, CAC đã viện lý do không vượt qua kiểm tra an ninh để cấm các nhà vận hành hạ tầng trọng yếu mua sản phẩm của Micron (Mỹ); các tổ chức có bối cảnh liên quan đến Chính phủ ĐCSTQ cũng đề xuất kiểm tra chip của Intel.

Cuối năm ngoái, Tổng cục Giám sát Thị trường ĐCSTQ đã công bố điều tra Nvidia về hành vi nghi ngờ vi phạm Luật Chống độc quyền, cho rằng công ty có thể đã không thực hiện cam kết cung cấp GPU và thiết bị mạng cho thị trường Trung Quốc khi mua lại Mellanox năm 2020.

Tuy nhiên, phía Trung Quốc hiện vừa không thể tách rời khỏi chip của Nvidia, vừa kêu gọi kiểm tra an ninh, khiến dư luận hoài nghi.

Chip của Nvidia nhiều năm nay chiếm lĩnh vị trí chủ đạo trong thị trường công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI). Một phần là vì khả năng tính toán mạnh mẽ của chip, và một phần rất lớn nữa là vì hệ sinh thái phần mềm CUDA, vốn là được Nvidia dùng để hỗ trợ chức năng đồ họa hơn 20 năm qua, nhưng sau đó được dùng cho phát triển AI.

Hiện nay, hãng Huawei của Trung Quốc dường như đang dần dần đuổi theo Nvidia trong công nghệ chip AI về tốc độ xử lý, nhưng họ không thể nào nhanh chóng có được tính phổ cập về phần mềm như CUDA của Nvidia.

Một bình luận của chuyên gia Trung Quốc, cho rằng nếu CAC xiết chặt yêu cầu kiểu như kiên quyết không chấp nhận rủi ro về cổng hậu, thế thì sẽ có lợi cho các chip nội địa của Trung Quốc.

“Những lo ngại như vậy sẽ đẩy nhanh việc áp dụng chip Trung Quốc. Mặc dù sự thay đổi hệ sinh thái cần có thời gian, nhưng điều này cuối cùng qua thời gian sẽ có thể phá hủy hoạt động kinh doanh của Nvidia,” một chuyên gia nhận định.

Ông Paul Triolo, một chuyên gia tại DGA-Albright Stonebridge Group, cho rằng công bố về “cửa hậu” có thể chỉ là cái cớ của Trung Quốc, vì công bố này quá chung chung, thiếu thông tin chi tiết.

“[Vậy là] có phản đối mạnh mẽ ở cả hai bờ Thái Bình Dương, không thích ý tưởng nối lại việc bán con chip H2O,” ông Triolo nói. “Ở Mỹ, sự phản đối rất rõ ràng, nhưng ở Trung Quốc cũng có những ý kiến cho rằng điều này sẽ làm chậm quá trình chuyển đổi sang hệ sinh thái thay thế.”

Trên các mạng xã hội nước ngoài, bình luận của truyền thông nhà nước ĐCSTQ bị cư dân mạng chế giễu dữ dội, tuy nhiên cũng có người cho rằng Nvidia “không đủ cứng rắn”.

Một số bình luận của cư dân mạng:

“Đáng lẽ nên kéo về phe mình, dù sao thì doanh nhân học cũng luôn đặt lợi nhuận lên hàng đầu, vậy mà lại đẩy họ ra, chẳng hiểu nổi logic chính sách gì!”

“Có cửa hậu thì sao? Có giỏi thì tự làm chip đi.”

“Nvidia vẫn chưa đủ cứng, lẽ ra phải dừng sản xuất ngay, không bán nữa.”

“Trước quyền lực và lòng tham, tôi thấy sự yếu đuối và sợ hãi của các doanh nghiệp tư bản lớn.”

“Xem ra đàm phán đổ vỡ rồi, sắp tới chắc lại đánh thêm thuế 100% vì mua dầu Nga cho mà xem.”

“Có chứng cứ xác thực chưa, chứ chẳng phải ‘vừa ăn cướp vừa la làng’ cũng là chuyện thường sao?”

“Đúng là cố tình gây khó dễ, kiểu như mấy kẻ côn đồ ngày xưa vào quán ăn, sau đó thì nói đồ ăn không sạch, bắt chứng minh đồ ăn là sạch, hoặc nói đồ ăn mặn quá, kiểu gì cũng kiếm chuyện với người khác.”

“Không tin thì đừng dùng, lắm chuyện…”

“Nhớ lại vụ Google ngày xưa bỏ chạy, lý do là gì ấy nhỉ?”

“‘Làm sao tôi có thể tin bạn?’  Hay là đưa bí mật thương mại cốt lõi cho tôi, lúc đó tôi mới cân nhắc tin bạn!”

“Kết cục cuối cùng là dọa phạt tiền Nvidia một khoản lớn để làm giàu ngân sách nhà nước. Tất nhiên, đó là do Jensen Huang tự chuốc lấy, ông ta chịu được thì tôi không có ý kiến.”

“Bị vụ điện thoại nổ của Iran dọa cho phát hoảng rồi.”

Trí Đạt (t/h)