Vào thời điểm cuộc chiến Ukraine-Nga sắp tròn 3 năm, ông Zelensky tiết lộ trong cuộc phỏng vấn mới nhất rằng trong số 177 tỷ USD viện trợ quân sự cho Ukraine được chính quyền Biden phê duyệt, Kiev chỉ nhận được chưa đến một nửa, chỉ khoảng 76 tỷ USD.

Biden Zelensky
Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden (phải) và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky (trái) tại Phòng Bầu dục của Tòa Bạch ốc tại Washington, DC, ngày 21/9/2023. (Nguồn ảnh: Drew Angerer/Getty Images)

Chính quyền Biden phê duyệt 177 tỷ viện trợ cho Ukraine, ông Zelensky: Chỉ nhận được 76 tỷ

Tổng thống Ukraine Zelensky cho biết trong một cuộc phỏng vấn do hãng tin AP đăng tải ngày 2/2: “Mọi người sẽ nói (viện trợ của Mỹ cho Ukraine) là 177 tỷ đô la Mỹ hoặc thậm chí 200 tỷ đô la Mỹ, nhưng chúng tôi chưa bao giờ nhận được (nhiều đến vậy). Những khoản viện trợ này không phải dưới dạng tiền mặt mà dưới dạng vũ khí, trị giá khoảng hơn 70 tỷ USD.”

Ông Zelensky làm rõ rằng việc Ukraine nhận 200 tỷ USD viện trợ quân sự để hỗ trợ quân đội trong chiến tranh là không đúng sự thật, “Tôi không biết số tiền này đi đâu”.

Nhưng ông cũng nhấn mạnh rằng có thể có hàng trăm mục khác nhau trong tài liệu có thể chứng minh số tiền (nhận được) này là đúng: “Tôi sẽ không tranh cãi, chúng tôi rất biết ơn về mọi thứ. Nhưng thực tế là chúng tôi vừa nhận được (vũ khí) tương đương số tiền 76 tỷ USD, đó là một khoản viện trợ quan trọng, nhưng nó không phải là 200 tỷ USD.”

Tổng thống Mỹ Trump mới đây đã ra lệnh cho Bộ Ngoại giao tạm thời đóng băng mọi viện trợ nước ngoài ngoại trừ Israel và Ai Cập, nhưng ông Zelensky tiết lộ Mỹ vẫn chưa ngừng viện trợ quân sự cho Ukraine.

Tham nhũng của các quan chức và tướng lĩnh quân đội Ukraine

Phát biểu của ông Zelensky làm dấy lên tin đồn tham nhũng trong Cục Điều tra Trung ương Hoa Kỳ (CIA), các quan chức và tướng lĩnh quân đội Ukraine. Ông trùm công nghệ Musk, người đứng đầu Bộ Hiệu quả Chính phủ mới của chính quyền Trump, cũng đã lưu ý đến vấn đề này.

Trên thực tế, ông Zelensky đã tuyên bố trong một video công bố ngày 30/10 năm ngoái rằng mặc dù Mỹ đã phê duyệt đợt viện trợ quân sự mới cho Ukraine vào đầu năm nay, nhưng đến nay Ukraine mới chỉ nhận được 10% của đợt viện trợ này.

Ông nói: “Bạn đang làm hết trách nhiệm của mình, bạn dựa vào lực lượng dự bị, lữ đoàn đặc nhiệm và những trang thiết bị này. Nhưng nếu bạn chỉ nhận được 10% tổng viện trợ đã được phê duyệt… thì điều đó thật không thể cười nổi.”

Mỹ là nước viện trợ lớn nhất cho Ukraine. Vào tháng 4/2024, Quốc hội Mỹ đã thông qua dự luật cung cấp cho Ukraine thêm 61 tỷ USD viện trợ, bao gồm 27 tỷ USD hỗ trợ quân sự trực tiếp.

Ông Zelensky cho rằng việc cung cấp vũ khí chậm không phải do vấn đề tài chính mà do thủ tục quan liêu, hậu cần, quan điểm và các yếu tố khác.

Ukraine trước đây đã phàn nàn về sự chậm trễ trong việc cung cấp vũ khí từ các đồng minh của mình, Bộ trưởng Tài chính Marchenko cho biết vào tháng 8 năm ngoái rằng việc cung cấp viện trợ vũ khí từ các đồng minh phương Tây, đặc biệt là Mỹ, rất chậm.

