Tại Quốc hội Mỹ, một nhóm các nghị sĩ Đảng Dân chủ đang yêu cầu làm rõ về công việc và khả năng thu thập dữ liệu của Palantir – một công ty phần mềm xây dựng và triển khai các nền tảng để tích hợp và phân tích dữ liệu nhằm hỗ trợ ra quyết định trong nhiều lĩnh vực khác nhau, bao gồm an ninh quốc gia, chăm sóc sức khỏe và tài chính.

r shutterstock 2540119051
Palantir Technologies Inc. (PLTR) là một công ty phần mềm xây dựng và triển khai các nền tảng để tích hợp và phân tích dữ liệu nhằm hỗ trợ ra quyết định trong nhiều lĩnh vực khác nhau, bao gồm an ninh quốc gia, chăm sóc sức khỏe và tài chính. Công ty được biết đến với các hoạt động với các cơ quan chính phủ và các nền tảng phần mềm của mình. (Ảnh: Shutterstock)

Palantir Technologies vừa mạnh mẽ bác bỏ cáo buộc rằng họ đang xây dựng một cơ sở dữ liệu trung tâm (Master Database) quy mô lớn chứa thông tin cá nhân của người dân Mỹ. Những phản hồi này được đưa ra sau khi một số phương tiện truyền thông đưa tin rằng công ty công nghệ có trụ sở tại Denver này, thông qua các hợp đồng liên bang, có thể đang tạo điều kiện cho việc giám sát ở mức độ chưa từng có.

Vào ngày 30/5, tờ New York Times (NYT) đã đăng một bài viết nêu bật những tác động tiềm tàng của hơn 900 triệu USD hợp đồng liên bang mà Palantir đã nhận được kể từ thời chính quyền Trump.

“Chúng tôi không xây dựng, chưa từng được yêu cầu xây dựng, và cũng không có hợp đồng nào yêu cầu xây dựng bất kỳ dạng danh sách liên bang tổng thể hay cơ sở dữ liệu tổng thể nào kết nối các cơ quan,” ông Courtney Bowman, Giám đốc Toàn cầu về Quyền riêng tư và Tự do dân sự của Palantir, chia sẻ với The Epoch Times.

“Mỗi hợp đồng đều độc lập và nhằm thực hiện các nhiệm vụ cụ thể được quy định rõ ràng bởi Quốc hội và các luật liên quan.”

Vào tháng Ba, cựu Tổng thống Donald Trump đã ký một sắc lệnh hành pháp yêu cầu các cơ quan liên bang xóa bỏ các “kho thông tin cô lập” (information silos) để tiết kiệm ngân sách. Lệnh này yêu cầu các cơ quan phải chia sẻ dữ liệu với nhau và cho phép chính phủ liên bang truy cập không hạn chế vào dữ liệu từ các chương trình cấp bang có nhận tài trợ từ liên bang.

Trong những ngày sau bài báo của NYT, nhiều phương tiện truyền thông đã đưa tin rằng công việc của Palantir có thể tương đương với việc phát triển một “cơ sở dữ liệu trung tâm (master database)” hoặc một “lớp trí tuệ trung tâm (central intelligence layer)” tích hợp thông tin từ Sở Thuế (IRS), An sinh xã hội, nhập cư và các cơ sở dữ liệu khác, theo Trung tâm Quản trị Thương mại Kỹ thuật số và Dữ liệu tại Đại học George Washington.

“Việc thu thập và liên kết một lượng lớn dữ liệu nhạy cảm như vậy có thể tạo ra một hạ tầng giám sát chưa từng có… Có nguy cơ cao là các dữ liệu nhạy cảm này bị sử dụng sai mục đích ban đầu hoặc bị lợi dụng cho các mục tiêu chính trị,” ông Michael Moreno, nhà nghiên cứu tại trung tâm, cho biết trong một báo cáo.

Ông Moreno từ chối phỏng vấn từ The Epoch Times.

Tại Quốc hội, một nhóm gồm 10 nghị sĩ Đảng Dân chủ do Thượng nghị sĩ Ron Wyden (Dân chủ – Oregon) dẫn đầu đã yêu cầu Palantir trả lời các câu hỏi về hoạt động thu thập dữ liệu của mình, đồng thời cáo buộc công ty “tiếp tay cho các hành vi vi phạm nhân quyền”. Họ cam kết sẽ mở một cuộc điều tra toàn diện về cả Palantir và chính quyền Trump.

Kể từ sau bài báo của NYT, Palantir đã đăng tải nhiều bài viết trên blog chính thức để bác bỏ các cáo buộc từ truyền thông và các nghị sĩ Dân chủ.

Trong cuộc phỏng vấn với The Epoch Times, ông Bowman khẳng định Palantir không tham gia phát triển bất kỳ giao diện lập trình ứng dụng (API) nào, tức bộ quy tắc cho phép các phần mềm chia sẻ và trao đổi dữ liệu, với mục đích chia sẻ dữ liệu giữa các cơ quan liên bang. Tuy nhiên, công ty có phát triển API cho các cơ quan riêng lẻ, chẳng hạn như IRS, để họ sử dụng dữ liệu nội bộ hiệu quả hơn.

“Mỗi trường hợp sử dụng đều độc lập và bị giới hạn bởi các quy định an ninh của chính cơ quan đó, bao gồm cơ chế kiểm soát truy cập và công cụ bảo vệ quyền riêng tư,” Bowman nói.

Phần mềm của Palantir, theo Bowman, được thiết kế với các ràng buộc về quyền riêng tư và bảo mật ngay từ đầu. Phần mềm hoạt động trong môi trường tách biệt, nên việc chia sẻ dữ liệu liên cơ quan là không thể trừ khi có sự cho phép chính thức từ cơ quan đó và phải thông qua thỏa thuận chia sẻ dữ liệu hợp pháp.

Bowman nhấn mạnh Palantir chỉ cung cấp phân tích dữ liệu nội bộ theo ủy quyền, và công ty không tự thu thập dữ liệu.

Về phản ứng trước những luồng dư luận gần đây, ông cho biết công ty đã cố gắng giải đáp các mối quan ngại của công chúng bằng cách phản hồi công khai, liên hệ với các nghị sĩ, và cung cấp thông tin chuyên sâu cho giới báo chí. Ông cũng chỉ trích một số hãng tin đã phớt lờ các thông tin công khai có thể phản bác những cáo buộc mang tính kích động hơn.

Tuy nhiên, ông Bowman thừa nhận rằng các mối quan ngại về quyền riêng tư trong kỷ nguyên số là hoàn toàn hợp lý, và điều đó không chỉ giới hạn ở Palantir. Trong thời đại trí tuệ nhân tạo và thu thập dữ liệu số ngày càng phát triển, người Mỹ nên luôn cảnh giác về cách thông tin được sử dụng và chia sẻ.

“Với tư cách là một chuyên gia về quyền riêng tư, tôi nghĩ ai cũng nên quan tâm đến cách công nghệ kỹ thuật số hiện đại xử lý và tương tác với dữ liệu,” ông nói.

“Nhưng chúng ta cần tập trung vào thực tế và các vấn đề thật sự. Chúng tôi đang cố gắng xây dựng một cuộc đối thoại lý trí, tỉnh táo về những gì nằm trong giới hạn chấp nhận được về quyền riêng tư.”