Khi chiến tranh Nga-Ukraine tiếp diễn, những lời phàn nàn trong nội bộ các nước phương Tây về việc viện trợ cho Ukraine ngày càng gia tăng, đặc biệt là ở Mỹ. Thượng viện Mỹ đã đề xuất dự luật viện trợ cho Ukraine vào tháng 12/2023, nhưng do sự cản trở của Đảng Cộng hòa tại Hạ viện, Quốc hội Mỹ mãi đến tháng 4/2024 mới thông qua dự luật này.

Ukraine phụ thuộc rất nhiều vào vũ khí quân sự do các nước phương Tây cung cấp, đặc biệt khi tình hình chiến tranh hiện nay ngày càng bất lợi. Dữ liệu từ Viện Nghiên cứu Chiến tranh Mỹ cho thấy, kể từ đầu tháng 10 năm 2024, quân đội Nga đã chiếm lĩnh 478 km2 lãnh thổ Ukraine.

Vào ngày 30/8/2023, ông Zelensky tuyên bố rằng Hội đồng An ninh và Quốc phòng Ukraine (National Security and Defence Council) đã thu được dữ liệu về các trường hợp miễn trừ giả, hối lộ và xuất cảnh để trốn nghĩa vụ quân sự kể từ cuộc chiến Nga-Ukraine vào tháng 2/2022. Cuộc điều tra về việc miễn trừ y tế đáng ngờ đối với chứng nhận nghĩa vụ quân sự vẫn đang tiến hành. 

Ông Zelensky cho biết ưu tiên hàng đầu của chính quyền Kiev là giải quyết nạn tham nhũng. 

NATO nói với Kiev rằng do vấn đề tham nhũng nghiêm trọng nên khó có thể gia nhập liên minh

Hội nghị thượng đỉnh NATO năm 2024 tập trung vào việc tăng cường khả năng phòng thủ của các đồng minh, hỗ trợ Ukraine và hợp tác chặt chẽ với các đối tác ở khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương. Truyền thông Anh tiết lộ NATO thông báo tới chính quyền Kiev rằng việc gia nhập liên minh quân sự này vẫn khó khăn do vấn đề tham nhũng nghiêm trọng. 

Ông Zelensky đã tích cực thúc đẩy chính quyền Kiev nhanh chóng gia nhập NATO sau khi kết thúc chiến tranh Nga-Ukraine. Tuy nhiên, kể từ khi Liên Xô sụp đổ, Ukraine đã vướng phải vấn đề tham nhũng, đặc biệt là trong lực lượng vũ trang Ukraine. Do đó, tình trạng tham nhũng nghiêm trọng trong chính quyền Kiev luôn là một điểm nghẽn trong các cuộc đàm phán gần đây giữa các nước thành viên NATO về lộ trình cụ thể để Ukraine gia nhập liên minh quân sự phương Tây này. 

Bộ trưởng Quốc phòng Oleksii Reznikov đã bị cách chức vào năm ngoái do một loạt báo cáo của truyền thông Ukraine về tham nhũng và quản lý tài chính yếu kém trong Bộ Quốc phòng.

Bà Daria Kaleniuk, giám đốc điều hành Trung tâm hành động chống tham nhũng ở Ukraine, từng nói: “Tham nhũng có thể giết người, tùy thuộc vào hiệu quả của chúng ta trong việc bảo vệ quỹ công. Binh sĩ hoặc có vũ khí, hoặc ra chiến trường mà không có vũ khí.”

Các quan chức Chính phủ Ukraine thừa nhận rằng một số hợp đồng quân sự không sản xuất được vũ khí hoặc đạn dược cần thiết cho quân đội, một số quỹ của chính phủ đã biến mất. 

Theo báo cáo của ReutersĐài Tiếng nói Hoa Kỳ, ngày 27/8/2023, ông Zelensky đã chia sẻ nội dung một cuộc phỏng vấn truyền hình trên kênh Telegram của mình, trong đó ông tuyên bố sẽ yêu cầu Quốc hội Ukraine ban hành luật tăng hình phạt đối với những người bị kết tội tham nhũng trong thời chiến, “coi như tội phản quốc”.

Theo phiên bản mới nhất của “Chỉ số cảm nhận tham nhũng” (Corruption Perceptions Index) do Tổ chức Minh bạch Quốc tế (Transparency International) công bố, Ukraine đứng thứ 116 trong số 180 quốc gia trên thế giới. 

Dương Thiên Tư, Vision Times